Αλλάζει σταδιακά ο τρόπος υπολογισμού του ΑΕΠ, καθώς από το 2014 θα συνεκτιμώνται παράγοντες όπως η ενέργεια, η έρευνα και η ανάπτυξη ενός προϊόντος. Οι αλλαγές, οι οποίες είχαν αποφασιστεί το 2008 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τον ΟΗΕ και το ΔΝΤ, θα εφαρμοστούν στις ΗΠΑ και μετά στην Ευρώπη.
Συγκεκριμένα, η πρώτη χώρα που προχωρά στην αναθεώρηση του τρόπου υπολογισμού θα είναι οι ΗΠΑ, ενώ από τον Σεπτέμβριο του 2014 ακολουθεί και η Γερμανία. «Τα στάνταρντ αυτά θα υιοθετηθούν από όλες τις συμβαλλόμενες χώρες μέχρι το 2014», λέει στην Deutsche Welle ο Κιμ Σένχολτς, οικονομολόγος στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης.
Σήμερα, όταν μια βιομηχανία αγοράζει ενέργεια για την παραγωγή, η αγορά αυτή δεν παίζει ρόλο στο ΑΕΠ, παρά μόνο το τελικό προϊόν, για να αποφευχθεί ο διπλός υπολογισμός. «Όμως με αυτή την προσέγγιση, που θεωρεί έρευνα και ανάπτυξη ως ενδιάμεσο προϊόν, δεν υπολογίζεται ότι η γνώση είναι κεφάλαιο», εξηγεί ο αμερικανός ειδικός.
Για την αμερικανική Υπηρεσία Οικονομικών Αναλύσεων στην Ουάσιγκτον, αρμόδια για τις εθνικές οικονομικές στατιστικές και τον υπολογισμό του ΑΕΠ, η τέχνη και η δημιουργική εργασία θα θεωρούνται από εδώ και στο εξής άυλα αγαθά και δεν θα λαμβάνεται υπόψη μόνο το τελικό προϊόν. Αυτό θα ισχύσει για τα βιβλία και τις ταινίες, αλλά και τους τομείς της έρευνας και της ανάπτυξης. Για παράδειγμα, ενώ μέχρι σήμερα θεωρείται ότι το γνωστό τάμπλετ iPad συμβάλλει στο ΑΕΠ μόνο ως τελικό προϊόν, στο μέλλον θα συνυπολογίζεται και η διαδικασία για την ανάπτυξή του.
Αλλαγές και στον υπολογισμό του δημοσιονομικού ελλείμματος
Όταν εφαρμοστούν οι αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού του ΑΕΠ, «η κοινή γνώμη θα παρακολουθεί με ενδιαφέρον για πολλές μέρες», λέει ο Κιμ Σένχολτς. Διότι πολύ απλά θα αλλάξει η βαρύτητα που έχουν διάφοροι δείκτες και παράγοντες. Έτσι, για παράδειγμα, θα αλλάξει η σχέση χρέους και ΑΕΠ, αλλά και το εξωτερικό χρέος μιας χώρας, ενώ ανοιχτές μένουν προς το παρόν οι συνέπειες των αλλαγών στον υπολογισμό του πληθωρισμού.
Σήμερα ακόμα και οι δείκτες χρηματιστηρίων προσανατολίζονται στο ΑΕΠ. Μια χρηματιστηριακή αγορά θεωρείται υπερτιμημένη όταν η συνολική αξία όλων των μετοχών ξεπερνά το 90 με 115% του ΑΕΠ. Η αξία αυτή θα υποχωρήσει με αποτέλεσμα να ενισχυθούν για μια ακόμα φορά οι διεθνείς αγορές.
Ο Αμερικανός οικονομολόγος δεν αναμένει σημαντικές ή ριζικές αλλαγές. Πιστεύει ότι το ΑΕΠ θα προσαρμοστεί σταδιακά. Και έπειτα, λέει, κάθε 2 ή 3 χρόνια υπάρχουν αλλαγές. «Ίσως όχι σε τέτοιο βαθμό όπως τώρα, αλλά αυτό γίνεται για να αποκτήσουμε καλύτερη εικόνα για χθες και το σήμερα, το οποίο δεν είναι οπωσδήποτε άσχημο».