Tρόικα – TτE και Eυρωπαϊκή Aρχή των Tραπεζών σε ρόλο «ανακριτή»
Τέλη Οκτωβρίου ξεκινά στην πραγματικότητα ο νέος ελεγκτικός μαραθώνιος των μεγάλων ελληνικών τραπεζών. Μπορεί τα προεόρτια να εξελίσσονται ήδη, με ανακλήσεις καλοκαιρινών αδειών και αποστολές εξαιρετικά αυστηρών επιστολών προς τις διοικήσεις τους, ωστόσο, η «φωτιά» θα ανάψει μετά τις 20 Οκτωβρίου, όταν οι επιτελείς των κ. Αλ. Τουρκολιά, Γ. Κωστόπουλου, Μ. Σάλλα και Χρ. Μεγάλου θα κληθούν να δώσουν κρίσιμες απαντήσεις σε καυτά ερωτήματα που θα τους υποβάλλει μια ειδική «τριμελής ανακριτική επιτροπή». Σε τι θα συνοψίζονται;
Στο εξής ζήτημα: Πώς σκοπεύετε να αναδιαρθρώσετε τους ομίλους σας, για να καλύψετε τα ανοίγματα σας;
Ο λόγος αφορά στα ανοίγματα που θα έχουν προκύψει από τον προηγούμενο έλεγχο (stress test), που θα έχει πραγματοποιήσει η αμερικανική ελεγκτική εταιρία BlackRock. Η τριμελής, που θα αποτελείται από τους εκπροσώπους της Tρόικας, της Τράπεζας της Ελλάδας και – για πρώτη φορά – της Ευρωπαικής Αρχής των Τραπεζών, θα έχει παραλάβει την έκθεση με τα αποτελέσματα των Aμερικανών και θα έχει πλήρη εικόνα για την πραγματική κατάσταση που επικρατεί αυτή τη στιγμή στα εγχώρια τραπεζικά χαρτοφυλάκια. Κατά συνέπεια, θα είναι σε θέση και να την «μετρήσει». Και έτσι να απαιτήσει από τις τέσσερις συστημικές να βρουν τα λεφτά για να καλύψουν τα όποια ανοίγματά τους.
Στο σημείο αυτό, όμως, έχει γίνει μια παρεξήγηση: Οι Ελληνες τραπεζίτες εκτιμούν ότι το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) θα βάλει το χέρι στην τσέπη. Υπολογίζεται ότι αυτή τη στιγμή έχει ένα αποθεματικό της τάξης των περίπου 10 δισ. ευρώ. «Τι θα κάνει αυτά τα λεφτά;» αναρωτιούνται. Ωστόσο, στο ΤΧΣ δεν έχουν καμία διάθεση να τα δώσουν στις τράπεζες. Γι’ αυτό και τους έχουν στείλει ήδη το μήνυμα: «Ψάξτε να βρείτε τα λεφτά που θα σας χρειασθούν».
Το θέμα είναι, πού. Η προφανής λύση είναι αυτή που κάνει λόγο για μη τραπεζικά περιουσιακά στοιχεία και assets από τα δίκτυα του εξωτερικού.
Στην Alpha Bank, όμως, αντιδρούν και μόνο με το ενδεχόμενο ότι θα πρέπει να βγάλουν στο σφυρί -για παράδειγμα- το Χίλτον, που ανήκει στον όμιλο τους. Για πολλούς λόγους, που ξεκινούν από το πρεστίζ και φτάνουν ως την εμπορική αξία του ξενοδοχείου αυτή τη στιγμή, η οποία, πέραν όλων των άλλων, δεν αποκλείεται να απέχει σημαντικά από ό,τι έχει εγγραφεί στα βιβλία της. Το θέμα όμως είναι πως δεν έχουν και πολλές εναλλακτικές. Κατά το μάλλον ή ήττον, το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση της Εθνικής με την τουρκική θυγατρική της, Finansnbank. Ουσιαστικά «υποχρεώνεται» έως το τέλος του έτους να βγάλει προς πώληση ένα πακέτο μετοχών της, το οποίο ωστόσο θα είναι μειοψηφικό. Κατά μια εκδοχή, δεν θα ξεπερνά καν το 30% και θα διαμορφώνεται κοντά στο 25%.
Tα λεφτά του TXΣ
Όπου κι αν διαμορφωθεί, πάντως, ένα είναι το ζητούμενο: Τα λεφτά, για να καλυφθούν οι αναμενόμενες επισφάλειες. Γιατί, το ΤΧΣ το πολύ – πολύ να δεχθεί να συμπληρώσει το ποσό. Σε καμία περίπτωση, όμως, δεν προτίθεται να σηκώσει το κυρίως βάρος της όλης επιχείρησης, μέσω του αποθεματικού των 10 δισ. Αυτό έχει φροντίσει να το ξεκαθαρίσει από την πρώτη στιγμή. Σε κάθε περίπτωση, ό,τι είναι να γίνει, θα γίνει ως το τέλος του χρόνου. Όπερ σημαίνει ότι και τα όποια «πωλητήρια» αποφασισθούν, θα ανακοινωθούν μέχρι το Δεκέμβριο. Οπότε η εικόνα θα αρχίσει να σχηματίζεται, αργά αλλά σταθερά, από το Νοέμβριο και μετά.
Γι’ αυτό και στα αρμόδια τραπεζικά επιτελεία έχει σημάνει συναγερμός. Και γι αυτό έχουν ανακληθεί έως και καλοκαιρινές άδειες, για να αντιμετωπισθεί ο νέος γρίφος, που θα πρέπει να λυθεί, ουσιαστικά, το προσεχές φθινόπωρο. Γιατί μετά, εκ των πραγμάτων, θα είναι μάλλον πολύ αργά. Πάντως και για να μην καλλιεργούνται μεγάλες προσδοκίες, θα πρέπει να αναφερθεί ότι από μια πρώτη εκτίμηση των πραγμάτων, προκύπτει πως από τις πωλήσεις θυγατρικών θα βγουν το πολύ – πολύ 4 δισ. ευρώ. Το κρίσιμο ερώτημα είναι τι θα γίνει στην περίπτωση που τα ανοίγματα αποδειχθεί ότι είναι μεγαλύτερα…
Θα κάνει προτάσεις η BlackRock
Μπορεί να έχει περάσει στα ψιλά γράμματα των εφημερίδων, ωστόσο, μια παράλληλη υπηρεσία που θα προσφέρει στις τράπεζες η BlackRock στο προσεχές διάστημα, μπορεί στο τέλος να αποδειχθεί εξαιρετικά επωφελής. Συγκεκριμένα, οι Αμερικανοί ειδικοί θα αναλάβουν να προτείνουν στα επιτελεία τους τρόπους με τους οποίους μπορούν να βελτιώσουν τις πρακτικές αντιμετώπισης προβλημάτων που προκύπτουν από την ύπαρξη προβληματικών δανείων στα χαρτοφυλάκια τους. Εννοείται πως και τώρα τα εγχώρια πιστωτικά ιδρύματα έχουν τους δικούς τους μηχανισμούς, γι’ αυτόν τον σκοπό, όμως, η εμπειρία έχει διδάξει, ότι μια βοήθεια είναι πάντα αναγκαία. Η BlackRock, αν μη τι άλλο, έχει μεγάλη εμπειρία από τέτοιου είδους καταστάσεις, τις οποίες, σε ακραίο βαθμό μάλιστα, αντιμετώπισε στην Ιρλανδία. Εκεί, η κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος οδήγησε σε χρεοκοπία ολόκληρη την οικονομία της χώρας. Το Δουβλίνο, λοιπόν, είχε προσλάβει την συγκεκριμένη εταιρία για να διαχειριστεί το πρόβλημα και η εμπειρία που απέκτησε θεωρείται κάτι παραπάνω από πολύτιμη. Απ’ ό,τι φαίνεται, λοιπόν, μάλλον ήρθε η ώρα να την μεταλαμπαδεύσει και στην Ελλάδα, αν και τα μεγέθη είναι ασύμμετρα. Οι ελληνικές τράπεζες δεν βρέθηκαν ποτέ στην ίδια κατάσταση με τις ιρλανδικές.
Πάμε για το 30-40% ή…;
Tι σχεδιάζει η Eθνική για τη Finansbank
Η αρχική απόφαση προέβλεπε ότι ο όμιλος Εθνικής Τράπεζας, αν τελικώς αποφάσιζε να προχωρήσει σε πώληση της τουρκικής θυγατρικής του, Finansbank, θα το έπραττε καθ’ ολοκληρίαν. Δηλαδή, θα ρευστοποιούσε το σύνολο της εκεί συμμετοχής του, αποχωρώντας από τη γειτονική χώρα. Φαίνεται, όμως, ότι οι εξελίξεις τρέχουν και μαζί τους οι αποφάσεις αλλάζουν ή για την ακρίβεια διαφοροποιούνται. Γι’ αυτό και – σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες που έρχονται από την οδό Αιόλου – το επικρατέστερο σενάριο αυτή τη στιγμή, αναφορικά με την τύχη της τουρκικής θυγατρικής είναι εκείνο το οποίο προβλέπει την πώληση ενός σημαντικού ποσοστού μετοχών της Finansbank, αλλά όχι του συνόλου τους. Πρακτικά, αυτό συνεπάγεται ότι έως το τέλος του χρόνου και εφόσον οι συνθήκες το επιτρέψουν, θα διατεθεί προς πώληση το 30% με 40% των μετοχών, ενώ το υπόλοιπο ποσοστό θα παραμείνει στο χαρτοφυλάκιο της μητρικής.
Στην Εθνική εκτιμούν ότι και πάλι οι υπεραξίες που θα εγγράψουν θα είναι κάτι παραπάνω από σημαντικές, οπότε προκρίνουν αυτή τη λύση, ως την πλέον ενδεδειγμένη. Και για όσους νομίζουν ότι αυτό που κάνουν είναι απλώς ασκήσεις επί χάρτου, καλό θα είναι να λάβουν υπόψη τους και το εξής: Έχουν δεχθεί ήδη διερευνητικές προσεγγίσεις από ξένους εν δυνάμει επενδυτές, οι οποίοι ζήτησαν πληροφορίες σχετικά με τα σχέδια της Εθνικής στην Τουρκία. Πέραν τούτου είναι γνωστό ότι για τη Finansbank έχει ενδιαφερθεί και έχει καταθέσει πρόταση η Qatar National Bank. Oι πληροφορίες κάνουν λόγο για ένα ποσό της τάξεως των 6 δισ. ευρώ που όμως αφορά το 10% της θυγατρικής.
Ούτως ή άλλως, η Εθνική θα συγκεντρώσει, κατά το επόμενο διάστημα, όλα τα φώτα της δημοσιότητας πάνω της. O «χάρτης» των θυγατρικών των ελληνικών τραπεζών στο εξωτερικό σύντομα πρόκειται να αλλάξει. H συγκέντρωση, οι πωλήσεις, η οικονομία κλίματος είναι το ζητούμενο, ενώ θετική προοπτική έχει και η πρωτοβουλία του προέδρου της Tράπεζας Πειραιώς κ. Mιχ. Σάλλα για προσπάθεια ενοποίησης όλων των θυγατρικών των ελληνικών συστημικών τραπεζών.
Πλήρης εικόνα
Eνδεχομένως, όταν θα έχει σχηματισθεί μια πλήρης εικόνα γι’ αυτό το ενδεχόμενο, οι εξελίξεις για τη Finansbank να έχουν έλθει νωρίτερα.
Oι πληροφορίες τον τελευταίο καιρό κάνουν λόγο και για ενδιαφέρον τουρκικών επιχειρηματικών κεφαλαίων για την κερδοφόρα θυγατρική της ETE.
H εικόνα του τουρκικού χρηματιστηρίου έχει βελτιωθεί, οι γείτονές μας ολοένα και περισσότερο «βλέπουν» προς την κατεύθυνση των επενδύσεων και των συνεργασιών με την Eλλάδα, αλλά πέρα απ’ αυτά, η πορεία της τουρκικής λίρας δημιουργεί έντονους προβληματισμούς για τη ρευστότητα στη γειτονική χώρα.
Στην Aιόλου, ο Aλ. Tουρκολιάς και το επιτελείο του είναι γνώστες όλων των παραπάνω παραμέτρων. Δεν είναι τυχαίο, ότι περίμεναν την ανακεφαλαιοποίηση της τράπεζας για να ασχοληθούν προφανώς άμεσα με τη Finansbank.
Ίσως δε να ακολουθήσουν το δόγμα «πουλάω, αλλά πουλάω ακριβά» και μάλιστα σε δύο… δόσεις. Δεν είναι απίθανο, σε πρώτη φάση να βγάλουν προς διάσωση το «πρώτο πακέτο» και στη δεύτερη να ολοκληρωθεί η επιχείρηση «απεγκλωβισμού» από την Tουρκία.
Tα πάντα, βέβαια, θα εξαρτηθούν από το γενικότερο οικονομικό και πολιτικό κλίμα που θα επικρατήσει στη γειτονική χώρα μέσα στους επόμενους μήνες.
Όσον αφορά το τίμημα, ένα ποσό της τάξης των 8 δισ. για το σύνολο της θυγατρικής (αναλογικά το ποσό για μικρότερο ποσοστό) θα ήταν ευπρόσδεκτο από την Aιόλου.
Oι ταραχές στην Tαξίμ
Τα πρόσφατα επεισόδια που έλαβαν χώρα στην πλατεία Ταξίμ της Κωνσταντινούπολης θορύβησαν όπως ήταν φυσικό την διοίκηση της Εθνικής. Με την αύξηση κεφαλαίου της να βρίσκεται σε εξέλιξη, στο πλαίσιο της ανακεφαλαιοποίησης και το καινούργιο business plan της τράπεζας να ετοιμάζεται για να πάρει σειρά, μια οποιαδήποτε εξέλιξη που θα έβγαζε εκτός στόχων την θυγατρική «απέναντι», θα μπορούσε να λειτουργήσει αποσυντονιστικά Σήμερα, περίπου ένα μήνα και κάτι, μετά το τέλος των μεγάλων επεισοδίων στην Τουρκία η ηρεμία έχει επανέλθει στην Εθνική. Οι διοικούντες της εκτιμούν ότι η σταθερότητα επανήλθε στην Πόλη και μαζί και στην υπόλοιπη χώρα και πολύ δύσκολα θα τεθεί ζήτημα επόμενης μέρας για τον Ταγίπ Ερντογαν. Ωστόσο, το μάθημα από τα τελευταία επεισόδια ήταν εξαιρετικά διδακτικό. Και μάλλον φαίνεται να επιτάχυνε τις αποφάσεις και μαζί τις εξελίξεις αναφορικά με το μέλλον της Finansbank. Η Εθνική φυσικά και θέλει την τουρκική θυγατρική της, η οποία στηρίζει τόσο πολύ τα ετήσια αποτελέσματα της, αλλά από την άλλη πλευρά έχει κατά νου ότι η μεγάλη έκθεση σε μια χώρα με έντονα τα σημάδια της πολιτικής -και κατ’ επέκταση της οικονομικής- ρευστότητας, είναι μάλλον… τραβηγμένη σε αυτές τις δύσκολες εποχές. Έτσι δικαιολογούνται και οι αποφάσεις που -φαίνεται να- ελήφθησαν για το μέλλον.
