«Φωτιά» παίρνει η τσέπη των φορολογουμένων – Αλαλούμ με το καθεστώς των αποδείξεων
Επιχειρηματίες, λογιστές και βουλευτές πιέζουν το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης για ελάφρυνση των πράγματι εξοντωτικών προστίμων που προβλέπει ο νέος Κώδικας Φορολογικών Διαδικασιών, ενόψει μάλιστα και των επικείμενων εκλογών.
Από την πλευρά του, το ΥΠΟΙΚ φρόντισε να ξεκαθαρίσει το ότι οι αποδείξεις των σούπερ μάρκετ, πρατηρίων καυσίμων και πολυκαταστημάτων, θα εκπίπτουν κατά 50% και όχι στο σύνολό τους, με το οικονομικό επιτελείο να υποστηρίζει πως το νέο σύστημα είναι προς όφελος των φορολογουμένων.
Ωστόσο, δεν έχει διευκρινιστεί η ακριβής διαδικασία συλλογής αποδείξεων, αφού δεν έχει εκδοθεί η σχετική απόφαση, ενώ σε εκκρεμότητα παραμένουν και άλλα σοβαρά ζητήματα αρμοδιότητας του υπουργείου Οικονομικών, όπως είναι ο φόρος υπεραξίας σε κινητά και ακίνητα.
Πηγές του ΥΠΟΙΚ υποστηρίζουν πως οι σχετικές αποφάσεις και εγκύκλιοι θα εκδοθούν την προσεχή εβδομάδα, με σημαντική καθυστέρηση, δεδομένου ότι όλα ισχύουν κανονικά από την 1-1-2014.
Δρακόντεια τα πρόστιμα
Αναλυτικότερα, σε ό,τι αφορά τα πρόστιμα που προβλέπονται από την 1-1-2014, φορολογούμενοι και λογιστές τα χαρακτηρίζουν εξοντωτικά, δεδομένου ότι ξεκινούν από 1.000 ευρώ, για τη μη υποβολή μιας απλής δήλωσης.
Την Παρασκευή πραγματοποίησαν συγκέντρωση διαμαρτυρίας, έξω από το Υπουργείο Οικονομικών, στην Καραγεώργη Σερβίας, λογιστές και φοροτεχνικοί, οι οποίοι σε υπόμνημά τους προς τον υφυπουργό Οικονομικών Γιώργο Μαυραγάνη τονίζουν τα προβλήματα που δημιούργησαν «τα νομοθετήματα που εισήγαγαν νέες τιμωριτικές πρακτικές σε φορολογουμένους που επέδειξαν “παραβατική” συμπεριφορά».
Ζητούν άρση της εφαρμογής των αυστηρών προστίμων, για το πρώτο εξάμηνο του 2014 και επαναφορά του καθεστώτος του Ν. 2523/1997, μέχρις ότου η μεικτή επιτροπή (λογιστές – φοροτεχνικοί, οικονομικοί διευθυντές, θεσμικοί φορείς, νομικοί του διοικητικού και ποινικού δικαίου), που θα σχηματιστεί για επανεξέταση προστίμων και κυρώσεων, να εισηγηθεί και να υιοθετηθούν τα νέα μέτρα.
Σημειώνεται πως από την 1/1/2014 τέθηκαν τυπικά σε ισχύ οι διατάξεις του νέου Κώδικα Φορολογικών Διαδικασιών που προβλέπουν:
– Εάν μια επιχείρηση δεν υποβάλλει εμπρόθεσμα (καθυστερήσει έστω και για μία μέρα να υποβάλει) οποιαδήποτε φορολογική δήλωση (φορολογίας εισοδήματος, περιοδική ΦΠΑ, προσωρινή δήλωση απόδοσης παρακρατούμενου φόρου εισοδήματος ή οποιαδήποτε άλλη δήλωση απόδοσης κάποιου φόρου) της επιβάλλεται:
1. Αυτοτελές πρόστιμο 1.000 ευρώ, αν τηρεί απλογραφικά βιβλία (εσόδων – εξόδων ή πρώην β’ κατηγορίας), ή 2.500 ευρώ, αν τηρεί διπλογραφικά βιβλία (πρώην γ’ κατηγορίας).
2. Πρόστιμο 10% επί του φόρου που δεν καταβλήθηκε, σε περίπτωση που η εξόφλησή του καθυστερήσει για χρονικό διάστημα 2 μηνών από την ημερομηνία που θα έπρεπε κανονικά να είχε πληρωθεί ή 20% εάν η καθυστέρηση πληρωμής φθάσει τους 12 μήνες ή 30% εάν η καθυστέρηση φθάσει τα 2 έτη.
3. Τόκους υπολογιζόμενους τόσο επί του οφειλόμενου φόρου όσο και επί των προστίμων, με ετήσιο επιτόκιο 8,79%, δηλαδή με 0,73% για κάθε μήνα εκπρόθεσμης καταβολής.
– Εάν μια επιχείρηση δεν υποβάλει οποιαδήποτε δήλωση για την πληρωμή φόρου θα υποχρεωθεί να καταβάλει:
1. Αυτοτελές πρόστιμο 1.000 ευρώ αν τηρεί απλογραφικά βιβλία (εσόδων-εξόδων ή πρώην β’ κατηγορίας) ή 2.500 ευρώ αν τηρεί διπλογραφικά βιβλία (πρώην γ’ κατηγορίας).
2. Πρόστιμο ίσο με το 100% του φόρου που απέφυγε να πληρώσει με τη μη υποβολή της δήλωσης.
3. Πρόστιμο 10% επί του φόρου που δεν καταβλήθηκε, σε περίπτωση που η εξόφλησή του καθυστερήσει για χρονικό διάστημα 2 μηνών από την ημερομηνία που θα έπρεπε κανονικά να είχε πληρωθεί ή 20% εάν η καθυστέρηση πληρωμής φθάσει τους 12 μήνες ή 30% εάν η καθυστέρηση φθάσει τα 2 έτη.
4. Τόκους υπολογιζόμενους τόσο επί του οφειλόμενου φόρου όσο και επί των προστίμων, με ετήσιο επιτόκιο 8,79%, δηλαδή με 0,73% για κάθε μήνα εκπρόθεσμης καταβολής.
– Εάν η παράβαση (εκπρόθεσμη υποβολή δήλωσης ή μη υποβολή δήλωσης) επαναληφθεί άλλη μία φορά εντός 5 ετών, δηλαδή σε περίπτωση πρώτης υποτροπής, τα αυτοτελή πρόστιμα των παραπάνω περιπτώσεων (1.000 ευρώ, 2.500 ευρώ) θα διπλασιάζονται. Σε κάθε επόμενη υποτροπή εντός 5 ετών, τα αυτοτελή πρόστιμα των παραπάνω περιπτώσεων θα τετραπλασιάζονται.
Mόνο το 50% των αποδείξεων από σούπερ μάρκετ και βενζινάδικα
Η τελική απόφαση για τις αποδείξεις, όπως προκύπτει από έγγραφο του Υπουργείου Οικονομικών, προβλέπει πως οι αποδείξεις από τα σούπερ μάρκετ και τα βενζινάδικα θα αναγνωρίζονται στο 50% της αξίας τους.
Στο ίδιο έγγραφο καταρχήν επισημαίνεται, για το 2014, ότι μειώθηκε από το 25% του εισοδήματος στο 10% η αξία των αποδείξεων που πρέπει να συγκεντρώνουν μισθωτοί και συνταξιούχοι. Δηλαδή φορολογούμενος με ετήσιες αποδοχές 20.000 ευρώ, το 2013, υποχρεούνταν να συγκεντρώσει αποδείξεις ύψους 5.000 ευρώ, (μαζί και των σούπερ μάρκετ), φέτος το 2014 υποχρεούται να συγκεντρώσει αποδείξεις αξίας 2.000 ευρώ.
Η συγκέντρωση των αποδείξεων αγοράς αγαθών ή λήψης υπηρεσιών είναι απαραίτητη, προκειμένου να διατηρηθεί ακέραιο το ποσό της μείωσης των φόρων μισθωτών και συνταξιούχων, που ορίζεται σε ποσοστό 10% του δηλούμενου και φορολογούμενου ατομικού εισοδήματος και μέχρι 21.000 ευρώ.
Όσοι δεν υποβάλλουν αποδείξεις ή η αξία τους είναι μικρότερη του 10% του εισοδήματος θα επιβαρυνθούν με πρόσθετο φόρο ύψους 22%. Δηλαδή, εάν υποχρεούνται να συγκεντρώσουν αποδείξεις ύψους 1.500 ευρώ και έχουν συγκεντρώσει 1.000 ευρώ, για το ποσό που λείπει, 500 ευρώ, θα πληρώσουν πρόσθετο φόρο εισοδήματος 110 ευρώ.
Από το ίδιο έγγραφο του ΥΠΟΙΚ προκύπτει πως οι κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών που θα αναγνωρίζονται θα είναι οι ίδιες με εκείνες του 2013, με εξαίρεση των σούπερ μάρκετ και των βενζινάδικων, που θα υπολογίζεται το 50%.
Το ΥΠΟΙΚ ισχυρίζεται πως με τη μείωση του ποσοστού των εκπιπτόμενων δαπανών από το 25% στο 10% του εισοδήματος, η αναγνώριση του 50% των δαπανών σε σούπερ μάρκετ και πρατήρια καυσίμων δεν θα επιβαρύνει τους φορολογουμένους.
Πάγωσαν οι μεταβιβάσεις ακινήτων
Σε εκκρεμότητα παραμένει η επιβολή φόρου υπεραξίας στις πωλήσεις ακινήτων, με αποτέλεσμα οι όποιες μεταβιβάσεις ακινήτων να έχουν παγώσει [βλ. σχετικά: Βουλιάζει η Αγορά ακινήτων].
Η σχετική νομοθετική ρύθμιση προβλέπει ότι σε κάθε περίπτωση πώλησης ακινήτου, ο συμβολαιογράφος που καταρτίζει το συμβόλαιο πρέπει να παρακρατήσει φόρο υπολογιζόμενο με συντελεστή 15% επί της διαφοράς μεταξύ της τιμής στην οποία ο πωλητής απέκτησε το ακίνητο και της τιμής στην οποία το μεταβιβάζει.
Ο υπολογισμός της «υπεραξίας» και του τελικού οφειλόμενου φόρου πρέπει να γίνεται από το συμβολαιογράφο σε συνεργασία με τον πωλητή του ακινήτου. Το υπουργείο Οικονομικών όμως δεν έχει εκδώσει την εγκύκλιο για την ακριβή διαδικασία υπολογισμού του φόρου υπεραξίας και οι συμβολαιογράφοι αδυνατούν να προχωρήσουν στη σύνταξη συμβολαίων.
Οι συμβολαιογράφοι που είναι ανάστατοι, τονίζουν πως απαιτούνται διευκρινίσεις ειδικά στις περιπτώσεις πωλήσεων ακινήτων που αποκτήθηκαν με αντιπαροχή, στα δομημένα ακίνητα για τα οποία θα πρέπει να αναζητηθεί το πραγματικό κόστος ανέγερσης της οικοδομής αλλά και στα ακίνητα κυρίως της επαρχίας που αποκτήθηκαν μέσω χρησικτησίας.
Επίσης ο νόμος προβλέπει, πως σε περίπτωση που είναι αδύνατο να προσδιοριστεί η τιμή κτήσης θα θεωρείται ότι είναι ίση με το μηδέν, πράγμα που σημαίνει ότι ο πωλητής θα καλείται να πληρώσει φόρο 15% επί του συνολικού τιμήματος πώλησης, το οποίο θα θεωρείται πλέον ολόκληρο ως «υπεραξία», γεγονός που οδηγεί σε δραματικές επιβαρύνσεις.
Ακόμη ένα άλλο βασικό ζήτημα αφορά στις τιμές, καθώς, εάν ληφθούν υπόψη οι σημερινές αντικειμενικές τιμές, ο υπόχρεος θα πληρώσει φόρο επί ανύπαρκτης αξίας, αφού οι αντικειμενικές είναι υψηλότερες των αγοραίων, οι οποίες έχουν καταρρεύσει.
