Αυξήσεις στις τιμές των περισσοτέρων ακινήτων φέρνει η επικείμενη αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών – κατά μέσο όρο 20% και κατ’ εντολήν της τρόικας-, προκειμένου να μην υπάρξουν απώλειες στα δημόσια έσοδα από τις υπό εξέταση μειώσεις φόρων στις μεταβιβάσεις ακινήτων, στις γονικές παροχές, κληρονομιές και δωρεές, μέσω της αναμόρφωσης της φορολογίας κεφαλαίου.
Μπορεί το πόρισμα της αρμόδιας επιτροπής του υπουργείου Οικονομικών να πρέπει να παραδοθεί στο οικονομικό επιτελείο στις αρχές Ιουλίου, όμως οι συζητήσεις με τα τεχνικά κλιμάκια της τρόικας έχουν ήδη ξεκινήσει, προκειμένου να αποφευχθούν διαφωνίες κατά τη δημοσιοποίηση των νέων τιμών των ακινήτων, που μπορεί να δυναμιτίσουν το καλό κλίμα που έχει ήδη δημιουργηθεί στις σχέσεις των δύο πλευρών.
Άλλωστε, όλες οι πλευρές, Ε.Ε. και ΔΝΤ, έχουν ξεκαθαρίσει στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών ότι, στην παρούσα φάση, δημοσιονομικά «κενά» απαγορεύονται και, πλην της μείωσης του ΦΠΑ στην εστίαση, που πρέπει να θεωρείται εκτός απροόπτου δεδομένη και θα συμφωνηθεί τον Ιούνιο, οποιεσδήποτε άλλες μειώσεις στη φορολογία, που θα θέσουν σε κίνδυνο την πορεία των εισπράξεων και την επίτευξη πλεονάσματος στο τέλος του τρέχοντος έτους, δεν επιτρέπονται.
Στο πλαίσιο αυτό, διεξάγονται και οι συζητήσεις μεταξύ των στελεχών του υπουργείου Οικονομικών, τα οποία αναζητούν τρόπους να «βαπτίσουν» μειώσεις τις επικείμενες αλλαγές στις τιμές των ακινήτων, λόγος για τον οποίο άλλωστε χρησιμοποιούν τον όρο «αυξομειώσεις»!
Το σίγουρο, πάντως, είναι ότι, από τα μέχρι σήμερα στοιχεία που έχουν συγκεντρωθεί στο υπουργείο προκύπτει ότι, στις περιοχές όπου και σήμερα οι αντικειμενικές βρίσκονται σε χαμηλότερα επίπεδα από τις αγοραίες, θα υπάρξουν αυξήσεις που μπορεί να φθάσουν και το 40%, οι οποίες, φυσικά, θα έχουν αλυσιδωτές αντιδράσεις στο πορτοφόλι των ιδιοκτητών, αν ληφθούν υπόψη οι επιπτώσεις στους φόρους που βαρύνουν τα ακίνητα και υπολογίζονται με βάση τις αντικειμενικές αξίες, όπως ο ενιαίος φόρος που θα εφαρμοστεί από τις αρχές του 2014.
Μεγάλες επιβαρύνσεις θα υποστούν και χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων, εξαιτίας της επέκτασης του συστήματος των αντικειμενικών αξιών σε όλη τη χώρα, ενώ θα πρέπει να αναφερθεί ότι στις περιοχές όπου η μείωση της ζήτησης «βύθισε» τις τιμές της αγοράς και κάτω από τις αντικειμενικές αξίες την τελευταία τριετία θα υπάρξουν μειώσεις τιμών, οι οποίες βέβαια θα καλυφθούν από τις ανωτέρω αυξήσεις.
Οι διαπραγματεύσεις, πάντως, με την τρόικα δεν θα είναι εύκολες, όσον αφορά στις νέες αντικειμενικές αξίες, που δεν έχουν αναπροσαρμοστεί από το 2007, όπως ομολογούν στο Υπουργείο Οικονομικών, καθώς οι δανειστές πιέζουν για μεγάλες αυξήσεις ακόμη και στα εκτός σχεδίου ακίνητα, επικαλούμενοι στοιχεία που αποδεικνύουν ότι οι τιμές που είχαν διαμορφωθεί πριν από αρκετά χρόνια εξακολουθούν να βρίσκονται πάρα πολύ χαμηλά σε σύγκριση με τις πραγματικές, ειδικά στις παραθαλάσσιες και γενικότερα τουριστικά περιοχές της χώρας.
Η μνημονιακή, πάντως, δέσμευση είναι να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός που θα επικαιροποιεί συνεχώς τις αντικειμενικές αξίες, ούτως ώστε να είναι πάντα ευθυγραμμισμένες με τις εμπορικές τιμές.
Βάση για τον ενιαίο φόρο
Οι νέες αντικειμενικές αξίες θα αποτελέσουν, πάντως, τη βάση για τον υπολογισμό του ενιαίου φόρου επί των ακινήτων που θα εφαρμοστεί από τις αρχές του 2014, με στόχο την είσπραξη 3,1 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 1,7 δισ. ευρώ θα προέλθει από τα αστικά ακίνητα, 800 εκατ. ευρώ από τα αγροτεμάχια και τα υπόλοιπα από τα ακίνητα που κατέχουν οι επιχειρήσεις και η Εκκλησία.
Εντός της εβδομάδας, στο Υπουργείο Οικονομικών και στο τραπέζι της διακομματικής επιτροπής, υπό τον υφυπουργό Οικονομικών Γιώργο Μαυραγάνη, τίθεται εκ νέου η διαδικασία φορολόγησης των αγροτεμαχίων με το επικρατέστερο σενάριο να προκρίνει τη φορολόγηση των αγροτεμαχίων και των εκτός σχεδίου ακινήτων με το στρέμμα και όχι με βάση την αντικειμενική αξία.
Το νομοσχέδιο βασικό προαπαιτούμενο για τη δόση
Το σχέδιο νόμου, στο οποίο θα περιληφθούν οι διατάξεις για τον ενιαίο φόρο, αποτελεί βασικό προαπαιτούμενο για την τρόικα και την εκταμίευση της δόσης του Ιουνίου και, ως εκ τούτου, αναμένεται να ανοίξει και πάλι η συζήτηση για το εάν και σε ποιο ύψος θα καθοριστεί αφορολόγητο όριο, από το οποίο, φυσικά, θα εξαρτηθούν και οι συντελεστές υπολογισμού του φόρου.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η διακομματική επιτροπή, για να αποφευχθεί τυχόν δημοσιονομικό κενό, προσανατολίζεται σε αυξημένη φορολόγηση των «ακριβών» ακινήτων, των οποίων η αντικειμενική αξία ξεπερνά τις 300.000 ευρώ, με συντελεστές που μπορεί να φθάνουν και το 2% -ίσως και υψηλότερους.
Δεδομένο πρέπει επίσης να θεωρείται ότι η κλίμακα που θα ισχύσει για τη φορολογία των νομικών προσώπων, δεν θα έχει αφορολόγητο όριο, ενώ οι συντελεστές «έκλεισαν» στο 0,1%, 0,2%, 0,3% και 0,6%, αν και χαμηλότεροι θα εφαρμόζονται για τα ιδιοχρησιμοποιούμενα ακίνητα και τα γήπεδα των ξενοδοχειακών μονάδων.
Με τις κινήσεις αυτές, το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης θα προσπαθήσει εντός της εβδομάδας να λύσει την «εξίσωση» του αφορολογήτου ορίου και της ειδικής κλίμακας του ενιαίου φόρου για τα φυσικά πρόσωπα, επιχειρώντας να αποφύγει νέες αναταράξεις στο εσωτερικό της συγκυβέρνησης.
Αξίζει ωστόσο να σημειωθεί ότι στην περίπτωση που αποφασιστεί ο ενιαίος φόρος, να επιβληθεί χωρίς αφορολόγητο όριο, δηλαδή από το πρώτο ευρώ οι συντελεστές της κλίμακας υπολογισμού του φόρου θα ξεκινούν από 0,2% και θα φθάνουν έως 1%, ενώ, εάν οριστεί αφορολόγητο όριο τουλάχιστον στις 50.000 ευρώ, οι συντελεστές φόρου θα είναι από 0,1% έως 1,5% ή 2%.
Θα πρέπει να αναφερθεί ότι, όσον αφορά στα αγροτεμάχια, με βάση το σχέδιο που προκρίνεται, θα αντιστοιχεί φόρος 12 ευρώ κατά μέσο όρο, αν και για ακίνητα που βρίσκονται σε τουριστικές ή παραθαλάσσιες περιοχές ή συνορεύουν με εθνικές οδούς, ο φόρος μπορεί να ανέλθει ακόμη και στα 20, 30 ή 50 ευρώ το στρέμμα. Με βάση το συνολικό αριθμό των καταγεγραμμένων στρεμμάτων, που φθάνει τα 66,5 εκατομμύρια, το υπουργείο Οικονομικών ευελπιστεί ότι θα καταφέρει να εισπράξει ποσό ύψους 800 εκατ. ευρώ.
Λιγότεροι φόροι για μεταβιβάσεις
Εκτός από το νέο ενιαίο φόρο επί των ακινήτων, στο σχέδιο νόμου που θα προωθηθεί στη Βουλή θα περιλαμβάνονται σημαντικές αλλαγές στη φορολογία κεφαλαίου, με μειώσεις φόρων στις μεταβιβάσεις ακινήτων, αλλά και στις γονικές παροχές, κληρονομιές και δωρεές.
Υπενθυμίζεται ότι ο φόρος στις μεταβιβάσεις υπολογίζεται σήμερα με συντελεστή 8% μέχρι τις πρώτες 20.000 ευρώ της αξίας του ακινήτου που μεταβιβάζεται, ενώ άνω των 20.000 ευρώ ο συντελεστής είναι 10%.
Συντελεστές αρκετά υψηλοί, εάν ληφθεί υπόψη ότι στην Αυστρία ο φόρος μεταβίβασης είναι 3,5%, στην Πορτογαλία 1% – 6%, στην Ιρλανδία 1% – 2% και στη Νορβηγία και στη Βουλγαρία 2,5%.
Στο πλαίσιο αυτό, εξετάζεται όπως ο ισχύον συντελεστής 8% μειωθεί στο 4% ή και 3%, ενώ ο υψηλός 10% να πέσει στο 8% ή 6%, ανάλογα με τις δημοσιονομικές δυνατότητες.
Για να καλυφθούν πάντως τα «κενά» στις εισπράξεις από τις αλλαγές που σχεδιάζονται, τα στελέχη του υπουργείου Οικονομικών προτείνουν, μεταξύ άλλων, τα εξής:
– Να μειωθεί το αφορολόγητο όριο για την απόκτηση πρώτης κατοικίας.
– Να μειωθεί και το αφορολόγητο όριο για γονικές παροχές και κληρονομιές με αλλαγές στους συντελεστές και τα κλιμάκια. Οι συντελεστές αναμένεται να μειωθούν ανάλογα με τη μείωση που θα ισχύσει γι’ αυτούς που εφαρμόζονται στις αγοραπωλησίες.
