Μία χαρτογράφηση και αποκωδικοποίηση των προβλημάτων του χώρου του βιβλίου επιχείρησαν συγγραφείς και εκδότες στη δημόσια συζήτηση που διοργάνωσε το τμήμα Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ, η οποία ολοκληρώθηκε σήμερα.
Ανασφάλιστοι από την εργασία τους και χωρίς σύνταξη, παρά μόνο την «τιμητική» σύνταξη ως βοήθημα, οι συγγραφείς στη χώρα μας αποτελούν «τον πιο αδύναμο κρίκο στην αλυσίδα του βιβλίου» είπε η Ρέα Γαλανάκη, στην τοποθέτησή της.
«Αν χτυπηθούν η λογοτεχνία και η γνώση, θα νεκρώσουν οι γλώσσες των μικρών κρατών, όπως γίνεται στην εποχή μας με την καλλιέργεια της γλώσσας του Internet, που δεν είναι η ελληνική» συνέχισε η Ρέα Γαλανάκη.
«Μετά το κλείσιμο του ΕΚΕΜΕΛ και το “ξεπέταγμα” του ΕΚΕΒΙ, ο συγγραφέας ορφανεύει. Έχω την αίσθηση μιας ματαίωσης. Μετά τόσα χρόνια προσπάθειας μιας ζωής στα γράμματα, να βγαίνει στην ελληνική κοινωνία αυτός ο ναζισμός. Και δεν είμαι ιδιαίτερα αισιόδοξη. Η λογοτεχνία, η ιστορία, η τέχνη μιλούν μόνο σε όσους έχουν ώτα να ακούσουν –και αυτοί πάντα είναι λίγοι. Τι άλλο να κάνει ο συγγραφέας από το να εμβαθύνει στο ανθρώπινο δράμα και να αντιστέκεται μέσα από τα γραπτά του;» κατέληξε η ίδια.
Στη σημερινή συζήτηση, η μεταφράστρια Έφη Γιαννοπούλου μίλησε για τον «αόρατο» κρίκο, όπως πολλοί θεωρούν τον μεταφραστή και τα προβλήματά του. «Τον αντιμετωπίζουν σαν διαμεσολαβητή μεταξύ του συγγραφέα και του εκδότη, μεταξύ ελεύθερου επαγγελματία και υπαλλήλου αν και οι μεταφραστές είναι αυτοί που παράγουν το 31% των βιβλίων που κυκλοφορούν στα ελληνικά. Τους αναγνωρίζουν την ιδιότητα του δημιουργού και ταυτόχρονα τους πληρώνουν ελάχιστα πνευματικά δικαιώματα» είπε.
Κι επειδή τα ασφαλιστικά τους προβλήματα είναι παρόμοια με αυτά των συγγραφέων, «ενδεχομένως θα χρειαζόταν η από κοινού αντιμετώπισή τους, μέσα από έναν μεγάλο σύλλογο που θα περιέκλειε τα περισσότερα μέλη, και θα διεκδικούσε με άλλους όρους από τους όρους των υφιστάμενων μικρών συντεχνιών», πρότεινε η κ. Γιαννοπούλου.
Οι εργασιακές σχέσεις στο χώρο του βιβλίου χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες: Σε ελεύθερους επαγγελματίες ασφαλισμένους στο ΤΕΒΕ, σε μισθωτούς ασφαλισμένους στο ΙΚΑ, ενώ η κατηγορία καλλιτεχνών -σε αυτήν υπάγονται οι λογοτέχνες και οι ποιητές- είναι η δυσκολότερη επειδή ο νόμος δεν εκλαμβάνει τις δραστηριότητές τους ως επαγγελματικές, επισήμανε στην τοποθέτησή του ο δικηγόρος, Βαγγέλης Κουμαριανός. Ο ίδιος υπενθύμισε την διάταξη του 2004, η οποία θα ενέτασσε τους συγγραφείς στον ΟΑΕΔ, αλλά δεν εφαρμόστηκε. «Ήταν μια διάταξη που προσδιόριζε το επάγγελμα του συγγραφέα σύμφωνα με την δήλωση εισοδημάτων του από τη συγγραφή και τη φορολόγησή του από αυτήν. Δεν ευοδώθηκε για πολλούς λόγους -μεταξύ των οποίων και από την αντίδραση των εκδοτών» συμπλήρωσε ο συγγραφέας Άρης Μαραγκόπουλος.
Για διαδεδομένες πρακτικές που ακολουθούν εκδότες οι οποίοι δεν ρισκάρουν να επενδύσουν σε λογοτεχνικά, δοκιμιακά βιβλία αλλά και σε ποιητές, αναφέρθηκε ο νέος συγγραφέας Θωμάς Τσαλαπάτης: «Αν έχεις χρήματα μπορείς να εκδοθείς κι απ’ την άλλη, αν γράφεις κάτι καλό και δεν έχεις χρήματα δεν εκδίδεται» είπε χαρακτηριστικά προτείνοντας μεταξύ άλλων, η βράβευση ενός συγγραφέα να προσφέρει περισσότερες δυνατότητες έκδοσης αντί για χρηματικά έπαθλα.
