Σειρά προτάσεων από τον υπουργό Δικαιοσύνης
Την αναβάθμιση του ρόλου του προέδρου της Δημοκρατίας και την απευθείας εκλογή του από το λαό, πρότεινε ο υπουργός Δικαιοσύνης Χαράλαμπος Αθανασίου κατά την ομιλία του στην Εθνική Συνδιάσκεψη της ΟΝΝΕΔ, στα Καμένα Βούρλα.
Ο κ. Αθανασίου πρότεινε επίσης θεσμοθέτηση «υποχρεωτικής» τετραετούς θητείας της εκάστοτε κυβέρνησης, αλλαγές στον νόμο περί ευθύνης υπουργών έτσι ώστε να έχουν την ίδια ποινική μεταχείριση με τους πολίτες, αλλαγές στις διατάξεις περί βουλευτικής ασυλίας ώστε η Βουλή να γνωμοδοτεί μόνο για δραστηριότητες που αφορούν στα καθήκοντά τους, αλλά και βελτιώσεις στον τρόπο χρηματοδότησης των κομμάτων με στόχο τη διαφάνεια.
Ειδικότερα ο υπουργός Δικαιοσύνης χαρακτήρισε «κορυφαία πράξη του αναγκαίου θεσμικού εκσυγχρονισμού» της χώρας την αναθεώρηση του Συντάγματος, το οποίο όπως είπε, πρέπει να αυτονομεί το κράτος από την κομματική εκάστοτε κυβέρνηση.
Αναλυτικά, για τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ο κ. Αθανασίου ανέφερε: «Το ελληνικό πολιτικό σύστημα πρέπει να γίνει λιγότερο πρωθυπουργοκεντρικό. Συστήματα όπου υπάρχει ισχυρός θεσμικός πόλος, ικανός να ελέγξει την εκλεγμένη κυβέρνηση λειτουργούν καλύτερα. Αυτός ο πολιτικός πόλος πρέπει να είναι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο οποίος πρέπει να έχει πραγματικές αρμοδιότητες και οφείλει να έχει ισχυρότερη πολιτική νομιμοποίηση η οποία προέρχεται από την εκλογή του από τον λαό. Κάποιοι θεωρούν ότι έτσι όμως αλλάζει το πολίτευμα και γίνεται προεδρική δημοκρατία. Βρίσκω αυτή την άποψη λανθασμένη. Είναι διαφορετικό πράγμα να προσδίδεις επιτέλους κρίσιμες αρμοδιότητες στον πρώτο τη τάξει πολιτικό άρχοντα της χώρας, ώστε να δημιουργείς ισορροπίες στο πολιτικό οικοσύστημα μιας χώρας και άλλο να τον καθιστάς κυρίαρχο του πολιτικού συστήματος. Αν ζητούσαμε το δεύτερο θα ομιλούσαμε για προεδρική δημοκρατία. Αυτό που ζητούμε είναι η πεμπτουσία της Προεδρευόμενης Δημοκρατίας, που είναι το πολίτευμα μας».
Αναφερόμενος στα χρονικά όρια στις θητείες των πολιτικών προσώπων, ο υπουργός Δικαιοσύνης σημείωσε: «Υπάρχει σοφία σε πολιτικά συστήματα, όπως το αμερικανικό που επιτρέπουν συγκεκριμένο αριθμό θητειών στους ανώτατους άρχοντες: πρωθυπουργούς, δημάρχους, περιφερειάρχες κ.λπ. Η χώρα μας δεν πρέπει να μένει εξαρτημένη από πολιτικούς που διαθέτουν το ‘μαγικό ραβδάκι’ και βασισμένοι στη δημοφιλία τους καταλαμβάνουν αιωνίως τις ίδιες θέσεις. Αντιθέτως, πρέπει να ενθαρρύνονται νέοι άνθρωποι με νέες ιδέες να δοκιμάζονται. Τα χρονικά όρια στις θητείες των πολιτικών προσώπων μπορούν να αποτελέσουν το έναυσμα για την ανανέωση του πολιτικού συστήματος και κίνητρο για συμμετοχή ανθρώπων με όρεξη για προσφορά που το μέτρο των φιλοδοξιών τους και τη δυνατότητα τους να τις κυνηγήσουν, θα το ορίζουν οι ικανότητες τους και όχι κατεστημένες καταστάσεις και πρόσωπα».
Για το ασυμβίβαστο και τη λειτουργία της κυβέρνησης λέει: «Συναφές με όλα τα παραπάνω είναι και ένα ακόμα ριζοσπαστικό μέτρο που υιοθετώ: οι υπουργοί, και αν όχι όλοι τουλάχιστον κάποιοι που καταλαμβάνουν κρίσιμες θέσεις σε μια κυβέρνηση, όπως ο υπουργός Οικονομικών, θα πρέπει να μην είναι βουλευτές. Και αν ακόμα είναι βουλευτές, πριν την τοποθέτηση τους σε υπουργικό θώκο θα πρέπει να παραιτούνται της βουλευτικής τους ιδιότητος. Η εκλογή στην τιμητική θέση του βουλευτή που σκοπό έχει να ελέγχει την εξουσία, δηλαδή την κυβέρνηση, δε θα πρέπει να θεωρείται η απαραίτητη προϋπόθεση και απλά ένα σκαλοπάτι πριν την ανέλιξη του πολιτικού σε υπουργό. Με τον τρόπο αυτό και υπουργούς εξασφαλίζουμε που θα έχουν τις λιγότερες δυνατές εξαρτήσεις, αλλά και συνειδητοποιημένους βουλευτές που από την αρχή θα γνωρίζουν για ποιο λόγο εκλέγονται, ποιος είναι ο ρόλος τους και θα δίνουν όλες τις δυνάμεις τους για να ανταποκριθούν σε αυτούς.
Για την εξάντληση της θητείας της κυβέρνησης αναφέρει: «Είναι σαφές ότι στη χώρα μας έχει γίνει κατάχρηση του θεσμού των πρόωρων εκλογών. Αυτό πρέπει να σταματήσει, όπως πρέπει να μην αναπαράγεται και η ‘καραμέλα’ της ‘έλλειψης πολιτικής νομιμοποιήσεως της κυβερνήσεως’ από την αντιπολίτευση. Οι κυβερνήσεις εκλέγονται για να κυβερνούν 4 χρόνια, νομιμοποιούνται πλήρως για το χρονικό διάστημα αυτό και υποχρεούνται να εξαντλήσουν τις θητείες τους και κρίνονται για το έργο τους τότε. Μόνο πολύ εξαιρετικές περιπτώσεις μπορούν να στοιχειοθετήσουν εξαίρεση στον κανόνα αυτόν και αυτό πρέπει να διασφαλισθεί συνταγματικά αλλά το κυριότερο να γίνει συνείδηση όλων».
Αναφορικά με την ασυλία βουλευτών- μελών κυβέρνησης υπογράμμισε ότι «είναι σαφές ότι η ασυλία δεν είναι θέσφατο και οφείλει να καλύπτει μόνο εκείνες τις δραστηριότητες που αφορούν και συνδέονται με την ενάσκηση των καθηκόντων του βουλευτή. Μόνο για τυχόν διατήρηση αυτού του είδους ασυλίας οφείλει να γνωμοδοτεί το Κοινοβούλιο και όχι για την ασυλία για τα υπόλοιπα αδικήματα. Επίσης, και οι διατάξεις για την ευθύνη των Υπουργών πρέπει να αλλάξουν, ώστε και οι Υπουργοί να έχουν την ίδια ποινική μεταχείριση με τους πολίτες.
Για το «πόθεν έσχες» των πολιτικών προσώπων ο κ. Αθανασίου είπε ότι ο νέος νόμος που ψηφίστηκε πρόσφατα είναι μια σημαντική κίνηση προς τη σωστή κατεύθυνση. «Θεωρούμε ότι με τις αλλαγές που θα ισχύσουν από 1.1.2015 ισχυροποιήσαμε το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο, το αυστηροποιήσαμε και το κάναμε πιο λειτουργικό. Επιπλέον, διευρύνθηκε ο κύκλος των υποχρεούμενων σε υποβολή. Αν προχωρήσουμε σε Συνταγματική Αναθεώρηση πρέπει να εξετάσουμε την περαιτέρω ενίσχυση του θεσμικού πλαισίου, ενδεχομένως σε συνάρτηση με τις δυνατότητες που μας δίνει η τεχνολογία».
Για την χρηματοδότηση των κομμάτων ο υπουργός Δικαιοσύνης σημείωσε ότι στο πλαίσιο της αναθεώρησης του Συντάγματος η κυβέρνηση πρέπει να κάνει ακόμη πιο γενναία βήματα για το λεγόμενο «πολιτικο χρήμα». «Οι πολιτικοί και τα κόμματα πρέπει να είναι σε θέση να ελέγχονται αποτελεσματικά και να λογοδοτούν για τις πηγές χρηματοδότησης τους, διότι έτσι οικοδομείται ένα πολιτικό σύστημα χωρίς σκιές και χωρίς εξαρτήσεις».