Σε συναγερμό έχουν τεθεί οι υπηρεσίες του υπουργείου Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας και παρακολουθούν την αντίδραση της βιομηχανίας τροφίμων ποτών και του λιανεμπορίου στην ανοδική πορεία που ακολουθούν οι διεθνείς τιμές των πρώτων υλών.
Υπάρχει έντονη ανησυχία για την εξέλιξη των τιμών, καθώς η προσπάθεια των επιχειρήσεων για την συγκράτηση ή μείωση των τιμών γίνεται όλο και πιο δύσκολη, τα τελευταία χρόνια. Υπενθυμίζεται ότι την τελευταία διετία, οι τιμές των πρώτων υλών για την παραγωγή τροφίμων και ποτών διατηρούν γενικά ανοδική πορεία, παρουσιάζοντας μάλιστα κατά εποχές μεγάλες εξάρσεις, που οδηγούνται από τα αντίστοιχα “ράλι” τιμών στα διεθνή χρηματιστήρια εμπορευμάτων. Μάλιστα δεν έχει περάσει πολύς καιρός που η παγκόσμια αγορά βίωσε μία κρίση αυτού του είδους στα άλευρα, τα οποία αποτελούν από τις βασικότερες πρώτες ύλες για την παρασκευή τροφίμων.
Στελέχη του υπουργείου Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας αναφέρουν ότι μέχρι τώρα δεν υπάρχει ενημέρωση για σαρωτικές αυξήσεις στην αγορά, αλλά εκδηλώνεται δειλά – δειλά μια τάση που δείχνει ότι υπάρχει ανησυχία στις εταιρείες για την πορεία των διεθνών τιμών και την επίπτωση των αυξήσεων αυτών στα κόστη τους, ιδιαίτερα μάλιστα, σε αυτή τη δύσκολη οικονομική συγκυρία με τους καταναλωτές να αναζητούν ολοένα και πιεστικότερα καλύτερη αναλογία τιμής και ποιότητας για τα προϊόντα που προμηθεύονται από τα ράφια των σούπερ μάρκετ.
Μια μεγάλη εταιρεία αναψυκτικών έχει ενημερώσει το υπουργείο ότι θα προχωρήσει σε σημαντικές μειώσεις τιμών στα αναψυκτικά της και μπορεί η ενέργεια να μοιάζει παράδοξη αλλά όπως σχολιάζει η αγορά σχετικά με το θέμα, αυτή η ενέργεια εξηγείται από το γεγονός ότι η εταιρεία έχει υψηλά αποθέματα και λόγω της μεγάλης αύξησης που υπάρχει στην διεθνή τιμή της ζάχαρης η εταιρεία επιλέγει αυτή τη στρατηγική για να απαλλαγεί από τα αυξημένα αποθέματά της. Σημειώνεται ότι το τελευταίο διάστημα η κρίση έχει προκαλέσει μείωση της κατανάλωσης και έχει οδηγήσει εταιρείες του κλάδου να γράψουν ζημιές καθώς ούτε η εντυπωσιακή αύξηση της προτίμησης των καταναλωτών στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας ανέκοψε την αρνητική πορεία του τζίρου.
Στην αρμόδια υπηρεσία του υπουργείου όμως έχουν φτάσει και άλλοι τιμοκατάλογοι που ενημερώνουν για αυξήσεις το προσεχές διάστημα. Δύο μεγάλες βιομηχανίες του κλάδου των μπισκότων, συσκευασμένου άρτου και προϊόντων άρτου έχουν γνωστοποιήσει στο υπουργείο ότι το προσεχές διάστημα θα προχωρήσουν σε αυξήσεις των προϊόντων τους. Σημειώνεται ότι οι αυξήσεις θα είναι συγκρατημένες καθώς διαμορφώνονται σε ύψος χαμηλότερο του πληθωρισμού ωστόσο όπως αναφέρουν οι ίδιες οι εταιρείες, είναι αναπόφευκτες λόγω της ανόδου της τιμής της ζάχαρης και των αλεύρων.
Οι υπηρεσίες του υπουργείου αν και δεν έχουν ξεκινήσει, ακόμη, διάλογο με τις βιομηχανίες τροφίμων και με το λιανεμπόριο για να διακρίνουν τις εκτιμήσεις τους για το μέλλον, κάθε φορά που φτάνουν στα γραφεία των υπαλλήλων νέοι τιμοκατάλογοι γίνεται εξονυχιστικός έλεγχος στα κοστολογικά στοιχεία των εταιρειών.
Η εκτίμηση των υπηρεσιών του υπουργείου, όπως σημειώνουν στελέχη του υπουργείου σε δηλώσεις τους, είναι ότι οι επιχειρήσεις ”έχουν ακόμη λίπος να κάψουν” καθώς σε σύγκριση με την μεγάλη έκρηξη των τιμών των αλεύρων το Μάρτιο του 2008 που οι μύλοι και οι εταιρείες προχώρησαν σε μεγάλες αυξήσεις τιμών και τις οποίες ουδέποτε έκτοτε προσάρμοσαν προς τα κάτω, σήμερα οι τιμές – αν και αυξημένες – υπολείπονται κατά 20% με 25% από εκείνα τα επίπεδα.
Παράλληλα γίνεται προσπάθεια από το υπουργείο Ανάπτυξης και από το υπουργείο Εργασίας στο οποίο ανήκει η γενική γραμματεία Καταναλωτή να ενισχυθεί η καταναλωτική συνείδηση ώστε και ο καταναλωτής με τη συμπεριφορά του να ασκήσει μεγαλύτερη πίεση στην τιμολογιακή πολιτική των εταιρειών. Όπως σχολιάζουν παράγοντες του υπουργείου, δεν είναι λίγες οι φορές που εκπρόσωποι εταιρειών αναφέρουν ότι αν και έχουν προχωρήσει επί σειρά μηνών σε σημαντικές μειώσεις τιμών σε προϊόντα ευρείας κατανάλωσης δεν υπήρξε καμία επιβράβευση από τους τους καταναλωτές.
Τις ημέρες αυτές οι επαφές που πραγματοποιούνται στη γενική γραμματεία Εμπορίου αφορούν στην τιμή της πατάτας η οποία μπορεί να μην έχει ξεπεράσει το φράγμα του ενός ευρώ αλλά είναι πολύ κοντά (η τιμή διαμορφώνεται γύρω στα 80 με 90 λεπτά το κιλό).
Μέχρι τώρα εξισορροπεί τις ανατιμητικές τάσεις που διαμορφώθηκαν στην αγορά, λόγω της διακοπής εισαγωγών από την Αίγυπτο, η τιμή της κυπριακής πατάτας αλλά στη γενική γραμματεία Εμπορίου έχουν προγραμματιστεί συναντήσεις με τους εκπροσώπους όλων των εμπλεκομένων φορέων που σχετίζονται με την παραγωγή εμπορία και διακίνηση του συγκεκριμένου προϊόντος ενώ με ένταση συνεχίζονται και οι έλεγχοι σε όλο το εύρος της αγοράς καθώς το είδος υπάγεται σε καθεστώς ελεγχόμενου κέρδους.
Σε ότι αφορά στους παράγοντες που έχουν οδηγήσει σε αύξηση των διεθνών τιμών εκτιμάται ότι η αυξημένη ζήτηση σε συνδυασμό με την μειωμένη -κατά καιρούς- παραγωγή, αλλά κυρίως η αυξανόμενη τοποθέτηση μεγάλων hedge funds στα χρηματιστήρια εμπορευμάτων είναι οι κυριότεροι λόγοι εξήγησης του φαινομένου.
Ιδιαίτερα σε ότι αφορά στην τοποθέτηση των μεγάλων hedge funds φαίνεται ότι συνεχίζουν να επενδύουν υψηλά κεφάλαια στα χρηματιστήρια εμπορευμάτων, και οι αναλυτές εκτιμούν ότι δεν αναμένεται να αλλάξει εικόνα. Αντίθετα, για το μέλλον αναμένονται περαιτέρω σημαντικές αυξομειώσεις τιμών, γεγονός που δημιουργεί έντονη ανησυχία σε παραγωγούς και βιομηχανίες, ενώ η τάση αυτή που εκδηλώνεται, δεν περιορίζεται σε συγκεκριμένα προϊόντα, αλλά μετακυλύετε ουσιαστικά σε όλα τα εμπορεύματα αγροτικής παραγωγής.
