Μειωμένες κατά 5,7% σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2009 εκτιμάται ότι ήταν κατά μέσο όρο οι τιμές των διαμερισμάτων (σε ονομαστικούς όρους) το δ΄ τρίμηνο του 2010 με βάση τα στοιχεία που έχουν συγκεντρωθεί από τα πιστωτικά ιδρύματα,(1) (έναντι ρυθμών μείωσης 1,8%, 4,7% και 4,1% το α΄, β΄ και γ΄ τρίμηνο αντίστοιχα, με βάση τα αναθεωρημένα στοιχεία).
Όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή της η Τράπεζα της Ελλάδος, για το σύνολο του 2010 οι τιμές των διαμερισμάτων υποχώρησαν κατά 4,0% το 2010, έναντι 3,7% το 2009.
Δείκτης τιμών διαμερισμάτων κατά παλαιότητα και γεωγραφική περιοχή
Πιο αναλυτικά, η μείωση των τιμών το δ΄ τρίμηνο του 2010 σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2009 ήταν 8,1% για τα “νέα” διαμερίσματα, δηλ. ηλικίας έως 5 ετών (έναντι μικρής αύξησης κατά 1,2% το α΄ τρίμηνο και μείωσης κατά 5,3% και 5,0% το β΄ και γ΄ τρίμηνο αντίστοιχα, σύμφωνα με αναθεωρημένα στοιχεία) και 4,0% για τα “παλαιά”, δηλ. ηλικίας άνω των 5 ετών (α΄, β΄ και γ΄ τρίμηνο 2010: -3,6%, -4,3%, και -3,4%, αντίστοιχα). Για το σύνολο του 2010, η μείωση των τιμών σε σχέση με το 2009 ήταν ελαφρώς μεγαλύτερη για τα “νέα” (-4,4%) από ό,τι για τα “παλαιά” διαμερίσματα (-3,8%), αντίθετα με ό,τι ίσχυε για το έτος 2009 (“παλαιά”: -4,8%, “νέα”: -2,0%). Πράγματι, η σχετικά μεγαλύτερη “ανθεκτικότητα” των τιμών των νεόδμητων διαμερισμάτων φαίνεται να περιορίζεται από το β΄ τρίμηνο του 2010.
Από την ανάλυση των στοιχείων κατά γεωγραφική περιοχή εκτιμάται ότι οι τιμές των διαμερισμάτων το δ΄ τρίμηνο του 2010 ήταν μειωμένες σε σύγκριση με το δ΄ τρίμηνο του 2009 κατά 5,1% στην Αθήνα, 9,0% στη Θεσσαλονίκη, 6,1% στις άλλες μεγάλες πόλεις και 4,9% στις λοιπές περιοχές της χώρας. Για το α΄ τρίμηνο του 2010 οι αντίστοιχοι ετήσιοι ρυθμοί μείωσης των τιμών στις ίδιες περιοχές ήταν 1,0%, 3,5%, 2,3% και 2,2%, για το β΄ τρίμηνο του 2010 ήταν 2,0%, 5,9%, 4,6% και 9,5%, ενώ για το γ΄ τρίμηνο του 2010 ήταν 3,2%, 9,3%, 5,1% και 2,6%, αντίστοιχα. Αυτά τα στοιχεία υποδηλώνουν ότι η μείωση των τιμών των διαμερισμάτων για το σύνολο του 2010 ήταν μεγαλύτερη στη Θεσσαλονίκη (μέση ετήσια μεταβολή: -6,9%) και τις λοιπές περιοχές (-4,8%), οι οποίες περιλαμβάνουν δευτερεύουσες ή εξοχικές κατοικίες.
Επισημαίνεται ότι, για την πληρέστερη ενημέρωση των ενδιαφερομένων, στην πληροφόρηση που παρέχει η Τράπεζα της Ελλάδος για τις τιμές ακινήτων κατά γεωγραφική περιοχή (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, άλλες μεγάλες πόλεις, λοιπές περιοχές) έχουν πρόσφατα προστεθεί δύο νέοι πίνακες με διάκριση μεταξύ “νέων” (έως 5 ετών) και “παλαιών” (άνω των 5 ετών) διαμερισμάτων.
Από την ανάλυση των στοιχείων για τα “νέα” διαμερίσματα κατά γεωγραφική περιοχή εκτιμάται ότι οι τιμές τους για το σύνολο του 2010 ήταν μειωμένες σε σύγκριση με το 2009 κατά 2,9% στην Αθήνα, 7,1% στη Θεσσαλονίκη, 4,4% στις άλλες μεγάλες πόλεις και 5,7% στις λοιπές περιοχές της χώρας, ενώ οι ρυθμοί μείωσης των τιμών των “παλαιών” διαμερισμάτων ήταν 2,8%, 6,8%, 4,6% και 4,0%, αντίστοιχα.
Δείκτες συναλλαγών-εκτιμήσεων επί οικιστικών ακινήτων(2)
Οι συναλλαγές-εκτιμήσεις επί οικιστικών ακινήτων που πραγματοποιήθηκαν με τη διαμεσολάβηση του τραπεζικού συστήματος έφθασαν το δ΄ τρίμηνο του 2010 τις 15,2 χιλιάδες, έναντι 15,5 χιλιάδων το γ΄ τρίμηνο, 18,7 χιλ. το β΄ τρίμηνο και 24,4 χιλ. το α΄ τρίμηνο του 2010 (στοιχεία που συγκεντρώνονται από τα πιστωτικά ιδρύματα).
Το δ΄ τρίμηνο του 2010 οι εκτιμήσεις επί οικιστικών ακινήτων που έγιναν με τη διαμεσολάβηση του τραπεζικού συστήματος για οποιοδήποτε λόγο (χρηματοδότηση για αγορά, εγγραφή εξασφάλισης για μη στεγαστικά δάνεια, μεταφορά οφειλών πελατών από μια τράπεζα σε άλλη, κ.λπ.) ήταν μειωμένες κατά 37,2% έναντι του δ΄ τριμήνου του 2009. Η αντίστοιχη μείωση για το γ΄ τρίμηνο ήταν 6,8%, έναντι αύξησης κατά 5,3% και 52,9% το β΄ και α΄ τρίμηνο, αντίστοιχα. Σε ολόκληρο το 2010 ο αριθμός των εκτιμήσεων αυτών έφθασε τις 73,8 χιλιάδες, καταγράφοντας μικρή μείωση κατά 1,0% έναντι του προηγούμενου έτους (2009: 74,6 χιλιάδες), ενώ το 2009 η αντίστοιχη μείωση ήταν 35,7% (2008: 116,0 χιλιάδες).
Ο όγκος των οικιστικών ακινήτων που αφορούσαν οι συναλλαγές-εκτιμήσεις (με βάση το σύνολο των τετραγωνικών μέτρων) ήταν μειωμένος κατά 32,6% το δ΄ τρίμηνο του 2010 σε σύγκριση με το δ΄ τρίμηνο του 2009 (α΄, β΄ και γ΄ τρίμηνο 2010: +44,7%, +3,1% και -4,5% αντίστοιχα, αναθεωρημένα στοιχεία). Επομένως, για ολόκληρο το 2010 ο όγκος αυτός μειώθηκε με μέσο ετήσιο ρυθμό 0,8%, έναντι 38,9% το 2009.
Τέλος, η αξία των οικιστικών ακινήτων τα οποία αφορούσαν οι συναλλαγές-εκτιμήσεις που πραγματοποιήθηκαν με τη διαμεσολάβηση των πιστωτικών ιδρυμάτων ήταν το δ΄ τρίμηνο του 2010 μειωμένη κατά 35,2% έναντι του αντίστοιχου τριμήνου του 2009 (α΄, β΄ και γ΄ τρίμηνο 2010: +38,8%, -7,5% και -11,4% αντίστοιχα, αναθεωρημένα στοιχεία). Η μέση ετήσια μείωση το 2010 ήταν 6,9%, έναντι 40,0% το 2009. Το γεγονός ότι οι δείκτες όγκου και αξίας των συναλλαγών-εκτιμήσεων την περίοδο της κρίσης μειώθηκαν με ελαφρά ταχύτερο ρυθμό από ό,τι ο αριθμός των συναλλαγών-εκτιμήσεων αντανακλά τη στροφή του αγοραστικού ενδιαφέροντος των νοικοκυριών προς διαμερίσματα μικρότερου εμβαδού και μικρότερης αξίας.
(1) Για την κατασκευή των δεικτών της Τράπεζας της Ελλάδος σχετικά με τις τιμές, καθώς και τον αριθμό και τον όγκο των συναλλαγών στην αγορά οικιστικών ακινήτων, χρησιμοποιούνται τα αναλυτικά στοιχεία τα οποία συγκεντρώνει η Τράπεζα από όλα τα πιστωτικά ιδρύματα που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα. Πρόκειται για τα στοιχεία των εκτιμήσεων για τα οικιστικά ακίνητα που συγκεντρώνονται στο Τμήμα Ανάλυσης Αγοράς Ακινήτων της Τράπεζας της Ελλάδος από τις αρχές του 2009 με βάση την ΠΔ/ΤΕ 2610/31.10.2008. Εκτός των άλλων, τα στοιχεία αυτά περιλαμβάνουν τις εκτιμήσεις των τραπεζών για την τρέχουσα εμπορική αξία όλων των οικιστικών ακινήτων, καθώς και πληροφορίες για τα ποιοτικά χαρακτηριστικά τους. Ο αριθμός των εκτιμήσεων που έχουν ήδη αναγγελθεί στην Τράπεζα της Ελλάδος (έως το τέλος Ιανουαρίου του 2011) έφθασε συνολικά τις 513 χιλιάδες περίπου (68,8% διαμερίσματα, 18,9% μονοκατοικίες, 5,4% μεζονέτες, 5,1% οικόπεδα, 1,8% λοιπά).
(2) Οι δείκτες συναλλαγών βασίζονται στις εκτιμήσεις των μηχανικών των αρμόδιων υπηρεσιών των πιστωτικών ιδρυμάτων σχετικά µε την αξία και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των οικιστικών ακινήτων τα οποία αποτελούν αντικείμενο χρηματοδότησης ή εξασφάλιση χορηγούμενων από τα πιστωτικά ιδρύματα δανείων. Μέρος των εκτιμήσεων αυτών είναι πιθανό να μη συνδέεται με αγοραπωλησία οικιστικών ακινήτων, αλλά να αφορά επαναδιαπραγμάτευση υφιστάμενων δανείων, εγγραφή εξασφαλίσεων (επί ακινήτων) για μη στεγαστικά δάνεια, μεταφορά οφειλών πελατών από μια τράπεζα σε άλλη, κ.λπ.
