Ελαστικοποιούνται ορισμένοι δημοσιονομικοί κανόνες ώστε να παρουσιάσουν βελτίωση τα δημοσιονομικά μεγέθη
Επέκταση της διάρκειας του δημοσιονομικού έτους σε 15 μήνες, εγγραφή στα έσοδα και εισπράξεων ιδιωτικοποιήσεων, μη εγγραφή στις δαπάνες των επιστροφών φόρου και πλήθος άλλων διευκολύνσεων, παρέχει η τρόικα στο υπουργείο Οικονομικών προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι του προϋπολογισμού και κυρίως το πρωτογενές πλεόνασμα.
Αποκαλυπτικό είναι το «τεχνικό μνημόνιο» που καταρτίστηκε τον περασμένο Ιούλιο μεταξύ κυβέρνησης και τρόικας και ορίζει τα μεγέθη που θα εντάσσονται στον προϋπολογισμό του 2013 και των επόμενων ετών. Καθιερώνει μάλιστα και τη διάκριση μεταξύ των στοιχείων που θα λαμβάνονται υπόψη αποκλειστικά να μετρώνται οι επιδόσεις του προγράμματος, αλλά και στοιχείων που θα λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό του ελλείμματος από τη Eurostat.
Υπενθυμίζεται πως για το 2012 η Eurostat ανακοίνωσε έλλειμμα 10%, με το συνυπολογισμό και των ενισχύσεων που καταβλήθηκαν στις τράπεζες, ενώ για την κυβέρνηση και την τρόικα το έλλειμμα ήταν 6% του ΑΕΠ. Σε ό,τι αφορά δε τη διαφορά μεταξύ των στοιχείων του υπουργείου Οικονομικών και της Τράπεζας της Ελλάδος για το οκτάμηνο Ιανουαρίου – Αυγούστου, είναι φαινομενική, αφού με την ανάλυση των στοιχείων των δύο φορέων το ταμιακό πρωτογενές έλλειμμα είναι 3,2 δισ. ευρώ με τις πληρωμές ληξιπρόθεσμων ή πρωτογενές πλεόνασμα 1,4 δισ. ευρώ, χωρίς τις συγκεκριμένες πληρωμές.
Σύμφωνα με τη “Ναυτεμπορική”, δεν εστιάζεται εκεί το πρόβλημα, αλλά στην τάση που υπάρχει να προκύψει πάση θυσία πρωτογενές πλεόνασμα, κάτι το οποίο επιθυμεί η κυβέρνηση, προκειμένου να εκκινήσει τις διαδικασίες περαιτέρω μείωσης του χρέους, σύμφωνα με τις αποφάσεις του Eurogroup του Νοεμβρίου του 2012.
Το πρωτογενές πλεόνασμα είναι και επιθυμία της τρόικας και γενικά των δανειστών, ώστε να παρουσιάσει η πολιτική τους μια επιτυχία και να χρησιμοποιηθεί ως άλλοθι για να επιμείνουν στην ίδια πολιτική, αλλά και να πείσουν τους πολίτες των χωρών της Ευρωζώνης ότι το πρόγραμμα αποδίδει και εάν χρειαστεί νέα δανειακή βοήθεια, να «περάσει» χωρίς σοβαρές αντιστάσεις.
Ετσι στο οκτάμηνο το ΥΠΟΙΚ παρακρατεί πρωτογενείς δαπάνες 2 δισ. ευρώ, επενδυτικές 1,3 δισ. ευρώ και επιστροφές φόρων 660 εκατ. ευρώ, ώστε να εμφανίσει πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 1,4 δισ. ευρώ, το οποίο θα είναι βιώσιμο, εάν μέχρι το τέλος του έτους δεν πληρωθούν οι συγκεκριμένες δαπάνες.
Ταυτόχρονα, με το «τεχνικό μνημόνιο» του Ιουλίου ελαστικοποιούνται ορισμένοι δημοσιονομικοί κανόνες, ώστε να είναι ευκολότερη η επίτευξη του πλεονάσματος και γενικά η βελτίωση των δημοσιονομικών μεγεθών. Ειδικότερα:
– Δεν θα υπολογίζονται στον προϋπολογισμό οι επιστροφές φόρων που αφορούν σε υποχρεώσεις μέχρι και το Σεπτέμβριο του 2012. «Τα ακαθάριστα έσοδα του τακτικού προϋπολογισμού, τακτικά έσοδα συν έκτακτα έσοδα μείον επιστροφές φόρων (εξαιρούμενων πληρωμών για την εκκαθάριση ληξιπρόθεσμων επιστροφών φόρων πριν από τέλη Σεπτέμβρη 2012)». Το όφελος στον κρατικό προϋπολογισμό θα είναι σημαντικό, δεδομένου ότι μέχρι και τον Αύγουστο οι επιστροφές φόρων ήταν 790 εκατ. ευρώ. Σε αντιδιαστολή με την εξαίρεση των επιστροφών φόρου (790 εκατ. ευρώ έως τον Αύγουστο), στο φετινό προϋπολογισμό, του 2013, θα υπολογιστούν μαζεμένοι φόροι ακινήτων και συγκεκριμένα ο ΦΑΠ του 2010, του 2011 και του 2012.
– Υπολογίζονται και έσοδα ιδιωτικοποιήσεων. «Εσοδα από ιδιωτικοποιήσεις εξαιρούνται από τα ταμιακά έσοδα της Γενικής Κυβέρνησης. Παρ’ όλα αυτά, για όλη την περίοδο εφαρμογής του προγράμματος και όπου αυτό είναι δυνατόν οι πωλήσεις από άδειες παιγνίων, άδειες τηλεπικοινωνιών, πωλήσεις αεροσκαφών και επέκταση συμβάσεων παραχώρησης αεροδρομίων που πραγματοποιήθηκαν στο γενικότερο πλαίσιο του προγράμματος του Μαΐου 2010 ή των συζητήσεων του προϋπολογισμού του 2011 (δεύτερη αναθεώρηση) θα καταγράφονται ως ταμιακά έσοδα του ισοζυγίου της γενικής Κυβέρνησης, ανεξάρτητα αν οι εισπράξεις συσσωρεύονται στο ταμείο ιδιωτικοποιήσεων ή όχι».
– Στα έσοδα του προϋπολογισμού του 2013 θα συνυπολογίζονται και τα έσοδα της 5ης δόσης του τέλους ακινήτων (μέσω ΔΕΗ ΔΕΗ-1,38% ), το οποίο θα εισπραχθεί μέχρι και το Μάρτιο του 2014. Αφορά σε ποσό περίπου 350 εκατ. ευρώ και πρέπει να σημειωθεί ότι μέχρι πρότινος η παράταση του δημοσιονομικού έτους περιορίζονταν το πολύ σε δύο μήνες μέχρι το Φεβρουάριο.
– Οι πρωτογενείς δαπάνες της Κεντρικής Κυβέρνησης δεν περιλαμβάνουν πληρωμές που σχετίζονται με τη στήριξη τραπεζών που είναι μέρος του προγράμματος στρατηγικής του χρηματοοικονομικού τομέα.
Δημόσιες επιχειρήσεις
Στις δημόσιες επιχειρήσεις, τα οικονομικά αποτελέσματα των οποίων περιλαμβάνονται στον προϋπολογισμό Γενικής Κυβέρνησης, εντάσσεται και το Ταμείο των Ιδιωτικοποιήσεων. Οπως αναφέρει το «τεχνικό μνημόνιο», «οι δημόσιες επιχειρήσεις θα περιλαμβάνουν τους κάτωθι οργανισμούς: ΕΛΓΑ, ΚΕΕΛΠΝΟ, ΟΠΕΚΕΠΕ (εξαιρουμένου του λογαριασμού ΕΛΕΓΕΠ), ΕΟΤ, Αττικό Μετρό, Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα ΑΒΕΕ, ΕΡΤ, ΤΡΑΙΝΟΣΕ, ΕΡΓΟΣΕ, ΓΑΙΟΣΕ, ΟΣΥ Α.Ε., Ηλεκτρομηχανική Κύμης ΕΠΕ, Κοινωνία της Πληροφορίας, ΜΟΔ Α.Ε., ΤΑΙΠΕΔ και ΟΣΕ».
Γιατί δεν υπάρχει διαφορά
Σε ό,τι αφορά τα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους και της Τράπεζας της Ελλάδος για την εξέλιξη του προϋπολογισμού του οκταμήνου Ιανουαρίου – Αυγούστου και τις αντιδράσεις που προκλήθηκαν για τη φαινομενική διαφορά μεταξύ τους, η κεντρική τράπεζα με ανακοίνωσή της χθες αποσαφήνισε πως δεν υπάρχει διαφορά μεταξύ των στοιχείων των δύο φορέων, αλλά απλά είναι θέμα αποτύπωσης.
Τα μεγέθη που προκάλεσαν τη διαφορά είναι η αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων χρεών προηγούμενων ετών (4,6 δισ. ευρώ), αλλά και η επιστροφή κερδών από ελληνικά ομόλογα, από τις κεντρικές τράπεζες της Ευρωζώνης, ύψους 1,5 δισ. ευρώ. Τις πληρωμές για τα ληξιπρόθεσμα το ΥΠΟΙΚ τις καταγράφει, όχι όμως στον πίνακα του προϋπολογισμού, αλλά κάτω από τη γραμμή, ενώ η ΤτΕ τις καταγράφει ως ταμιακές ροές, αφού χρεώνονται οι λογαριασμοί του Δημοσίου.
Τις επιστροφές κερδών από τα ομόλογα, το ΓΛΚ τις καταγράφει μεν, αλλά, όπως δήλωσε την ίδια μέρα ο κ. Σταϊκούρας, το ποσό θα αφαιρεθεί, και για αυτό άλλωστε το πρωτογενές πλεόνασμα, από 2,9 δισ. ευρώ, υποχωρεί σε 1,4 δισ. ευρώ. Η ΤτΕ από την πλευρά της δεν καταγράφει (και σωστά) το συγκεκριμένο μέγεθος.
Σε ό,τι αφορά την ταύτιση των στοιχείων των δύο φορέων, προκύπτει ότι: Το ΓΛΚ ανακοίνωσε πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 2,9 δισ. ευρώ. Αφαιρεί το ποσό των 1,5 δισ. ευρώ (κέρδη ομολόγων), οπότε το πλεόνασμα μειώνεται σε 1,4 δισ. ευρώ.
Εάν συνυπολογιστούν και οι πληρωμές ληξιπρόθεσμων χρεών (4,6 δισ. ευρώ.), τότε προκύπτει πρωτογενές έλλειμμα ύψους 3,2 δισ. Το ίδιο ακριβώς πρωτογενές έλλειμμα (3,2 δισ. ευρώ) βγάζει και η ΤτΕ, μην υπολογίζοντας τα κέρδη των ομολόγων και συνυπολογίζοντας τις πληρωμές ληξιπρόθεσμων.
