Η στροφή στις εξαγωγές εκτίναξε τις πωλήσεις και έσωσε την παρτίδα
Όταν οι ελληνικές επιχειρήσεις επλήγησαν από την μεγάλη συρρίκνωση της εγχώριας αγοράς, η οποία συνεχίζεται, αναζήτησαν διέξοδο στις ξένες αγορές. Τα πρώτα σημάδια της στροφής στην εξωστρέφεια, απέδειξαν ότι η στρατηγική κίνηση των μεγάλων επιχειρήσεων ήταν επιτυχημένη.
Ίσως όμως κανείς δεν περίμενε την θεαματική αύξηση των εξαγωγών, ιδιαίτερα τον περασμένο Νοέμβριο, που εκτινάχτηκε στο 37,9% (σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2009) και έσωσε την παρτίδα, αντισταθμίζοντας τις απώλειες στην Ελλάδα. Η «καλή μέρα από το πρωί φαίνεται» και η έμφαση στην εξωστρέφεια έδωσε αποτελέσματα από τον πρώτο μήνα. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, η συνολική αξία των εξαγωγών στο διάστημα Ιανουαρίου – Νοεμβρίου 2010, ανήλθε σε 14 δισ. 359,2 εκατ. ευρώ, έναντι 13 δισ. 411,3 εκατ. ευρώ το ίδιο διάστημα του 2009 (περίπου 1 δισ. ευρώ επιπλέον) και το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου διαμορφώθηκε στα 18,304 δισ. ευρώ έναντι 28,218 δις ευρώ το 2009, καταγράφοντας μείωση 44%.
Τα θεαματικά αποτελέσματα αποκτούν ιδιαίτερη σημασία, καθώς οι ελληνικές επιχειρήσεις για πρώτη φορά επιχείρησαν να ανοιχτούν σοβαρά εκτός Ελλάδος, ακόμα κι αν ορισμένες από αυτές είχαν ήδη ιδιαίτερη εξαγωγική δραστηριότητα. Leader των εξαγωγών στον τομέα του εμπορίου και των καταναλωτικών ειδών, λόγω και του μεγάλου αριθμού των χωρών που δραστηριοποιείται, είναι η Coca Cola 3E του ομίλου του Γιώργου Δαυίδ. Ο όμιλος παρουσίασε σημαντική βελτίωση σε ορισμένες από τις βασικές αγορές του, συμπεριλαμβανομένων της Ρωσίας, της Νιγηρίας και της Ουκρανίας, όπου οι πωλήσεις αυξήθηκαν κατά 5% στο γ’ τρίμηνο, όταν στην Ελλάδα μειώθηκαν κατά 14%. Στη Ρωσία η Coca Cola 3E ευνοήθηκε σημαντικά από τον παρατεταμένο καύσωνα και από την βελτίωση των συνθηκών στη χώρα, ενώ δεν συνέβη το ίδιο στις αγορές της Ουγγαρίας, της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας και της Κροατίας, όπου κατά τη διάρκεια του γ’ τριμήνου, οι πωλήσεις είχαν διακυμάνσεις. Γι’ αυτό και ο Γιώργος Δαυίδ προχώρησε στο κλείσιμο ενός από τα τρία εργοστάσια εμφιάλωσης που διαθέτει στην Κροατία, με στόχο την μείωση του λειτουργικού κόστους και την περιστολή των δαπανών.
Πάντως, οι πωλήσεις των προϊόντων που φέρουν το σήμα της Coca Cola σημείωσαν άνοδο 3% μέσα στο τρίμηνο, επωφελούμενες από τις καταναλωτικές προσφορές την περίοδο του καλοκαιριού και τα διευρυμένα προγράμματα δοκιμής προϊόντων, στις κυριότερες χώρες, όπου δραστηριοποιείται ο όμιλος. Οι εξαγωγές άλλαξαν όλα τα δυσμενή δεδομένα και «ανέστησαν» την Frigoglass, που ανήκει στο όμιλο Δαυίδ και την οποία διοικεί ο Χάρης Δαυίδ. Οι πωλήσεις της Frigoglass, στο χώρο της επαγγελματικής ψύξης ωθήθηκαν από την ανατολική Ευρώπη και την περιοχή της Ασίας – Ωκεανίας, καθώς ενισχύθηκαν κατά 43,6%. Οι πωλήσεις στην ανατολική Ευρώπη αυξήθηκαν κατά 87,2% αντιπροσωπεύοντας το 34,8% του κλάδου της επαγγελματικής ψύξης. Η άνοδος οφείλεται κυρίως στη συνεισφορά της Ρωσίας, της Σερβίας και της Ουκρανίας, ενώ στη δυτική Ευρώπη η αύξηση των πωλήσεων έφθασε στο 12,6%, με κυριότερες αγορές την Ιταλία, την Σουηδία, το Βέλγιο, την Αυστρία και την Γαλλία.
Οι πωλήσεις της Frigoglass στην Ασία – Ωκεανία παρέμειναν ισχυρές, σημειώνοντας αύξηση 47,1% με κυριότερες χώρες που συμμετείχαν περισσότερο στην αύξηση αυτή τις Ινδονησία, Κίνα, Φιλιππίνες και Μαλαισία, ενώ στην Αφρική η αύξηση των πωλήσεων έφτασε σε ποσοστό 15,7%. Η αγορά των Ηνωμένων Πολιτειών βασικά, αλλά και των διεθνών αγορών γενικότερα, αποτελούν την «ατμομηχανή» για την πορεία των μεγεθών της ΦΑΓΕ των Κυριάκου και Γιάννη Φιλίππου. Είναι ενδεικτικό ότι η ψαλίδα της πορείας των πωλήσεων της εταιρείας, μεταξύ της εσωτερικής και των διεθνών αγορών γίνεται πιο εμφανής στο γ’ τρίμηνο, κατά τη διάρκεια του οποίου οι συνολικές πωλήσεις σε όγκο μειώθηκαν κατά 6,7% και αυξήθηκαν σε ποσοστό 6,3% σε αξία. Στις ΗΠΑ οι πωλήσεις της ΦΑΓΕ ενισχύθηκαν κατά 65,5%, στην Ιταλία κατά 3,3% και στις υπόλοιπες αγορές κατά 3%. Οριακή μείωση υπέστησαν οι πωλήσεις της ΦΑΓΕ στη Βρετανία κατά 2,7%.
Αύξηση πωλήσεων κατά 8% στο 9μηνο του 2010 παρουσίασε και η Folli Follie του ομίλου Κουτσολιούτσου, ευνοημένη κυρίως από το δίκτυό της στην Ασία και τα αεροδρόμια. Η Folli Follie πραγματοποιεί πάνω από 95% των πωλήσεών της στο εξωτερικό με κυριότερη αγορά αυτήν της Ασίας, όπου κατέγραψε αύξηση πωλήσεων σε ποσοστό 18%. Ο Τζώρτζης Κουτσολιούτσος ποντάρει ιδιαίτερα στην ασιατική αγορά, στοχεύοντας να τριπλασιάσει το δίκτυο στην Κίνα. O όμιλος του Γιώργου Κορρέ δέχτηκε ανακούφιση από την πίεση στην εσωτερική αγορά από την επίδοση των εξαγωγών του. Οι πωλήσεις στο εξωτερικό παρουσίασαν αύξηση συνολικά 34,9% από 27,4% το 2009, ενώ ο όμιλος επικεντρώνει τις δυνάμεις του στις αγορές της Γερμανίας και της Ισπανίας, καθώς και της βόρειας και Λατινικής Αμερικής, αφού αρχίζει φέτος η συνεργασία με την Johnson & Johnson.
Η ΜΕΤΚΑ του ομίλου Μυτιληναίου, χάρη στα ενεργειακά έργα, που ανέλαβε να κατασκευάσει σε Τουρκία και Συρία και την γενικότερη εξωστρεφή δραστηριότητα τριπλασίασε τα κέρδη της και διατηρεί όχι μόνο τον υψηλό βαθμό απασχόλησης για τα πάγια και το δυναμικό του, αλλά αυξάνει και τον αριθμό των εργαζομένων του.
Στον τομέα της διύλισης Motor Oil και ΕΛ.ΠΕ. πρωταγωνιστούν στις αγορές του εξωτερικού. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία τα ΕΛΛΠΕ διοχέτευσαν στο εξωτερικό το 20% της παραγωγής τους και η Μotor Οil πάνω από το 40%, ενώ με επενδύσεις εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ, έχουν καταστήσει τα διυλιστήριά τους άκρως ανταγωνιστικά στην ευρύτερη ζώνη της Μεσογείου, με τις εξαγωγές να βαίνουν αυξανόμενες.
Μέταλλα, Δομικά Υλικά, Μηχανήματα Οι πρωταγωνιστές στην αύξηση των εξαγωγών
Τα βιομηχανικά προϊόντα «έφαγαν» τα τρόφιμα
Η άνοδος των τιμών σειράς πρώτων υλών, όπως τα μεταλλεύματα, βρίσκονται πίσω από την εκτίναξη των ελληνικών εξαγωγών της βαριάς βιομηχανίας της χώρας. Τα βιομηχανικά προϊόντα, σύμφωνα με στοιχεία του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων, σημείωσαν αύξηση 7,1% στο διάστημα Ιανουαρίου – Νοεμβρίου 2010, σε σχέση με το 2009, αντιπροσωπεύουν πολύ μεγαλύτερο ποσοστό των ελληνικών εξαγωγών, έναντι των προϊόντων πρωτογενούς τομέα. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΠΣΕ, εταιρείες των μετάλλων, των δομικών υλικών, των μηχανημάτων, αλλά και των προϊόντων τεχνολογίας, φτάνουν να καλύπτουν σε εξαγωγές στις διεθνείς αγορές, ακόμα και το 80% του συνολικού του τζίρου. Με βάση αυτά τα στοιχεία, τον Νοέμβριο του 2010 τα βιομηχανικά είδη ήταν οι πρωταγωνιστές στην αύξηση των εξαγωγών. Η αξία τους ανήλθε σε 342,4 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 46,1%, σε σχέση με τον Νοέμβριο του 2009. Στη δεύτερη θέση βρίσκονται τα τρόφιμα με εξαγωγές, αυξημένες κατά 29,5%, σε σχέση με τον Νοέμβριο του 2009, συνολικής αξίας 262 εκατ. ευρώ. «Απειλή» για τα τρόφιμα αποτελεί ο κλάδος των μηχανημάτων (μηχανολογικός, ηλεκτρολογικός και βιομηχανικός εξοπλισμός), καθώς η αξία των εξαγωγών τους έφτασε τον Νοέμβριο τα 259,2 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 73,7%.
Ανάλογα συμπεράσματα προκύπτουν και για τις εξαγωγές κατά την περίοδο Ιανουαρίου – Νοεμβρίου 2010, σύμφωνα με στοιχεία του Οργανισμού Προώθησης Εξαγωγών. Το μεγαλύτερο ποσοστό στο σύνολο των εξαγωγών (22,1%) αντιπροσωπεύουν τα δομικά προϊόντα, η αξία των οποίων ανήλθε σε 3.172 εκατ. ευρώ. τα κυριότερα εξαγόμενα προϊόντα είναι ο άργιλος (αύξηση 38,4%), ο χαλκός (αύξηση 75%) και οι ράβδοι σιδήρου ή χάλυβα (αύξηση 36,5%). Καθοριστικό ρόλο στην αύξηση της αξίας των προϊόντων αυτών αποτέλεσε η άνοδος των διεθνών τιμών, που σημειώνουν τον τελευταίο καιρό αλλεπάλληλα ρεκόρ, με αποτέλεσμα να πανηγυρίζουν βιομηχανίες, όπως η Βιοχάλκο, η Αλουμύλ, η Alco. Στο σύνολο των αυξήσεων των εξαγωγών τα τρόφιμα και τα ποτά συμμετείχαν κατά 21,6% με την αξία τους να ανέρχεται στα 3.096,4 εκατ. ευρώ, αυξημένη κατά 4,6% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2009. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΠΕ, καλύτερος πελάτης των ελληνικών προϊόντων παραμένει η Γερμανία, η αξία των εξαγωγών προς την οποία αντιπροσωπεύει το 11,3 % του συνόλου και η αξία τους ανήλθε σε 1,62 δις ευρώ. Στη δεύτερη θέση ακολουθεί η Ιταλία με μερίδιο 10,9% και αξία 1,56 δισ. ευρώ και τρίτη η Κύπρος με μερίδιο 7,2% και αξία 1,04 δισ. ευρώ. Αξιοσημείωτη αύξηση, αν και παραμένουν σε σχετικά χαμηλά επίπεδα οι εξαγωγές προς την Τουρκία (αύξηση 40,4%) και τη Ρωσία (αύξηση 36,3%). Η Τουρκία, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΠΕ αποτελεί τον 6ο μεγαλύτερο πελάτη των ελληνικών προϊόντων και η Ρωσία τον 14ο.
Βουλγαρία, Ρουμανία δεν… βοήθησαν
Οι επιχειρήσεις, που έχουν την μεγαλύτερη εξαγωγική δραστηριότητα στη Ρουμανία και Βουλγαρία, δεν συμμερίζονται τον γενικότερο ενθουσιασμό για τις επιδόσεις εξωτερικού των άλλων εταιριών. Κι αυτό, γιατί οι δύσκολες συνθήκες στις τοπικές αγορές – ιδιαίτερα μετά τον Ιούλιο, οπότε επιβλήθηκε αιφνιδιαστικά αύξηση του ΦΠΑ κατά 5% – επηρέασαν αρνητικά τη ζήτηση.
Ο όμιλος του Βασίλη Φουρλή με τα ΙΚΕΑ είχε αρνητική εικόνα στις αγορές της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας, συνεχίζει όμως να επενδύει εκεί, τόσο όσον αφορά στα ΙΚΕΑ, όσο και στην Intersport. Ο Βασ. Φουρλής επιμένει με την Intersport στη Ρουμανία, δεδομένου ότι στην αγορά αυτή δέχεται ήδη τον ανταγωνισμό δύο ομοειδών αλυσίδων, ενώ στη Βουλγαρία επενδύει με νέο κατάστημα ΙΚΕΑ, που αναμένεται να λειτουργήσει το β’ εξάμηνο του 2011. Τα θετικά αποτελέσματα του α’ εξαμήνου σχεδόν «εξαφανίστηκαν» στο γ’ τρίμηνο για την Sprider Stores του Σάκη Χατζηιωάννου. Ενώ το α’ εξάμηνο, ο όμιλος ένδυσης με τις χαμηλότερες τιμές της αγοράς είχε αύξηση πωλήσεων σε Ρουμανία, Βουλγαρία και Κύπρο, το γ’ τρίμηνο κατέγραψε πτώση κατά 10%. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα, οι πωλήσεις να αυξηθούν μεν, αλλά μόλις κατά 3%.
Το ίδιο πρόβλημα αντιμετώπισε στη Βουλγαρία και ο όμιλος Σαράντη. Ενώ στο 9μηνο του 2010 στην Πολωνία παρουσίασε άνοδο κατά 26,3%, κατά 11,5% στη Σερβία, 2% η Ρουμανία (μία από τις παλιές και γνώριμες αγορές του ομίλου), 3,3% η Τσεχία και 5,75% η Ουγγαρία, στη Βουλγαρία οι εξαγωγές μειώθηκαν κατά 16,6%.
