Αμετάβλητος, στα επίπεδα του περασμένου μήνα και στις 91,2 μονάδες, παρέμεινε τον Νοέμβριο ο δείκτης οικονομικού κλίματος στην Ελλάδα, σύμφωνα με έρευνα οικονομικής συγκυρίας του ΙΟΒΕ.
Από τους επιμέρους τομείς, η επιδείνωση των επιχειρηματικών προσδοκιών στη βιομηχανία και τις υπηρεσίες αντισταθμίζεται από τη μικρή βελτίωση στο λιανικό εμπόριο και τις κατασκευές, ενώ η καταναλωτική εμπιστοσύνη διατηρείται σχεδόν αμετάβλητη. Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, παγιώνεται έτσι μία τάση σταθεροποίησης των προσδοκιών πολιτών και επιχειρήσεων, καθώς δύο τάσεις συνεχίζουν να τις επηρεάζουν. Από τη μία πλευρά καταγράφεται μικρή εξασθένιση της ύφεσης, με τους πτωτικούς ρυθμούς δραστηριότητας σε διάφορους κλάδους να αμβλύνονται. Από την άλλη πλευρά, η διευθέτηση των πολλαπλών φορολογικών υποχρεώσεων που σωρεύονται στους τελευταίους μήνες του έτους, σε συνδυασμό με τη διατήρηση της ανεργίας σε υψηλά επίπεδα, ασκεί πιέσεις στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς, αλλά και στις επιχειρήσεις. Σημειώνεται ωστόσο ότι ειδικά όσον αφορά στους πολίτες, η κλιμάκωση της απαισιοδοξίας για την οικονομική κατάσταση σε οικογενειακό επίπεδο, δεν έχει αντίκτυπο στις εκτιμήσεις των οικονομικών προοπτικών της χώρας, καθώς αυτές παρουσιάζουν βελτίωση.
Αναλυτικότερα:
– στη βιομηχανία, οι προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξη της παραγωγής χάνουν έδαφος, με τα αποθέματα να φανερώνουν ελαφρά αποκλιμάκωση και τις εκτιμήσεις για το τρέχον επίπεδο παραγγελιών και ζήτησης να επιδεινώνονται.
– στις υπηρεσίες, οι εκτιμήσεις των επιχειρήσεων για την τρέχουσα δραστηριότητά τους αποδυναμώνονται, οι εκτιμήσεις για την τρέχουσα ζήτηση των πωλήσεων παραμένουν στα ίδια σχεδόν επίπεδα και οι αρνητικές προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξή τους διευρύνονται περαιτέρω.
– στο λιανικό εμπόριο, οι δυσμενείς εκτιμήσεις για τις τρέχουσες πωλήσεις εντείνονται, αν και οι επίσης αρνητικές προβλέψεις για τις βραχυπρόθεσμες προοπτικές τους αμβλύνονται, με τον αρνητικό δείκτη των εκτιμημένων αποθεμάτων να εξομαλύνεται ελαφρά.
– στις κατασκευές, οι δυσμενείς προβλέψεις για το πρόγραμμα εργασιών των επιχειρήσεων εντείνονται ήπια, με ταυτόχρονη όμως άνοδο του δείκτη της προβλεπόμενης απασχόλησης.
– στην καταναλωτική εμπιστοσύνη, οι προβλέψεις για την οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού επιδεινώνονται, ενώ εκείνες για την οικονομική κατάσταση της χώρας μεταβάλλονται θετικά, όπως συμβαίνει και με τις προθέσεις για αποταμίευση. Τέλος, οι προβλέψεις για την εξέλιξη της ανεργίας το επόμενο 12μηνο βαίνουν δυσμενέστερες.
Μικρή βελτίωση οικονομικού κλίματος σε ΕΕ και Ευρωζώνη
Το οικονομικό κλίμα βελτιώνεται για έβδομο διαδοχικό μήνα τον Νοέμβριο στην Ευρωζώνη και στην ΕΕ , με το σχετικό δείκτη να αυξάνεται οριακά, κατά 0,8 και 0,4 μονάδες αντίστοιχα, στις 98,5 και 102,1 μονάδες. Ενώ η ανοδική τάση που ξεκίνησε τον Μάιο συνεχίζεται, ο ρυθμός της τους τελευταίους δύο μήνες έχει υποχωρήσει, αντανακλώντας τη σταδιακή διαφοροποίηση των εξελίξεων σε κάθε τομέα.
Αναλυτικότερα:
Στην Ευρωζώνη, η βελτίωση του κλίματος προήλθε από την ανάκαμψη των προσδοκιών στη βιομηχανία και τις υπηρεσίες. Αντίθετα, οι επιχειρηματικές προσδοκίες αποδυναμώθηκαν στις κατασκευές, ενώ στο λιανικό εμπόριο παρέμειναν σταθερές, με την καταναλωτική εμπιστοσύνη να κλονίζεται σε μικρό βαθμό. Συγκεκριμένα, στις κατασκευές ο σχετικός δείκτης κινήθηκε ελαφρώς πτωτικά (-0,9), ενώ οι προσδοκίες ενισχύθηκαν σημαντικά στις Υπηρεσίες (+2,9). Στη βιομηχανία, το κλίμα παρουσίασε ήπια βελτίωση τον Νοέμβριο (+1,1), ενώ τέλος, στην καταναλωτική εμπιστοσύνη επιδεινώθηκε (-0,9), ανακόπτοντας έτσι τη συνεχή ενίσχυσή της από τον περυσινό Δεκέμβριο. Το οικονομικό κλίμα βελτιώθηκε σε τέσσερις από τις πέντε μεγαλύτερες οικονομίες της ζώνης του ευρώ, στην Ολλανδία (+1,3), την Γερμανία (+0,8), την Ισπανία (+1,4) και την Ιταλία (+1,9), ενώ επιδεινώθηκε στην Γαλλία (-0,9).
Στην ΕΕ, η άνοδος του δείκτη οικονομικού κλίματος ήταν λιγότερο έντονη (+0,4). Σε επίπεδο τομέων, οι προσδοκίες βελτιώθηκαν στην βιομηχανία και μάλιστα περισσότερο σε σχέση με την Ευρωζώνη, ενώ ηπιότερη από ότι σε αυτή ήταν η άνοδός τους στις υπηρεσίες. Από την άλλη πλευρά, το κλίμα στο λιανικό εμπόριο επιδεινώθηκε σημαντικά, ενώ στις κατασκευές κατέγραψε μικρή καλυτέρευση. Όπως και στη ζώνη του ευρώ, η εμπιστοσύνη των καταναλωτών κάμφθηκε ελαφρά. Ο κύριος λόγος για την έντονη πτώση των προσδοκιών στο λιανικό εμπόριο ήταν η αισθητή υποχώρησή τους στο Ην. Βασίλειο, τη μεγαλύτερη οικονομία της ΕΕ εκτός Ευρωζώνης.
