Οι «κόκκινες» γραμμές που έχει τραβήξει το υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ), σχετικά με τη νομιμοποίηση αυθαιρέτων, φαίνεται ότι αρχίζουν να… ξεθωριάζουν.
Για κάθε κατηγορία αυθαιρέτου που δεν μπορεί να υπαχθεί στον νέο σχέδιο νόμου περί αυθαίρετης δόμησης υπάρχει και κάποια εξαίρεση. Γι’ αυτό τον λόγο μπορεί γενικά να μην μπορούν να νομιμοποιηθούν αυθαίρετα σε δάση, αιγιαλό, αρχαιολογικούς χώρους κ.α., υπάρχουν όμως και «παραθυράκια».
Έτσι δεν υπάγονται στον νόμο αυθαίρετες κατασκευές και χρήσεις:
– Στον αιγιαλό και στον παλαιό αιγιαλό. Εξαιρούνται όμως οι περιπτώσεις για τις οποίες υφίστανται νομίμως εμπράγματα δικαιώματα πολιτών που προϋφίστανται της σχετικής οριοθέτησης του παλαιού αιγιαλού καθώς και οι περιπτώσεις όπου εκκρεμεί δικαστική απόφαση για την εξαίρεση των κτισμάτων σύμφωνα με τη σχετική χάραξη.
– Σε αρχαιολογικό χώρο Ζώνης Α, εξαιρουμένων των αυθαιρέτων κατασκευών που πραγματοποιήθηκαν πριν την κήρυξη της αρχαιολογικής ζώνης.
– Που υπερβαίνουν το ύψος της κορυφογραμμής. Εξαιρούνται αυθαίρετες κατασκευές και αυθαίρετες αλλαγές χρήσεις σε κτίρια που έχουν κατασκευαστεί προ της 31.12.2003, ημερομηνία δημοσίευσης του ν. 3212/2003 για τις άδειες δόμησης, την αυθαίρετη δόμηση κ.τ.λ.
Επίσης, κατά παρέκκλιση των διατάξεων του νέου σχεδίου νόμου, μπορούν να τακτοποιηθούν αυθαίρετες κατασκευές πρώτης κατοικίας σε δημόσια ακίνητα αρμοδιότητας της Κτηματικής Υπηρεσίας του Δημοσίου για τις οποίες έχει υποβληθεί αίτηση εξαγοράς. Κατά παρέκκλιση μπορούν να τακτοποιηθούν ακόμη αυθαίρετες κατασκευές σε κοινόχρηστους χώρους, και αυθαίρετες εγκαταστάσεις που είναι απαραίτητες σε μονάδες ιχθυοκαλλιεργειών (για δύο έτη).
Αυθαίρετα κτίσματα σε ιστορικό τόπο, ιστορικό διατηρητέο οικισμό, περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, ρέμα, κρίσιμη παράκτια ζώνη και προστατευόμενη περιοχή δεν μπορούν να τακτοποιηθούν. Ωστόσο εξαιρούνται αυθαίρετα τα οποία κατασκευάστηκαν σε εποχή που δεν απαγορεύονταν οι οικοδομικές εργασίες.
Μάλιστα, κατά παρέκκλιση των οριζόμενων στις νέες ρυθμίσεις, είναι δυνατό να υπαχθούν σε αυτές αυθαίρετα τα οποία μπορεί να βρίσκονται σε δάση, προστατευόμενες περιοχές, ζώνη παραλίας, αιγιαλό, αρχαιολογικό χώρο κτλ. αρκεί να ανήκουν στο Δημόσιο. Ειδικότερα, μεταξύ άλλων, τακτοποιούνται χωρίς την καταβολή παραβόλου και προστίμου αυθαίρετες κατασκευές ή αλλαγές χρήσεις σε κτίρια και εγκαταστάσεις:
– Ιδιοκτησίας του Δημοσίου (υποδομές δικαιοσύνης, σχολεία κτλ.)
– Που χρησιμοποιούνται ως θρησκευτικοί ή λατρευτικοί χώροι των αναγνωρισμένων θρησκειών και δογμάτων. Μπορούν επίσης να νομιμοποιηθούν οι κεντρικοί Ιεροί Ναοί των Ιερών Ησυχαστηρίων και των Ιερών Μονών της Εκκλησίας της Ελλάδος.
– Ιδιοκτησίας των δήμων που στεγάζουν προνοιακές δομές
– Της ΓΓ Αθλητισμού και των ΝΠΔΔ που εποπτεύονται από αυτήν
Κατά παρέκκλιση μπορούν επίσης να νομιμοποιηθούν κατασκευές και εγκαταστάσεις που βρίσκονται σε υφιστάμενα χιονοδρομικά κέντρα καθώς και σε περιοχές που έχουν χαρακτηρισθεί από το Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης ως αναπτυγμένοι πυρήνες μαζικού τουρισμού, εντός ευρύτερων αναπτυσσόμενων περιοχών με περιθώρια ανάπτυξης εναλλακτικού τουρισμού.
Τακτοποιήσεις με τον νόμο 4014/11
Ως τις 31.5.2013 είχαν κατατεθεί 562.231 δηλώσεις για αυθαίρετες κατασκευές από τις οποίες:
– 77.531 βρίσκονταν σε στάδιο αρχικής υποβολής
– 166.344 βρίσκονταν σε στάδιο προσωρινής υπαγωγής
– 145.784 βρίσκονταν σε στάδιο ολοκληρωμένης υπαγωγής
Από τις παραπάνω δηλώσεις υπαγωγής μόνο το 27% αφορά ακίνητα χωρίς οικοδομική άδεια. Μάλιστα από το σύνολο των φακέλων το μεγαλύτερο ποσοστό (69%) αφορά αυθαίρετα ακίνητα ή ακίνητα με αυθαιρεσίες εντός σχεδίου πόλεως ή οικισμών.
