Στα πρωτογενή ελλείμματα επέστρεψε ο κρατικός προϋπολογισμός από τον Απρίλιο, καθώς η υστέρηση των εσόδων διευρύνθηκε σε 473 εκατ. ευρώ, ενώ εξαντλείται και η επίδραση των τεχνικών παρεμβάσεων, στις οποίες στηρίχτηκε η επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων στους προηγούμενους μήνες του έτους.
Ο κίνδυνος από τη συνεχιζόμενη υστέρηση των εσόδων είναι διπλός, καθώς θα μπλοκάρει τη μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση και παράλληλα θα ενεργοποιήσει τη ρήτρα λήψης πρόσθετων μέτρων.
Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, στο τετράμηνο Ιανουαρίου – Απριλίου, το έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού διαμορφώθηκε σε 2.449 εκατ. ευρώ έναντι ελλείμματος 9.148 εκατ. ευρώ τον αντίστοιχο διάστημα του 2012 και στόχου για έλλειμμα 5.740 εκατ.
Με την αφαίρεση της επίπτωσης των τόκων, προκύπτει πρωτογενές έλλειμμα ύψους 330 εκατ. ευρώ, ενώ στο πρώτο τρίμηνο, ο προϋπολογισμός εμφάνισε πλεόνασμα ύψους 520 εκατ. ευρώ. Το πρωτογενές έλλειμμα του τετραμήνου είναι σημαντικά μειωμένο, σε σύγκριση με πέρυσι, αλλά και χαμηλότερο του στόχου του υπουργείου Οικονομικών, που προέβλεπε για το τετράμηνο έλλειμμα ύψους 3.613 εκατ.
Ωστόσο τα αναλυτικά στοιχεία του ΓΛΚ αναδεικνύουν σοβαρά προβλήματα στην υλοποίηση του προϋπολογισμού, με σοβαρότερη τη διευρυνόμενη υστέρηση των εσόδων, που έφτασε στο ποσό των 473 εκατ., στο τετράμηνο από 351 εκατ., στο τρίμηνο.
Η εμφανιζόμενη μείωση του ελλείμματος και του πρωτογενούς ελλείμματος σε σύγκριση με το πέρυσι και τους στόχους του ΥΠΟΙΚ οφείλεται:
– Στην αναβολή επιστροφών φόρων ύψους 544 εκατ. ευρώ. Το ΥΠΟΙΚ είχε προϋπολογίσει την επιστροφή φόρων ύψους 869 εκατ. ευρώ, στο τετράμηνο και επέστρεψε, λιγότερα από τα μισά, μόλις 325 ευρώ.
– Στην αναβολή εκταμίευσης κονδυλίων από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων ύψους 914 εκατ. ευρώ. Το ΥΠΟΙΚ είχε προϋπολογίσει να καταβάλει για τα έργα του ΠΔΕ στο τετράμηνο του 2013 το ποσό των 1.750 εκατ. ευρώ, και κατέβαλε τελικά το ποσό 836 εκατ. ευρώ, παρά το γεγονός ότι η οικονομία έχει άμεση ανάγκη από ρευστότητα και από επενδυτικές κινήσεις.
– Στην αναβολή πληρωμής λειτουργικών δαπανών, υπουργείων και άλλων δημοσίων φορέων. Οι πρωτογενείς δαπάνες στο τετράμηνο διαμορφώθηκαν στο ποσό των 14.651 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου 16.102 εκατ. ευρώ, δηλαδή αναβλήθηκαν πληρωμές ύψους 1.451 εκατ. ευρώ.
– Στην είσπραξη περισσότερων κονδυλίων από τα Ευρωπαϊκά Ταμεία, στο πλαίσιο του ΠΔΕ. Ειδικότερα είχε προβλεφθεί η είσπραξη 1.060 εκατ., αλλά τελικά εισέρρευσαν 1.715 εκατ., ποσό υψηλότερο κατά 655 εκατ. λόγω των μαζικών αιτήσεων πληρωμών που έγιναν στο τέλος του 2012 και τα κονδύλια που καταβλήθηκαν στους πρώτους μήνες του 2013.
-* Συνολικά οι δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού (τακτικός και ΠΔΕ) είναι μειωμένες κατά 2.529 εκατ. ευρώ, έναντι του στόχου του ΥΠΟΙΚ.
Υστέρηση εσόδων
Το ύψος των καθαρών εσόδων (με τις επιστροφές φόρων και το ΠΔΕ) του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 15.719 εκατ. ευρώ παρουσιάζοντας αύξηση κατά 762 εκατ. ευρώ ή 5,1% έναντι του στόχου του Α’ τετραμήνου 2013, που είχε τεθεί στο ποσό των 14.957 εκατ. ευρώ.
Το ύψος των καθαρών εσόδων του τακτικού προϋπολογισμού (με τις επιστροφές φόρων αλλά χωρίς το ΠΔΕ) ανήλθε σε 14.003 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 106 εκατ. ευρώ ή 0,8%, έναντι του στόχου που ήταν στο ποσό των 13.897 εκατ. ευρώ. Η εικόνα των εσόδων φαίνεται ικανοποιητική, αλλά αν συνυπολογιστούν και οι επιστροφές φόρων προκύπτει η «μαύρη τρύπα» των 473 εκατ. ευρώ.
Συγκεκριμένα οι καθαρές εισπράξεις του Δημοσίου στο τετράμηνο (χωρίς επιστροφές φόρων) ανήλθαν σε 14.267 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου 14.740 εκατ. ευρώ. Το «πλεόνασμα» των εσόδων προκύπτει επειδή, στο σύνολο συνυπολογίζονται και οι επιστροφές φόρων, αλλά επειδή τα ποσά των επιστροφών είναι χαμηλότερα του στόχου, η πορεία των εσόδων φαινομενικά είναι εντός των στόχων.
Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας παραδέχτηκε ότι στα έσοδα υπάρχει μικρό πρόβλημα, αλλά ανέφερε ότι από τον Απρίλιο υπάρχει βελτίωση και οι άμεσοι όσο και οι έμμεσοι φόροι ανήλθαν στο ύψος των στόχων που είχαν τεθεί. «Στο σκέλος των εσόδων απαιτείται διαρκής προσοχή και εντατικοποίηση της προσπάθειας», τόνισε χαρακτηριστικά.
Τα πάνω και κάτω του στόχου
Τον Απρίλιο οι κατηγορίες εσόδων οι οποίες υστέρησαν έναντι του στόχου είναι οι εξής:
– Ο ΦΠΑ, όλων των κατηγοριών, κατά 66 εκατ. ευρώ ή 5,1%, εκ των οποίων 43 εκατ. ευρώ προέρχονται από το ΦΠΑ πετρελαιοειδών
– Ο ΕΦΚ ενεργειακών προϊόντων κατά 8 εκατ. ευρώ ή 2,2%
– Τα λοιπά μη φορολογικά έσοδα κατά 101 εκατ. ευρώ ή 27,6%
Υψηλότερα του στόχου κινήθηκαν τα έσοδα από:
– Τους φόρους εισοδήματος κατά 40 εκατ. ευρώ ή 7,1%
– Τους φόρους περιουσίας, κατά 69 εκατ. ευρώ ή 51%
– Τους λοιπούς έμμεσους φόρους κατανάλωσης και ειδικότερα ο ΕΦΚ καπνού, κατά 36 εκατ. ευρώ ή 19,1%
– Τους έμμεσους φόρους ΠΟΕ κατά 14 εκατ. ή 51,1% κυρίως λόγω καθυστερημένων πληρωμών ΦΠΑ
Μειωμένες οι δαπάνες
Οι δαπάνες του προϋπολογισμού ανήλθαν στα 18.168 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 2.529 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που είναι στο ποσό των 20.697 εκατ. ευρώ.
Ειδικότερα οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού είναι μειωμένες έναντι του στόχου κατά 1.615 εκατ. ευρώ, κυρίως, λόγω της μείωσης των πρωτογενών δαπανών κατά 1.451 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου. Επίσης οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού παρουσιάζονται μειωμένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2012 κατά 7.123 εκατ. ή σε ποσοστό 28,2%. Το ποσό αυτό σχετίζεται με τη μείωση στο σύνολο των πρωτογενών δαπανών κατά 2.059 εκατ. ευρώ ή ποσοστό 12,3% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2012, καθώς και στη μείωση των τόκων κατά 5.299 εκατ. ευρώ ή ποσοστό 71,4% σε σχέση με την περυσινή αντίστοιχη περίοδο.
Διευκρινίζεται πως η μείωση των δαπανών για τόκους οφείλεται στο γεγονός ότι το μεγαλύτερο μέρος των δεδουλευμένων τόκων των ομολόγων που συμμετείχαν στο PSI, καταβλήθηκε στο α΄ τρίμηνο του 2012.
Υπολειτουργούν τα νοσοκομεία
Η μείωση των δαπανών θεωρείται αδύνατο να μονιμοποιηθεί και στο τέλος του έτους το τελικό ποσό της δαπάνης να είναι χαμηλότερο του προϋπολογισθέντος. Ηδη οι δαπάνες έχουν συρρικνωθεί σε σύγκριση με το 2012, και πολλές δημόσιες υπηρεσίες υπολειτουργούν (νοσοκομεία, σχολεία), οπότε τα κονδύλια θα αποδεσμευτούν προς το τέλος του 2013, όπως συνέβη εξάλλου και το 2012.
Πρωτιά στο πρώτο τετράμηνο
Σε δήλωσή του ο κ. Σταϊκούρας σημειώνει ότι με τη συμπλήρωση του πρώτου τετραμήνου του έτους, η δημοσιονομική πραγματικότητα της χώρας βελτιώνεται σταθερά και πρόσθεσε πως η ελληνική κοινωνία, μπορεί ρεαλιστικά πλέον να διαπιστώνει ότι οι θυσίες της βελτιώνουν τα δημοσιονομικά της χώρας».
