Φταίνε οι εσωτερικές συγκρούσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οι καθυστερήσεις στη λήψη σημαντικών αποφάσεων που χαρακτήρισε όλες τις κινήσεις των Ευρωπαίων από τα τέλη του 2009 μέχρι τα μέσα του 2010, ή μήπως τελικά φταίει ο… ίδιος;
Περισσότερο από ενάμιση χρόνο πριν, ο Ντομινίκ Στρος Καν, αποχωρούσε ντροπιασμένος από το διεθνές πολιτικό και οικονομικό γίγνεσθαι, μετά τη γνωστή ιστορία με την καμαριέρα στο ξενοδοχείο Sofitel της Νέας Υόρκης.
To περασμένο διήμερο, από την Αστάνα του Καζακστάν, όπου έγινε η πρώτη του επανεμφάνισης σε συνέδριο παγκοσμίου βεληνεκούς, ο 64άχρονος Γάλλος, εξαπέλυσε σφοδρή κριτική κατά πάντων, ακόμα και στον ίδιο του τον εαυτό, για την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η Ελλάδα.
«Όταν προέκυψε το πρόβλημα της Ελλάδας, το βασικό θέμα συζήτησης στην Ευρώπη ήταν η εμπλοκή ή όχι του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, στη διαδικασία διάσωσής της. Αυτό ήταν ένα τεράστιο λάθος, διότι οι Βρυξέλλες καθυστέρησαν από 6 μήνες έως και ένα χρόνο για να ληφθούν οι αποφάσεις που έπρεπε», δήλωσε από το βήμα του Παγκόσμιου Συνεδρίου Καταπολέμησης της Κρίσης (WorldAntiCrisisConference) που διεξήχθη την περασμένη Πέμπτη και Παρασκευή στην πρωτεύουσα της πλουσιότερης – μετά τη Ρωσία – πρώην σοβιετικής δημοκρατίας.
«Η Ευρώπη πίστεψε ότι απλά θα δώσει πόρους στην Ελλάδα και ότι αυτή θα αρχίσει να αναπτύσσεται. Όμως, η κατάσταση στην Ελλάδα εκείνη την κρίσιμη περίοδο, δεν ήταν φυσιολογική», συνέχισε με νόημα ο Στρος Καν, για να ακολουθήσει μια άνευ προηγουμένου αυτοκριτική.
«Αν με ρωτήσετε ποιος φταίει πραγματικά για αυτό που συμβαίνει στην ευρωζώνη, θα σας πω: Φταίω εγώ. Το1998, όταν ήμουν υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας συγκρούστηκα με τους Γερμανούς που ήθελαν μεγαλύτερο έλεγχο στις χώρες οι οποίες θα έμπαιναν στο ευρώ. Το αποτέλεσμα ήταν να έχουμε ένα κακό σύμφωνο σταθερότητας, το οποίο, όπως αποδείχθηκε πλέον, δεν είχε τα επιθυμητά αποτελέσματα».
Το συνέδριο της Αστάνα συγκέντρωσε πέντε νομπελίστες Οικονομικών, δεκάδες εκπροσώπους κυβερνήσεων και διεθνών οργανισμών, καθώς και πρώην ηγέτες ευρωπαϊκών χωρών, όπως ο πρώην Ολλανδός πρωθυπουργός Βιμ Κοκ, ο πρώην Αυστριακός Καγκελάριος, Άλφρεντ Γκούσενμπαουερ και ο Πρώην Βούλγαρος πρόεδρος Γκιόργκι Παρβάνοφ.
Ο μόνος νυν αρχηγός ευρωπαϊκού κράτους που έδωσε το παρόν ήταν ο Σκοπιανός πρωθυπουργός Νίκολα Γκρούεφσκι, που δεν έδειξε να ενοχλείται με την προσφώνησή του ως «πρωθυπουργός της FYROM». «Η κρίση στην ευρωζώνη έχει βαθύτατες ρίζες. Δεν πρόκειται για πρόβλημα έλλειψης εμπιστοσύνης από τις αγορές, όπως πολλοί ηγέτες θέλουν να πιστεύουν αλλά για ένα υπαρκτό πρόβλημα χρέους. Δυστυχώς, κάποιες κυβερνήσεις δεν είχαν το θάρρος να λάβουν τα σωστά μέτρα την ώρα που έπρεπε, με αποτέλεσμα η κρίση να παραταθεί χρονικά», δήλωσε ο Γκρούεφσκι σε μια τοποθέτηση με έντονη ελληνική χροιά.
Η ελληνική παρουσία στο διεθνές συνέδριο της Αστάνα περιορίστηκε στην ολιγόωρη επίσκεψη του προέδρου του ΙnestinGreece, Άρη Συγγρού, ενώ ο πρώην πρωθυπουργός Λουκάς Παπαδήμος, που είχε προσκληθεί, τελικά δεν έδωσε το παρόν.
Εντύπωση ωστόσο προκάλεσαν οι αποκαλύψεις του Κύπριου Νομπελίστα Οικονομικών, Χριστόφορου Πισσαρίδη, για τις κρίσιμες ώρες των διαπραγματεύσεων κατά την πρόσφατη κυπριακή κρίση. «Η κυπριακή πλευρά είπε όχι στο ευρωπαϊκό σχέδιο, υποστηρίζοντας ότι δεν μπορεί να κάνει όλα όσα πριν από δύο εβδομάδες, στις κυπριακές εκλογές δηλαδή, έλεγε στους Κύπριους ψηφοφόρους ότι δεν θα κάνει. Εκείνη την Κυριακή, η απάντηση που έλαβε ήταν ότι αν δεν εφαρμοστεί το σχέδιο, την Δευτέρα οι τράπεζες δεν θα έχουν καθόλου λεφτά και η χώρα δεν θα μπορεί σε καμία περίπτωση να δανειστεί από τις αγορές, και την Τρίτη, η Κύπρος θα χρεοκοπήσει. Και τότε η κυπριακή πλευρά είπε ναι», δήλωσε ο Πισσαρίδης, που εστίασε το πρόβλημα της ευρωζώνης στην έλλειψη κατάλληλης ηγεσίας. «Από την Ευρώπη λείπουν σήμερα πρωτίστως οι προσωπικότητες και έπειτα οι θεσμοί. Πραγματικά νομίζω ότι έχω να δω τον κύριο Ολάντ από την περίοδο των γαλλικών εκλογών», κατέληξε ο νομπελίστας Οικονομικών του 2010.
Η εντεινόμενη οικονομική κρίση της Ελλάδας και οι οξύτατες κοινωνικές της προεκτάσεις έριξαν βαριά τη σκιά τους στις αναλύσεις των ξένων αξιωματούχων για το μέλλον της Ευρώπης. «Κοιτάξτε τι γίνεται σε κάποιες χώρες, είναι προφανές ότι τα δημοκρατικά συστήματα της Ευρώπης απειλούνται. Πριν από λίγα χρόνια μιλούσαμε για την Αραβική Άνοιξη, αν όμως δεν αλλάξουν τα πράγματα, σε λίγο καιρό θα μιλούμε για την Ευρωπαϊκή Άνοιξη», είπε ο πρόεδρος του Οικονομικού και Κοινωνικού Συμβούλιου του ΟΗΕ (ECOSOC), Νέστο Οστόριο.
Την ανησυχία του για πανευρωπαϊκή εξάπλωση της κοινωνικής αστάθειας που υπάρχει σήμερα σε κάποιες ευρωπαϊκές χώρες, εξέφρασε και ο πρώην πρωθυπουργός της Ολλανδίας (1994-2002), Βιμ Κοκ, «φωτογραφίζοντας» τη χώρα μας. «Για πρώτη φορά στην σύγχρονη ιστορία της Ευρώπης, η νέα γενιά φοβάται ότι θα ζήσει χειρότερα από την προηγούμενη. Αυτή η αβεβαιότητα μπορεί να επεκταθεί σε όλη την Ευρώπη, έχοντας δραματικά αποτελέσματα στην κοινωνία, όπως έχουμε ήδη δει σε κάποιες περιπτώσεις», τόνισε ο Ολλανδός πρώην πρωθυπουργός.