Απολύσεις 2.000 εκπαιδευτικών και μείωση μισθών στο δημόσιο κατά 5% φέρεται να ζητά από την Κύπρο το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, στο πλαίσιο ενός δεύτερου μνημονίου εξορθολογισμού των δημόσιων δαπανών.
Όπως αποκαλύπτει η εφημερίδα «Πολίτης», κλιμάκιο του ΔΝΤ είχε συναντήσεις μεταξύ 26 Φεβρουαρίου και 11 Μαρτίου με τέσσερις γενικούς διευθυντές κυπριακών υπουργείων και τη Γενική Λογίστρια της Δημοκρατίας και στη συνέχεια τα Ταμείο συνέταξε μνημόνιο, που στάλθηκε σε όλα τα αρμόδια υπουργεία (Οικονομικών, Εργασίας, Παιδείας, και Υγείας) μία εβδομάδα πριν κλείσουν οι κυπριακές τράπεζες.
Με την ένδειξη «μόνο για επίσημη χρήση», το δεύτερο μνημόνιο, όπως αποκαλύπτει η εφημερίδα, προβλέπει μειώσεις μισθών στο Δημόσιο από το 3% (που είχαν συμφωνηθεί στο πρώτο μνημόνιο, αρχίζοντας από το 2014) στο 5%. Με αυτό το μέτρο, σύμφωνα με το ΔΝΤ, εξοικονομείται 0,3% από το ΑΕΠ του κράτους.
Το δεύτερο μνημόνιο, το οποίο υπογράφεται μόνο από το ΔΝΤ, και όχι τα άλλα μέλη της τρόικας, προβλέπει ακόμα κατάργηση του 13ου και αντικατάστασή του με ενιαίο 13ο μισθό ύψους 500 ευρώ. Με το μέτρο αυτό εξοικονομούνται συνολικά δαπάνες που αναλογούν στο 0,9% του ΑΕΠ.
Τα δύο αυτά μέτρα, τα οποία κρίνονται ως και τα σημαντικότερα, εξαρτώνται, σύμφωνα με το ΔΝΤ, από τις ανάγκες αναχρηματοδότησης του τραπεζικού τομέα της Κύπρου.
Στην εισαγωγή του μνημονίου (φωτοτυπία της πρώτης του σελίδας δημοσιεύεται στην εφημερίδα)του Μαρτίου 2013, το ΔΝΤ επισημαίνει: «Μεταξύ 2007 και 2012, η δημοσιονομική ισορροπία επιδεινώθηκε κατά 9% του ΑΕΠ. Αυτή η επιδείνωση προέκυψε από αποτυχημένα έσοδα και συνεχή αύξηση των δημόσιων δαπανών. Κατά το εν λόγω χρονικό διάστημα, το δημόσιο χρέος αυξήθηκε από λίγο κάτω του 60% στο 90% του ΑΕΠ. Ενδεχόμενες υποχρεώσεις από τον τραπεζικό τομέα μπορούν να αυξήσουν ακόμα περισσότερο τα επίπεδα του εν λόγω χρέους».
Επίσης προβλέπεται η έξοδος από το υπουργείο Παιδείας 2.000 εργαζομένων μέχρι το 2016, χωρίς να συγκεκριμενοποιείται αν πρόκειται περί εκπαιδευτικών ή άλλου προσωπικού.
Χαρακτηριστική είναι η παρατήρηση στο δεύτερο μνημόνιο ότι οι πανεπιστημιακοί λαμβάνουν επίδομα για εξαιρετική επίδοση μεταξύ 7.000 και 12.000 ευρώ κάθε χρόνο, το οποίο όμως δίνεται χωρίς διακρίσεις σε όλους, μετατρέποντάς το, σύμφωνα με το ΔΝΤ, «σε επιπλέον μισθό αντί ως ανταπόδοση παραγωγικότητας».
Για να καταστεί αντιληπτό το κόστος του εν λόγω επιδόματος για τους πολίτες, το 2011 ανήλθε σε 2 εκατομμύρια ευρώ. Για να μειωθούν οι δαπάνες του κράτους, το ΔΝΤ προτείνει να καταργηθεί το εν λόγω επίδομα και να εισαχθούν δίδακτρα στα δύο κρατικά πανεπιστήμια ενώ για να αντιμετωπιστούν τυχόν προβλήματα φοιτητών από οικογένειες με χαμηλά εισοδήματα, προτείνεται να εισαχθεί το αγγλικό σύστημα των προνομιακών δανείων σε άπορους φοιτητές.
Για τις δαπάνες στην υγεία, το ΔΝΤ παρατηρεί ότι το σύστημα, όπως εφαρμόζεται στην Κύπρο, εγείρει ερωτηματικά περί ισονομίας των πολιτών, καθώς πολλά από τα έξοδα αναλαμβάνονται απευθείας «από την τσέπη» των πολιτών.
Με ένα υπουργείο Υγείας, που διεκδικεί συγχρόνως τους ρόλους του διαμορφωτή πολιτικής, του υπεύθυνου εφαρμογής της και της μονοπωλιακής παροχής υπηρεσιών υγείας, η όλη κυπριακή δομή υγείας, σύμφωνα με το δεύτερο μνημόνιο, πάσχει. Ως εκ τούτου, το ΔΝΤ προτείνει στο Υπουργείο Υγείας να διαχωρίσει θεσμικά αυτούς τους ρόλους.
Το σύστημα κοινωνικής προστασίας της Κύπρου, το οποίο εισήχθη σε μια εποχή χαμηλής ανεργίας, οφείλει να συμβαδίσει με την εποχή της κρίσης, παρατηρεί το ΔΝΤ, τονίζοντας ότι οι άνεργοι στην Κύπρο πριν από την κρίση δεν ήταν απαραιτήτως και φτωχοί.
Ακόμα, το ΔΝΤ παρατηρεί ότι «υπό τις υφιστάμενες συνθήκες του κράτους, η βοήθεια σε εκτοπισθέντες δεύτερης και τρίτης γενιάς δεν μπορεί να αποτελεί προτεραιότητα, τη στιγμή που νεόπτωχοι θα απειλούνται με έξωση από τα σπίτια τους».
Ως εκ τούτου, προτείνεται να ψηφιστεί ως κατεπείγουσα νέα νομοθεσία για την κρατική βοήθεια, με εισαγωγή εισοδηματικών κριτηρίων, τα οποία θα πρέπει να ισχύσουν και στη φοιτητική βοήθεια, ενώ προτείνεται κατάργηση των διαφόρων βοηθημάτων για τουρισμό, καθώς και το επίδομα αγοράς ηλεκτρονικού υπολογιστή για μαθητές.
Τέλος, το ΔΝΤ προτείνει όλα τα δημόσια βοηθήματα να φορολογούνται και προτείνει επέκταση του επιδόματος ανεργίας στον έναν χρόνο.