Εξουθενωτικοί έλγχοι από τους «ράμπο» του ΥΠΟΙΚ ακόμη και τα Σαββατοκύριακα – Πότε οι ελεγκτές θα «εισβάλλουν» στα καταστήματα
Η άρνηση, εκ μέρους των μεγάλων επιχειρήσεων, ελέγχου φορολογικής συμμόρφωσης, συνεπάγεται πλέον σημαντικά πρόστιμα που θα φτάνουν ενδεχομένως μέχρι τα 100.000 ευρώ!
Αυτό έχει ήδη δρομολογήσει το Υπουργείο Οικονομικών, προκειμένου να επιτευχθούν οι εισπρακτικοί στόχοι προς τόνωση των δημοσίων εσόδων αλλά και να καταλαγιάσει η αντίδραση στο σώμα των φορολογουμένων πολιτών ενόψει μιας δικαιότερης κατανομής των φορολογικών βαρών.
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, ο ΓΓ Δημοσίων Εσόδων Χάρης Θεοχάρης έδωσε σαφή εντολή στις ΔΥΟ να στοιχειοθετήσουν ταχύτατα δείγμα ελεγμένων επιχειρήσεων, η διαχειριστική περίοδος των οποίων έληξε από την 1η Απριλίου 2012 έως τις 31 Οκτωβρίου 2012, καθώς και εκείνων των οποίων η διαχειριστική περίοδος είχε λήξει έως τις 31 Μαρτίου 2012. Η εντολή του κ. Θεοχάρη μάλιστα αναφέρει ότι στις υποθέσεις «οι οποίες αφορούν επιχειρήσεις που αρνήθηκαν τον έλεγχο φορολογικής συμμόρφωσης» θα επιβληθούν «τα προβλεπόμενα στο τελευταίο εδάφιο της παραγράφου 5 του άρθρου 82 του ν. 2238/1994 πρόστιμα» και θα εκδοθεί «κατά προτεραιότητα εντολή τακτικού ελέγχου λαμβάνοντας υπόψη ότι θα παρασχεθεί εκ νέου ενημέρωση αναφορικά με το περιεχόμενο της σχετικής αναφοράς του ΟΠΣ Elenxis».
Στο πλαίσιο εξάλλου των νέων οδηγιών (υπ’ αρίθμ. ΔΕΣ/ Δ1003286ΕΞ/31.12.2013) που δόθηκαν, οι προϊστάμενοι κάθε αρμόδιας Φορολογικής Ελεγκτικής Υπηρεσίας θα πρέπει:
α) Να εξετάσουν τις υποθέσεις για τις οποίες έχει εκδοθεί Έκθεση Φορολογικής Συμμόρφωσης χωρίς επιφύλαξη και δεν έχουν υπαχθεί σε δείγμα και να διενεργήσει προσωρινό έλεγχο στις υποθέσεις εκείνες, στις οποίες καταγράφονται ως «μη σημαντικές φορολογικές διαφορές» θέματα και παρατηρήσεις από τις οποίες προκύπτουν μη αποδοθέντες φόροι, προκειμένου να αξιολογηθούν τα θέματα και οι παρατηρήσεις αυτές και να καταλογισθούν οι μη αποδοθέντες φόροι.
β) Να συγκεντρώσουν όλες τις περιπτώσεις υποθέσεων αρμοδιότητάς τους, για τις οποίες έχει υποβληθεί Έκθεση Φορολογικής Συμμόρφωσης με θέματα έμφασης ή επιφύλαξης ή επιφύλαξης και έμφασης και εφόσον αυτές δεν έχουν συμπεριληφθεί σε δείγμα και να διενεργήσουν υποχρεωτικά και κατά προτεραιότητα προσωρινό έλεγχο για την αξιολόγηση των θεμάτων που περιγράφονται στην Εκθεση Φορολογικής Συμμόρφωσης. Αν από το συγκεκριμένο έλεγχο διαπιστωθούν στοιχεία ή ενδείξεις για σοβαρές παραβάσεις της φορολογικής νομοθεσίας, διενεργείται τακτικός φορολογικός έλεγχος.
γ) Για όλες ανεξαιρέτως τις υποθέσεις, συμπεριλαμβανομένων και αυτών για τις οποίες εκδόθηκε Έκθεση Φορολογικής Συμμόρφωσης χωρίς επιφύλαξη, να διενεργήσουν έρευνα για την ύπαρξη τυχόν δελτίων πληροφοριών και εφόσον υπάρχουν, να τα αξιολογήσουν και ανάλογα να παραπέμψουν ή όχι τις υποθέσεις, αιτιολογημένα, στην αρμόδια επιτροπή προκειμένου να διενεργηθεί τακτικός έλεγχος. Στην περίπτωση που από τη συγκεκριμένη έρευνα διαπιστωθεί περίπτωση άσκησης δίωξης κατά μελών του δ.σ., σύμφωνα με τις διατάξεις περί νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές ενέργειες, η υπόθεση παραπέμπεται απευθείας στην επιτροπή.
δ) Να αξιολογήσουν, με βάση στοιχεία ή πληροφορίες που έχουν στη διάθεσή τους, τις υποθέσεις εκείνες για τις οποίες οι λογιστικές διαφορές που προσδιορίστηκαν από τον έλεγχο των νόμιμων ελεγκτών και ελεγκτικών γραφείων και αφορούν αποκλειστικά την παραγωγικότητα των δαπανών είναι μικρότερες του 0,5% των ακαθάριστων εσόδων.
Σφικτοί κι αποτελεσματικοί έλεγχοι – Συγκρότηση ελεγκτικών ομάδων
Το ΥΠΟΙΚ έχει ζητήσει από τον ελεγκτικό μηχανισμό εντατικοποίηση των τακτικών και κυρίως των προσωρινών ελέγχων, καθώς «στην υφιστάμενη οικονομική συγκυρία η εντατικοποίηση και αποτελεσματικότητα των ελέγχων είναι ακόμα πιο επιτακτική για την αντιμετώπιση των τρεχόντων δημοσιονομικών προβλημάτων και την ομαλή εκτέλεση των προϋπολογισμού».
Στο πλαίσιο αυτό καλούνται οι προϊστάμενοι των ΔΟΥ Α΄ Τάξης που έχουν Τμήμα Ελέγχου εκτός των ΔΟΥ ΦΑΕ Αθηνών, ΦΑΕ Πειραιά, ΦΑΕ Θεσσαλονίκης, Πλοίων και Κατοίκων Εξωτερικού, να μεριμνήσουν για τη συγκρότηση και λειτουργία συνεργείων προληπτικού ελέγχου, που κάθε ένα θα αποτελείται από δύο τουλάχιστον υπαλλήλους. Θα πρέπει να αναφερθεί ότι έργο των εν λόγω συνεργείων προληπτικού ελέγχου, με βάση τις νεότερες οδηγίες του οικονομικού επιτελείου (υπ’ αρίθμ. ΔΕΛ/Α1180310ΕΞ/23.11.2013), είναι η θα διενεργείται έλεγχος για τη διενέργεια προληπτικών ελέγχων ως εξής: διαπίστωση της ορθής εφαρμογής των διατάξεων του ΚΦΑΣ, κυρίως όσον αφορά στη διακίνηση των αγαθών, την πώληση αυτών και την παροχή υπηρεσιών.
Έλεγχοι και τα Σαββατοκύριακα
Για το διάστημα μέχρι την ίδρυση της αρμόδιας Διεύθυνσης για Προληπτικούς Ελέγχους (ή μέχρι 31.1.2014), οι προϊστάμενοι των ΔΟΥ πρέπει να μεριμνούν για τη διενέργεια προληπτικών ελέγχων σε ημερήσια βάση, συμπεριλαμβανομένων του Σαββάτου και της Κυριακής. Το πλήθος των συνεργείων ανά ημέρα προσδιορίζεται βάσει του ελεγκτικού δυναμικού της ΔΟΥ. Ακόμη, οι προϊστάμενοι των ΔΟΥ πρέπει να μεριμνήσουν, ώστε το 40% των ελέγχων να διενεργείται απογευματινές και βραδινές ώρες.
«Εισβολή» ελεγκτών στα καταστήματα
Κάθε συνεργείο προληπτικού ελέγχου, όταν διαπιστώνει διακίνηση αγαθών στο δρόμο ή έξοδο πελατών από κάθε είδους επαγγελματική εγκατάσταση πώλησης αγαθών ή παροχής υπηρεσιών, θα ζητά το προβλεπόμενο φορολογικό στοιχείο. Εφόσον διαπιστωθεί ότι εκδόθηκε φορολογικό στοιχείο, θα σημειώνονται τα στοιχεία του εκδότη (ονοματεπώνυμο ή επωνυμία, ΑΦΜ, διεύθυνση, αρμόδια ΔΟΥ). Στην περίπτωση αυτή δεν υπάρχει λόγος για την είσοδο των μελών του συνεργείου στην επαγγελματική εγκατάσταση του επιτηδευματία.
Αντίθετα, εφόσον διαπιστώνεται η μη έκδοση φορολογικού στοιχείου, τα μέλη του συνεργείου θα εισέρχονται στην επαγγελματική εγκατάσταση, θα αναφέρουν την ιδιότητά τους, θα επιδεικνύουν την εντολή ελέγχου και την αστυνομική τους ταυτότητα και θα επαληθεύουν την παράβαση, θεωρώντας ταυτόχρονα τα βιβλία και τα στοιχεία της επιχείρησης (ημερομηνία ελέγχου, ονοματεπώνυμο υπαλλήλων, υπογραφές). Στη συνέχεια, θα ελέγχουν αν αποδόθηκαν οι επιρριπτόμενοι και παρακρατούμενοι φόροι (ΦΠΑ, ΦΜΥ, αμοιβές τρίτων κ.λπ.).
Σε περίπτωση ηλεκτρονικής υποβολής των περιοδικών δηλώσεων ΦΠΑ, θα αναζητείται το αποδεικτικό υποβολής αυτών στο σύστημα TAXIS και εφόσον παρουσιάζουν χρεωστικό υπόλοιπο, το αντίστοιχο αποδεικτικό καταβολής του φόρου στη συνεργαζόμενη τράπεζα. Ευνόητο είναι ότι στις περιπτώσεις επιχειρήσεων εστιάσεως και αναψυχής (π.χ. ταβέρνες, εστιατόρια, ψησταριές, πιτσαρίες, καφενεία, μπαρ κ.λπ.), στις οποίες μειώθηκε ο συντελεστής ΦΠΑ από το 23% στο 13% και στις οποίες θα επικεντρωθούν οι παραπάνω έλεγχοι, η είσοδος εντός του καταστήματος ή στους εξωτερικούς χώρους αυτού είναι απαραίτητη, προκειμένου να διαπιστωθεί η έκδοση φορολογικών στοιχείων για την επιτόπια κατανάλωση φαγητών, ποτών κ.λπ.
Τα παραπάνω ισχύουν ανάλογα και για τους επιτηδευματίες γενικά, για τους οποίους η διενέργεια του ελέγχου απαιτεί την είσοδο στην επαγγελματική εγκατάσταση (π.χ. επιχειρήσεις με πρόσθετα βιβλία, ήτοι συνεργεία αυτοκινήτων, ξενοδοχεία, κέντρα αισθητικής κ.λπ.). Στην περίπτωση αυτή, εφόσον δεν διαπιστώνεται παράβαση θα σημειώνονται μόνο τα στοιχεία της επιχείρησης (ονοματεπώνυμο ή επωνυμία, ΑΦΜ, διεύθυνση, αρμόδια ΔΟΥ). Η όλη διαδικασία ελέγχου σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να ολοκληρώνεται στον ελάχιστο δυνατό χρόνο.
Μη απόδοση ΦΠΑ – ανακριβείς δηλώσεις
Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίδεται στις περιπτώσεις που διαπιστώνεται η μη απόδοση ή η ανακριβής απόδοση ΦΠΑ και παρακρατούμενων και επιρριπτόμενων φόρων.
Στις περιπτώσεις αυτές θα υποδεικνύεται εγγράφως, με απλή κοινοποίηση σχετικού Υπηρεσιακού Σημειώματος Ελέγχου (ΥΣΕ), στον υπόχρεο να εκπληρώσει τις φορολογικές υποχρεώσεις του, υποβάλλοντας εκπρόθεσμες αρχικές ή τροποποιητικές δηλώσεις με τις νόμιμες προσαυξήσεις. Για τα παραπάνω θα ενημερώνεται εγγράφως και η αρμόδια για τον έλεγχο ΔΟΥ (εφόσον είναι άλλης αρμοδιότητας), προκειμένου σε περίπτωση μη υποβολής των προαναφερόμενων δηλώσεων να προγραμματίσει και να διενεργήσει τους σχετικούς ελέγχους.
Υπενθυμίζεται ότι, όταν ο προληπτικός έλεγχος διενεργείται σε επιχειρήσεις με οργανωμένα λογιστήρια (βιβλία διπλογραφικά Γ’ κατηγορίας – ΚΦΑΣ) σε ημέρες και ώρες που το λογιστήριο αποδεδειγμένα δεν λειτουργεί, ο έλεγχος πρέπει να περιορίζεται στην ορθή έκδοση των πάσης φύσεως φορολογικών στοιχείων και να μη ζητά για θεώρηση τα λογιστικά βιβλία της επιχείρησης, ούτε να καταλογίζονται παραβάσεις μη επίδειξης λογιστικών βιβλίων.
Στην περίπτωση αυτή, αν απαιτηθεί έλεγχος των τηρουμένων βιβλίων, αυτός πρέπει να γίνει σε εργάσιμη για το τμήμα του λογιστηρίου ημέρα και ώρα.
