Τέλος στο καθεστώς των αποδείξεων, «παράθυρο» για αλλαγή της κλίμακας παρακράτησης που θα οδηγήσει στη μείωση των διαθέσιμων μηνιαίων εισοδημάτων, κατάργηση της έκπτωσης 1,5% λόγω παρακράτησης, αλλά και αύξηση του πρώτου κλιμακίου φορολόγησης των εισοδημάτων από ακίνητα έως 12.000 ευρώ από 10% σε 11% «κρύβει» ο νέος Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος.
Ειδικότερα, με τον νέο ΚΦΕ καταργούνται οι διατάξεις που προβλέπουν την υποχρέωση των φορολογουμένων να καλύπτουν το 25% των ετησίων εισοδημάτων τους μέχρι τις 60.000 ευρώ με την αξία αποδείξεων λιανικής πώλησης ή παροχής υπηρεσιών που έχουν συλλέξει, ενώ σχεδιάζεται νέο σύστημα υπολογισμού της παρακράτησης φόρου μέσω της θέσπισης νέας κλίμακας που θα ισχύσει για μισθωτούς και συνταξιούχους από 1ης Ιανουαρίου του 2014 και με συντελεστές οι οποίοι αναμένεται να κυμαίνονται από 1% έως και 42% (κλιμακωτά) στις αποδοχές άνω των 800 ευρώ, καθώς ο Κώδικας δίνει τη δυνατότητα στον εκάστοτε υπουργό Οικονομικών να καθορίζει με απόφαση το σύστημα που θα ισχύει κάθε χρόνο.
Ο νέος Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος, που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα και τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση έως και την προσεχή Δευτέρα 8 Ιουλίου, θέτει το νέο πλαίσιο για τον τρόπο φορολόγησης των εισοδημάτων των φυσικών και νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων που θα ισχύσει από την 1η Ιανουαρίου 2014, ενώ επικεντρώνεται και στον τρόπο φορολόγησης των επιχειρήσεων, καθώς ξεκαθαρίζει και ποιες είναι αυτές που δεν αναγνωρίζονται προς έκπτωση από την εφορία.
Ειδικότερα, με βάση τις διατάξεις του Κώδικα οι ακόλουθες δαπάνες δεν εκπίπτουν:
α) Τόκοι από δάνεια που λαμβάνονται από την επιχείρηση κατά το μέτρο που υπερβαίνουν τους τόκους που θα προέκυπταν εάν το επιτόκιο ήταν ίσο με το επιτόκιο που ισχύει για τα έντοκα γραμμάτια του Δημοσίου τρίμηνης διάρκειας κατά το χρόνο σύναψης του δανείου
β) Κάθε είδους δαπάνη που αφορά σε αγορά αγαθών ή λήψη υπηρεσιών αξίας άνω των πεντακοσίων (500) ευρώ, εφόσον η τμηματική ή ολική εξόφληση δεν έγινε μέσω τραπεζικού λογαριασμού ή με χρήση επιταγών
γ) Οι μη καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές
δ) Προβλέψεις για διαγραφή επισφαλών απαιτήσεων εκτός αν ορίζεται διαφορετικά από τον ΚΦΕ
ε) Πρόστιμα και ποινές
στ) Η παροχή ή λήψη αμοιβών σε χρήμα ή είδος που συνιστούν ποινικό αδίκημα
ζ) Ο φόρος εισοδήματος, συμπεριλαμβανομένων του τέλους επιτηδεύματος και των έκτακτων εισφορών, που επιβάλλεται για τα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα σύμφωνα με τον ΚΦΕ, καθώς και ο Φόρος Προστιθέμενης Αξίας που αναλογεί σε μη εκπιπτόμενες δαπάνες
η) Το τεκμαρτό μίσθωμα σε περίπτωση ιδιόχρησης κατά το μέτρο που υπερβαίνει το τρία τοις εκατό (3%) επί της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου
θ) Οι δαπάνες για την οργάνωση και τη διεξαγωγή ενημερωτικών ημερίδων και συναντήσεων που αφορούν στη σίτιση και διαμονή πελατών ή εργαζομένων της κατά το μέτρο που υπερβαίνουν το ποσό των τριακοσίων (300) ευρώ ανά συμμετέχοντα και η συνολική ετήσια δαπάνη υπερβαίνει το μισό τοις εκατό (0,5%) επί του ετήσιου ακαθαρίστου εισοδήματος της επιχείρησης
ι) Οι δαπάνες για τη διεξαγωγή εορταστικών εκδηλώσεων, σίτισης και διαμονής φιλοξενούμενων προσώπων κατά το μέτρο που υπερβαίνουν το ποσό των τριακοσίων (300) ευρώ ανά συμμετέχοντα και η συνολική ετήσια δαπάνη υπερβαίνει το μισό τοις εκατό (0,5%) επί του ετήσιου ακαθαρίστου εισοδήματος της επιχείρησης
ια) Οι δαπάνες ψυχαγωγίας
ιβ) Προσωπικές καταναλωτικές δαπάνες
ιγ) Το σύνολο των δαπανών που καταβάλλονται προς φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα που είναι φορολογικός κάτοικος σε κράτος μη συνεργάσιμο ή σε κράτος που υπόκειται σε προνομιακό φορολογικό καθεστώς, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 65 του ΚΦΕ, εκτός εάν ο φορολογούμενος αποδείξει ότι οι δαπάνες αυτές αφορούν πραγματικές και συνήθεις συναλλαγές και δεν έχουν ως αποτέλεσμα τη μεταφορά κερδών ή εισοδημάτων ή κεφαλαίων με σκοπό τη φοροαποφυγή.
Εκπιπτόμενες επιχειρηματικές δαπάνες
Κατά τον προσδιορισμό του κέρδους από επιχειρηματική δραστηριότητα επιτρέπεται η έκπτωση όλων των δαπανών, οι οποίες:
α) Πραγματοποιούνται προς το συμφέρον της επιχείρησης ή κατά τις συνήθεις εμπορικές συναλλαγές της
β) Αντιστοιχούν σε πραγματική συναλλαγή
γ) Εγγράφονται στα τηρούμενα βιβλία απεικόνισης των συναλλαγών της περιόδου κατά την οποία πραγματοποιούνται και αποδεικνύονται με κατάλληλα δικαιολογητικά
Επισφαλείς απαιτήσεις
Τα ποσά των προβλέψεων για απόσβεση επισφαλών απαιτήσεων και οι διαγραφές αυτών εκπίπτουν για φορολογικούς σκοπούς, ως εξής:
α) Για ληξιπρόθεσμες απαιτήσεις μέχρι το ποσό των χιλίων ευρώ (1.000 ευρώ) που δεν έχουν εισπραχθεί για διάστημα άνω των δώδεκα (12) μηνών, ο φορολογούμενος δύναται να σχηματίσει πρόβλεψη επισφαλών απαιτήσεων σε ποσοστό εκατό τοις εκατό (100%) της εν λόγω απαίτησης, εφόσον έχουν αναληφθεί οι κατάλληλες ενέργειες για τη διασφάλιση του δικαιώματος είσπραξης της εν λόγω απαίτησης.
β) Για ληξιπρόθεσμες απαιτήσεις άνω του ποσού των χιλίων ευρώ (1.000 ευρώ) που δεν έχουν εισπραχθεί για διάστημα άνω των δώδεκα (12) μηνών, ο φορολογούμενος δύναται να σχηματίσει πρόβλεψη επισφαλών απαιτήσεων, εφόσον έχουν αναληφθεί οι κατάλληλες ενέργειες για τη διασφάλιση του δικαιώματος είσπραξης της εν λόγω απαίτησης.
Μεταφορά ζημιών και PSI
Εάν με τον προσδιορισμό των επιχειρηματικών κερδών το αποτέλεσμα είναι ζημία εντός του φορολογικού έτους, η ζημία αυτή μεταφέρεται για να συμψηφισθεί με τα επιχειρηματικά κέρδη διαδοχικά στα επόμενα πέντε (5) φορολογικά έτη. Η ζημία του προγενέστερου έτους συμψηφίζεται κατά προτεραιότητα έναντι της ζημίας μεταγενέστερου έτους.
Επισημαίνεται ότι η χρεωστική διαφορά που προκύπτει σε βάρος των νομικών προσώπων από την ανταλλαγή ομολόγων του ελληνικού Δημοσίου ή εταιρικών ομολόγων με εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου, κατ’ εφαρμογή προγράμματος συμμετοχής στην αναδιάταξη του ελληνικού χρέους, εκπίπτει από τα ακαθάριστα έσοδα σε τριάντα (30) ισόποσες ετήσιες δόσεις, αρχής γενόμενης από τη χρήση μέσα στην οποία πραγματοποιείται η ανταλλαγή των τίτλων και ανεξάρτητα από το χρόνο διακράτησης των ομολόγων.
Ως χρεωστική διαφορά λαμβάνεται η διαφορά μεταξύ της ονομαστικής αξίας των τίτλων που εκδόθηκαν σε ανταλλαγή και του κόστους απόκτησης των αρχικών τίτλων.
Φορολογικοί συντελεστές ανάλογα με το εισόδημα
– Τα μερίσματα φορολογούνται με συντελεστή 10%.
– Οι τόκοι φορολογούνται με συντελεστή 15%.
– Τα δικαιώματα φορολογούνται με συντελεστή 20%.
– Το εισόδημα από ακίνητη περιουσία φορολογείται με συντελεστή 11% εφόσον ανέρχεται μέχρι του ποσού των 12.000 ευρώ και με συντελεστή 33% για ποσά άνω των 12.001 ευρώ.
– Το εισόδημα από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου φορολογείται με συντελεστή 15%.
– Τα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα που αποκτούν οι εταιρείες που τηρούν διπλογραφικά βιβλία φορολογούνται με συντελεστή 26%.
– Τα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα που αποκτούν οι αγροτικοί συνεταιρισμοί και οι ομάδες παραγωγών φορολογούνται με συντελεστή 13%.
Συντελεστές παρακράτησης
Οι συντελεστές παρακράτησης φόρου που ισχύουν είναι οι εξής:
α) Για μερίσματα 10%.
β) Για τόκους 15%.
γ) Για δικαιώματα (royalties) και λοιπές πληρωμές 20%.
δ) Για αμοιβές για τεχνικές υπηρεσίες, αμοιβές διοίκησης, αμοιβές για συμβουλευτικές υπηρεσίες και άλλες αμοιβές για παρόμοιες υπηρεσίες 20%. Κατ’ εξαίρεση, για τις αμοιβές που εισπράττονται από εργολήπτες κατασκευής κάθε είδους τεχνικών έργων και ενοικιαστών δημοσίων, δημοτικών και κοινοτικών ή λιμενικών προσόδων ο συντελεστής είναι 3% επί της αξίας του υπό κατασκευή έργου ή του μισθώματος.
ε) Για το ασφάλισμα που καταβάλλεται με τη μορφή περιοδικά καταβαλλόμενης παροχής 15%. Για το ασφάλισμα που καταβάλλεται εφάπαξ μέχρι του ποσού των σαράντα χιλιάδων (40.000) ευρώ 10% και για τα ποσά που υπερβαίνουν τις σαράντα χιλιάδες (40.000) ευρώ 20%.
Οι συντελεστές των προηγούμενων εδαφίων της περίπτωσης αυτής αυξάνονται κατά 50% σε περίπτωση είσπραξης από το δικαιούχο ποσού πρόωρης εξαγοράς. Δεν θεωρείται πρόωρη εξαγορά κάθε καταβολή που πραγματοποιείται σε εργαζόμενο ο οποίος έχει θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα ή έχει υπερβεί το 60ό έτος της ηλικίας του.
Ενδοομιλικές συναλλαγές
Όταν πραγματοποιούνται συναλλαγές, μία ή περισσότερες, διεθνείς ή και εγχώριες, με οικονομικούς ή εμπορικούς όρους διαφορετικούς από εκείνους που θα ίσχυαν μεταξύ μη συνδεδεμένων προσώπων (ανεξάρτητων επιχειρήσεων) ή μεταξύ των συνδεδεμένων επιχειρήσεων και τρίτων, οποιαδήποτε κέρδη τα οποία χωρίς τους όρους αυτούς θα είχαν πραγματοποιηθεί από την ημεδαπή επιχείρηση, αλλά τελικά δεν πραγματοποιήθηκαν λόγω των διαφορετικών όρων (αρχή ίσων αποστάσεων), περιλαμβάνονται στα κέρδη της επιχείρησης μόνον στο βαθμό που δεν μειώνουν το ποσό του καταβλητέου φόρου.
Προκαταβολή φόρων
Σε περίπτωση που τυχόν μειωθεί το εισόδημα άνω του είκοσι πέντε τοις εκατό (25%), ο φορολογούμενος μπορεί να ζητήσει με αίτησή του τη μείωση του φόρου που βεβαιώθηκε κατά τις διατάξεις του προηγούμενου άρθρου.
Πότε το εισόδημα προσδιορίζεται με έμμεσο και αντικειμενικό σύστημα
Το εισόδημα των φυσικών και νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων που ασκούν ή προκύπτει ότι ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα προσδιορίζεται με αντικειμενικό τρόπο στις περιπτώσεις:
α) Όταν δεν τηρούνται τα προβλεπόμενα βιβλία ή τηρούνται βιβλία απλογραφικά αντί διπλογραφικά, δεν τηρούνται τα φορολογικά στοιχεία και τα λοιπά προβλεπόμενα δικαιολογητικά έγγραφα, καθώς και τα συνοδευτικά στοιχεία συναλλαγών και καθίστανται αδύνατες οι επαληθεύσεις.
β) Όταν δεν διαφυλάσσονται ή δεν προσκομίζονται μετά από δύο τουλάχιστον προσκλήσεις τακτικού φορολογικού ελέγχου τα τηρούμενα βιβλία, τα φορολογικά στοιχεία και τα λοιπά προβλεπόμενα δικαιολογητικά έγγραφα, καθώς και τα συνοδευτικά στοιχεία συναλλαγών, εκτός εάν υπάρχει η δυνατότητα αναπαραγωγής αυτών με αξιόπιστο τρόπο, από τον ίδιο τον υπόχρεο ή/και από τις διασταυρώσεις του ελέγχου.
Για τους υπόχρεους για τους οποίους συντρέχουν οι ανωτέρω προϋποθέσεις, τότε:
α) Το εισόδημα προσδιορίζεται με βάση τα στοιχεία και τις πληροφορίες που διαθέτει η ελεγκτική αρχή για την έκταση της συναλλακτικής δράσης και τις συνθήκες λειτουργίας της επιχείρησης. Στην περίπτωση αυτή λαμβάνονται υπόψη οι αγορές, οι πωλήσεις και το μεικτό κέρδος που εμφανίζει η επιχείρηση, το μεικτό κέρδος που πραγματοποιείται από ομοειδείς επιχειρήσεις που λειτουργούν με παρόμοιες συνθήκες, το απασχολούμενο προσωπικό, το ύψος των κεφαλαίων που έχουν επενδυθεί, καθώς και των ίδιων κεφαλαίων κίνησης, το ποσό των δανείων και των πιστώσεων, το ποσό των εξόδων παραγωγής και διάθεσης των εμπορευμάτων, των εξόδων διαχείρισης και γενικά κάθε επαγγελματική δαπάνη.
Ειδικά για τον προσδιορισμό του εισοδήματος των φυσικών προσώπων που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα, λαμβάνονται υπόψη ο χρόνος και ο τρόπος άσκησης του επαγγέλματος, ο τόπος όπου ασκείται αυτό, η ειδικότητα, ο επιστημονικός τίτλος, ο κύκλος των εργασιών, το ύψος της αμοιβής που εισπράττεται κατά περίπτωση, το προσωπικό το οποίο απασχολείται, τα μέσα που διαθέτονται, η πελατεία, το ύψος των επαγγελματικών δαπανών και γενικά κάθε άλλο στοιχείο που προσδιορίζει την επαγγελματική δραστηριότητα και απόδοση αυτών. Η κρίση της ελεγκτικής αρχής για τον προσδιορισμό του εισοδήματος πρέπει να βασίζεται στα δεδομένα της κοινής πείρας.
β) Τα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα προσδιορίζονται με πολλαπλασιασμό του εισοδήματος, όπως αυτό προσδιορίζεται σύμφωνα με τα οριζόμενα ανωτέρω, με το μοναδικό συντελεστή καθαρού κέρδους που περιλαμβάνεται σε ειδικό πίνακα ο οποίος καταρτίζεται με αποφάσεις του υπουργού Οικονομικών που δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, προσαυξημένο κατά πενήντα τοις εκατό (50%). Στην περίπτωση που για κάποια δραστηριότητα δεν έχει προβλεφθεί μοναδικός συντελεστής καθαρού κέρδους στον παραπάνω πίνακα, εφαρμόζεται ο μέσος όρος των συντελεστών της κατηγορίας του πίνακα στην οποία θα εντασσόταν η δραστηριότητα αυτή, προσαυξημένος κατά πενήντα τοις εκατό (50%).
