Σε αναδρομικό κούρεμα κατά 10% στον προϋπολογισμό του 2013 συμφώνησαν ΥΠΟΙΚ και τρόικα , προκειμένου να συγκρατηθεί το έλλεειμμα και να επιτευχθεί πρωτογενές πλεόνασμα
Η οριζόντια περικοπή των δαπανών του προϋπολογισμού του 2013 κατά 10%, που θα αποφέρει περίπου 1,4 δισ. ευρώ, αποτελεί το κρυφό όπλο του Υπουργείου Οικονομικών για την επίτευξη του πρωτογενούς πλεονάσματος, αλλά και τη συγκράτηση του ελλείμματος. Παράλληλα, η τρόικα φρέναρε την αισιοδοξία του ΥΠΟΙΚ για μικρότερη ύφεση το 2013, και τα δύο μέρη συμφώνησαν στο 4%, από 3,8% που ήθελε η ελληνική πλευρά.
Πληροφορίες αναφέρουν πως η κοινή εκτίμηση ήταν για ύφεση 3,9%, αλλά θα «γραφεί» 4%, ώστε να υπάρχει και ένα περιθώριο σφάλματος. Η πρόβλεψη για ύφεση 4% είναι μικρότερη των εκτιμήσεων για 4,2% και 4,5% που εκτιμούσαν αντίστοιχα ΥΠΟΙΚ και τρόικα και διευκολύνει την προσέγγιση του στόχου για το έλλειμμα ως ποσοστού του ΑΕΠ, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί τη βάση για τον ορισμό καλύτερης πρόβλεψης για το 2014.
Για το επόμενο έτος η πρόβλεψη στο μεσοπρόθεσμο είναι ανάπτυξη 0,6%, η οποία θα αναθεωρηθεί προς το 1% και αντίστοιχες προσαρμογές θα υπάρξουν και για τα έτη 2014 – 2017.
«Ψαλίδι» στον προϋπολογισμό
Το υπουργείο Οικονομικών θα κάνει χρήση της δυνατότητας που προβλέπει η νομοθεσία για την περικοπή των κονδυλίων των υπουργείων κατά 10% σε περίπτωση που υπάρχουν κίνδυνοι αστοχιών στον προϋπολογισμό.
Ηδη το υπουργείο Οικονομικών παρακρατεί σημαντικό μέρος των κονδυλίων (1,9 δισ. ευρώ στο οκτάμηνο), που κανονικά θα έπρεπε να αποδώσει σε υπουργεία, ΟΤΑ, ΝΠΔΔ και άλλους φορείς. Η αποδέσμευση των παρακρατούμενων κονδυλίων μπορεί να γίνει στο β’ εξάμηνο του έτους, υπό την προϋπόθεση πως η πορεία του προϋπολογισμού θα υλοποιείται εντός των στόχων, που σημαίνει πως δεν είναι βέβαιη η απόδοσή τους στους δικαιούχους.
Επειδή όμως τα έσοδα υστερούν (730 εκατ. ευρώ στο οκτάμηνο) και είναι αμφίβολη η κάλυψη της απόκλισης, μέχρι το τέλος του έτους, η όποια διαφορά θα καλυφθεί με περικοπές των δαπανών.
Το σύνολο των δαπανών του Τακτικού Προϋπολογισμού είναι 45,2 δισ. ευρώ, αλλά από τις περικοπές εξαιρούνται οι δαπάνες αποδοχών (μισθών και συντάξεων του Δημοσίου), ύψους 18,6 δισ. ευρώ, όπως επίσης και οι επιχορηγήσεις των ασφαλιστικών Ταμείων, το συνολικό ύψος των οποίων είναι 12,6 δισ. ευρώ.
Σε ό,τι αφορά τα Ταμεία, δεν υπάρχουν περιθώρια περικοπών, επειδή τα έσοδά τους εξελίσσονται χειρότερα των προβλέψεων και έχουν ήδη σημαντικά οικονομικά προβλήματα που αναβιώνουν νέα σενάρια περικοπών συντάξεων και παροχών. Συνεπώς το ύψος των κονδυλίων που απομένει προς περικοπή διαμορφώνεται σε 14 δισ. ευρώ και η περικοπή κατά 10% εξοικονομεί στα δημόσια ταμεία το ποσό του 1,4 δισ. ευρώ ή 0,8% του ΑΕΠ.
Στο πλαίσιο αυτό, με απόφαση της γ.γ. του ΥΠΟΙΚ, Χριστίνας Παπακωνσταντίνου, ορίστηκε ότι μέχρι το τέλος του 2013 η διάθεση όλων των πιστώσεων του προϋπολογισμού του οικονομικού έτους 2013 των υπουργείων, Αποκεντρωμένων Διοικήσεων και Περιφερειακών Υπηρεσιών είναι στο 90%.
Εφόσον με άλλες αποφάσεις έχουν εγκριθεί μεγαλύτερα ποσά διάθεσης, για ορισμένες κατηγορίες δαπανών, εξακολουθούν να ισχύουν. Στην περίπτωση που τελικά οι ανάγκες κρατικής χρηματοδότησης των Ταμείων είναι μεγαλύτερες των προβλεπόμενων κονδυλίων, τότε θα αυξηθούν οι περικοπές στις λειτουργικές δαπάνες όπως επίσης και στα κονδύλια του ΠΔΕ.
Ειδικότερα, ανάλογα με την πορεία των εσόδων, στο τελευταίο τετράμηνο του έτους θα αποφασιστεί και η έκταση της περικοπής του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, από το οποίο στο οκτάμηνο παρακρατούνται και δεν αποδίδονται κονδύλια ύψους 1,3 δισ. ευρώ και οι πληροφορίες αναφέρουν πως το ύψος της τελικής περικοπής μπορεί να προσεγγίσει και το 1 δισ. ευρώ.
Διαρκής η πίεση
Οι πιέσεις της τρόικας για τον ασφυκτικό έλεγχο των δαπανών όλων των κρατικών φορέων οδηγούν στη λήψη προληπτικών και κατασταλτικών μέτρων, προκειμένου να αποτραπούν υπερβάσεις στους προϋπολογισμούς των υπουργείων, ΔΕΚΟ, δημοσίων φορέων και Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Τα υπουργεία, που δαπανούν περισσότερα απ’ όσα προβλέπει ο προϋπολογισμός τους, τιμωρούνται με ισόποσες περικοπές των επιχορηγήσεών τους, στις ΔΕΚΟ θα παρακρατούνται οι αμοιβές των διοικήσεων ή θα απομακρύνονται, ενώ στην περίπτωση των ΟΤΑ, εκτός των περικοπών δαπανών, προβλέπεται και η αύξηση των δημοτικών φόρων για να κλείσουν τυχόν υπερβάσεις.
Στο πλαίσιο αυτό καθιερώθηκε η διαδικασία που προβλέπει πως μεταξύ του υπουργείου Οικονομικών και των υπόλοιπων υπουργείων συνάπτονται ξεχωριστά μέχρι την 31η Δεκεμβρίου κάθε έτους μνημόνια με στόχο την ομαλή εκτέλεση του προϋπολογισμού και τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση, στα οποία θα περιλαμβάνονται:
Οι τριμηνιαίοι στόχοι εκτέλεσης του προϋπολογισμού κάθε φορέα.
Οι προκαθορισμένες διορθωτικές παρεμβάσεις σε περίπτωση εμφάνισης αποκλίσεων από τους στόχους.
Οι επιπτώσεις στην περίπτωση μη υλοποίησης των διορθωτικών παρεμβάσεων.
Ο χρόνος και το είδος των δημοσιονομικών αναφορών που υποβάλλει ο κάθε φορέας.
Παράλληλα, μέχρι τη 15η Δεκεμβρίου κάθε έτους, κάθε υπουργείο υποβάλλει στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους μηνιαίο πρόγραμμα εκτέλεσης του προϋπολογισμού του. Ομοιο πρόγραμμα εκτέλεσης του προϋπολογισμού τους υποβάλλουν μέχρι την 31η Ιανουαρίου κάθε έτους όλα τα νομικά πρόσωπα και οι λοιποί φορείς της Γενικής Κυβέρνησης.
Τέλος oι επιχορηγήσεις
Από τον επόμενο μήνα το υπουργείο Οικονομικών διακόπτει την κρατική χρηματοδότηση προς τους φορείς οι οποίοι έχουν προϋπολογισμό άνω του 1 εκατ. ευρώ και δεν ενεγράφησαν στο «μητρώο δεσμεύσεων», ώστε να παρακολουθείται αποτελεσματικότερα η οικονομική τους διαχείριση.
Παράλληλα, προκειμένου να ελεγχθούν αποτελεσματικότερα οι δαπάνες Υγείας και περίθαλψης, από τον Οκτώβριο του 2013 θα υποχρεωθούν τα ταμεία συντάξεων και απασχόλησης, ο ΕΟΠΥΥ και τα νοσοκομεία να παρέχουν μηνιαίες εκθέσεις σύμφωνα με τα πρότυπα υποβολής εκθέσεων που συμφωνήθηκε με το ΓΛΚ. Τα πρότυπα αυτά θα ενισχύσουν τη διαφάνεια του κοινωνικού προϋπολογισμού, καλύπτοντας τη μηνιαία εξέλιξη χρηματικών ροών, λογαριασμούς εισπρακτέους και πληρωτέους και τόκους υπερημερίας.
Ακόμη, με νέα νομοθετική διάταξη, που θα προωθηθεί άμεσα, θα καθιερωθούν περαιτέρω διαδικασίες κυρώσεων σε φορείς της Γενικής Κυβέρνησης που δεν υποβάλλουν έγκαιρα εκθέσεις οικονομικών αποτελεσμάτων στο ΓΛΚ.
200 εκατ. καλείται να καταβάλει η ΔΕΗ
Με προφανή στόχο να ενισχυθούν τα έσοδα του προϋπολογισμού, που υστερούν σήμερα κατά 730 εκατ. ευρώ, το υπουργείο Οικονομικών αξιώνει, σύμφωνα με πληροφορίες, από τη ΔΕΗ ποσό της τάξης των 200 εκατ., εν είδει προκαταβολής, για το Εκτακτο Ειδικό Τέλος Ακινήτων (ΕΕΤΑ) -πρώην ΕΕΤΗΔΕ – που αφορά την περίοδο Οκτωβρίου 2013 – Μαρτίου 2014.
Η απαίτηση, μάλιστα, προβλέπει καταβολή μέσα στον επόμενο μήνα, γεγονός που θα επιτείνει άμεσα τα ελλείμματα της επιχείρησης. Υπενθυμίζεται ότι οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τη ΔΕΗ έχουν αγγίξει το 1,2 δισ. ευρώ έπειτα από την επιβολή του ΕΕΤΑ για το 2013.
Εκτιμάται πως οι εισπράξεις του ΕΕΤΑ μέσω των λογαριασμών του ρεύματος, για το προσεχές εξάμηνο θα είναι περίπου 400-430 εκατ. ευρώ.
Από αυτά ζητά το κράτος να προκαταβληθούν τα μισά. Το ΕΕΤΑ για το 2013 καταβάλλεται σε πέντε ισόποσες δόσεις με τους λογαριασμούς ρεύματος που εκδίδονται από τον περασμένο Ιούνιο μέχρι το Φεβρουάριο του 2014.
Συνολικά, οι εισπράξεις από το ΕΕΤΑ του 2013 θα ανέλθουν σε 1,1 δισ. ευρώ. Σε ό,τι αφορά τα ληξιπρόθεσμα προς τη ΔΕΗ, τα 830 εκατ. είναι δυνατό να εισπραχθούν (αφορούν νοικοκυριά και μικρές επιχειρήσεις), όμως τα υπόλοιπα 300 εκατ. είναι αδύνατο καθώς πρόκειται για οφειλές από χρεοκοπημένες κυρίως επιχειρήσεις.
