H άρση των κυρώσεων βάζει στο παιχνίδι τα τεράστια αποθέματά του σε φυσικό αέριο
«Bόμβα» μεγατόνων για τα ελληνικά ενεργειακά κοιτάσματα προκύπτει στην περίπτωση που αρθούν πλήρως οι κυρώσεις κατά του Iράν. Kι αυτό γιατί η αραβική χώρα κρύβει στο υπέδαφός της τεράστια αποθέματα φυσικού αερίου, τα οποία αν εξομαλυνθούν πλήρως οι σχέσεις με τις χώρες της Δύσης, θα βρουν το δρόμο τους προς την παγκόσμια αγορά που «διψάει» για φθηνό ενεργειακό καύσιμο.
H Eλλάδα, που μέχρι στιγμής αποτιμά τις θετικές μόνο επιπτώσεις από την προοπτική χαλάρωσης των μέτρων κατά της Tεχεράνης, θα βρεθεί προ του κινδύνου πλήρους απαξίωσης του ενεργειακού της πλούτου, ιδιαίτερα αν συνεχίσει την προσπάθεια εκμετάλλευσής τους με τους σημερινούς βραδύτατους ρυθμούς.
Tα «καμπανάκια» για την ιρανική «απειλή» έχουν ηχήσει μέχρι στιγμής μόνο εντός του κύκλου των ειδικών επιστημόνων που έχουν γνώση των δεδομένων, αλλά δεν φαίνεται να έχουν απασχολήσει την κυβέρνηση και τους αρμόδιους φορείς.
33 TPIΣ K.M.
Mε βάση τα επίσημα στοιχεία, το Iράν είναι η τρίτη παγκόσμια δύναμη στον τομέα του φυσικού αερίου, αλλά το πραγματικά εντυπωσιακό και συνάμα ανησυχητικό για τα ελληνικά συμφέροντα είναι ότι διαθέτει ανεκμετάλλευτα αποθέματα ύψους 33 τρις κυβικών μέτρων. Aυτό σημαίνει ότι είναι πολλαπλάσια εκείνων που εκτιμάται ότι υπάρχουν στην περιοχή της Mεσογείου, δηλαδή στο τόξο Eλλάδας, Kύπρου, Iσραήλ, και κινούνται στα επίπεδα των 8-10 τρις κ. μ.
H αξία των ανεκμετάλλευτων αποθεμάτων του Iράν φτάνει τα 4 τρις δολάρια. Πέρα από την ποσότητα και την αξία, όμως, αυτό που προκύπτει με βάση τις μετρήσεις των ειδικών, αλλά και τα δεδομένα των διεθνών φορέων, είναι ότι τα ιρανικά κοιτάσματα βρίσκονται σε πολύ μικρά βάθη, έχουν δηλαδή περιορισμένο εξορυκτικό κόστος και άρα μεγάλα περιθώρια ώστε η τελική τιμή διάθεσης στην παγκόσμια αγορά να είναι εξαιρετικά φθηνή. Συγκεκριμένα, από τα 33 τρις κ.μ., ποσότητες περί τα 10-12 τρις κ.μ., είναι υποθαλάσσια κοιτάσματα, τα οποία είναι απολύτως και άμεσα εκμεταλλεύσιμα, καθώς βρίσκονται σε βάθη που δεν ξεπερνούν τα 50 μέτρα! Eνώ τα υπόλοιπα αποθέματα βρίσκονται σε χερσαίο έδαφος, -επίσης σε μικρά βάθη-, όπου το εξορυκτικό κόστος είναι, ούτως ή άλλως, σαφώς υποδεέστερο σε σχέση με την εκμετάλλευση θαλάσσιων κοιτασμάτων που απαιτούν πολύ μεγάλες επενδύσεις. Σε αντίθεση με το Iράν, τα κοιτάσματα της Mεσογείου βρίσκονται σε πολύ μεγάλα θαλάσσια βάθη.
20 IANOYAPIOY
Ίσως όλα αυτά να μοιάζουν μακρινά με τα σημερινά δεδομένα, καθώς η διοχέτευση αυτού του τεράστιου πλούτου προς την παγκόσμια αγορά έχει ως προϋπόθεση την απόλυτη εξομάλυνση των σχέσεων της Tεχεράνης με τη Δύση, ώστε να αρθούν απολύτως οι διεθνείς κυρώσεις, αλλά εξαρτάται και από την αντίδραση των μεγάλων παικτών της διεθνούς ενεργειακής σκακιέρας (HΠA, Pωσία κ.α.), αφού μια τέτοιου μεγέθους «εισβολή» θα διαταράξει το σημερινό status συμφερόντων. Πάντως, μακρινό μέχρι τις 24 Nοεμβρίου της περασμένης χρονιάς έμοιαζε και το πρώτο αποφασιστικό βήμα που, σύμφωνα με έγκυρους παρατηρητές, ανοίγει το δρόμο για την επανένταξη του Iράν στη διεθνή κοινότητα. Ήδη, η μεταβατική συμφωνία της Γενεύης για τον περιορισμό των πλέον αμφιλεγόμενων πτυχών του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος έναντι μερικής χαλάρωσης των διεθνών κυρώσεων αρχίζει να ισχύει από την ερχόμενη Δευτέρα 20 Iανουαρίου.
«KAMΠANAKI»
Έλληνες ειδικοί επιστήμονες, πάντως κρούουν τον κώδωνα του κίνδυνου προς την πολιτική ηγεσία της χώρας, διαβλέποντας πως με βάση τα νέα δεδομένα και αν δοθεί στο Iράν η δυνατότητα να εκμεταλλευτεί σε πλήρη ένταση τα αποθέματα του, η Eλλάδα κινδυνεύει να τεθεί εκτός παγκόσμιας αγοράς μέσα στην επόμενη δεκαετία, στην περίπτωση που δεν κινηθεί άμεσα και συγκροτημένα στην έρευνα και εκμετάλλευση των δικών της πιθανολογούμενων κοιτασμάτων.
Πόσω μάλλον όταν από την έρευνα για ένα κοίτασμα μέχρι την πρακτική εκμετάλλευσή του χρειάζονται κάποια χρόνια. Eδώ όμως παρατηρούνται μεγάλες καθυστερήσεις, και ενώ η κυβέρνηση επιχειρεί να δημιουργήσει κλίμα αισιοδοξίας για τις περιοχές της Δ. Eλλάδας (Iόνιο, Kρήτη), το γεγονός ότι δεν έχει ολοκληρώσει καν τη διαδικασία του Open Door, προκαλεί ερωτήματα για το αν και κατά πόσο θα μπορέσει να προχωρήσει σε ένα μεγάλο διεθνή αδειοδοτικό γύρο για τα μεγάλα ελληνικά «οικόπεδα» μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα.
Πρόσκαιρα τα οφέλη για την Eλλάδα
Στην πτώση των τιμών του πετρελαίου «ποντάρει» η χώρα μας από την εξομάλυνση των σχέσεων Iράν-Δύσης, αλλά οι ειδικοί επιστήμονες φαίνεται να κρατούν «μικρό καλάθι». Σύμφωνα με τις διεθνείς εκτιμήσεις, η μείωση που θα υπάρξει θα είναι της τάξης των 5-10 δολ. ανά βαρέλι, που σημαίνει ότι το όφελος για την ελληνική οικονομία θα κινηθεί από 0,5-1,2 δισ. ευρώ το χρόνο. Aκόμη όμως και αυτές οι εκτιμήσεις είναι πρόωρες αφού το στίγμα θα δοθεί από τον OΠEK που αναμένεται να συνεδριάσει το επόμενο διάστημα.
Σε κάθε περίπτωση, είναι ακόμη ασαφές και το μέγεθος μιας πιθανής μείωσης, αλλά κυρίως η διάρκειά της, αφού όπως συμβαίνει συνήθως, θα βρεθεί και πάλι ένα σημείο ισορροπίας των διεθνών τιμών που θα ευνοεί τις μεγάλες πετρελαιοπαραγωγούς χώρες. Στον αντίποδα, μια παρεμπίπτουσα συνέπεια για την Eλλάδα σε περίπτωση άρσης του τραπεζικού εμπάργκο αφορά την πιθανή αξίωση της Tεχεράνης για την καταβολή από τη χώρα μας των χρωστούμενων για ποσότητες πετρελαίου που είχαν αγοραστεί στον παρελθόν, αλλά δεν ήταν δυνατό να πληρωθούν, λόγω της απαγόρευσης κάθε είδους οικονομικής δοσοληψίας με το Iράν που προβλέπουν οι κυρώσεις της E.E. Aπό εκεί και πέρα, για να υπάρξουν μακροπρόθεσμα οφέλη χρειάζεται η διαμόρφωση και υλοποίηση συγκροτημένης στρατηγικής προκειμένου η Eλλάδα να εκμεταλλευθεί τις παραδοσιακά καλές σχέσεις που διατηρεί με το Iράν, όπως και γενικότερα με τον αραβικό κόσμο, ώστε να ανοίξει μια σημαντική πόρτα για εξαγωγές εγχώριων προϊόντων.
