Mόνο μια παρυφή του αποκάλυψαν τα αρχεία του wikileaks
Οι πρόσφατες αποκαλύψεις από τα αρχεία του WikiLeaks για το ότι το 1999 η ελληνική Πολεμική Αεροπορία προμηθεύτηκε 60 μαχητικά F-16, τα οποία ακόμα και σήμερα, δέκα ολόκληρα χρόνια μετά την παραγγελία, παραμένουν «τυφλά», χωρίς δηλαδή συστήματα αυτοπροστασίας, δημιούργησε έκπληξη και στη συνέχεια την αίσθηση ενός ακόμη σκανδάλου στον χώρο των προμηθειών των Ενόπλων Δυνάμεων.
Και πράγματι, όπως αποκαλύπτει σήμερα η «PRESS Time», πρόκειται μόνο για την παρυφή ενός μεγάλου, κατεξοχήν πολιτικού σκανδάλου της εποχής εκείνης. Ήταν αυτή καθεαυτή η επιλογή του συγκεκριμένου τύπου αεροσκάφους από το ΚΥΣΕΑ, σε αντίθεση με την ομόφωνη πρόταση της τότε στρατιωτικής και πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Εθνικής Άμυνας.
Καλό θα ήταν, να γνωρίζαμε, αν στα αρχεία του WikiLeaks υπάρχουν όχι μόνο στοιχεία από τις αναφορές του προτελευταίου πρέσβη των ΗΠΑ στην Αθήνα, Ντάνιελ Σπέκχαρντ.
Μια από τις συνομιλίες, του οποίου με τον νυν υπουργό Εθνικής Άμυνας Ευάγγελο Βενιζέλο, κατά την οποία ο τελευταίος διατύπωνε τα παράπονά του για τα «τυφλά» F-16 της συμφωνίας του 1999, αποτέλεσε την αφορμή για να στείλει εκείνος την σχετική αναφορά του στην Ουάσιγκτον. Και στους «υποκλοπείς» του WikiLeaks. Αλλά και από τις ανάλογες αναφορές του προ μιας δεκαετίας προκατόχου του. Του αξιότιμου και γλυκύτατου Νίκολας Μπερνς. Του πρέσβη «με το τριφύλλι στο στήθος».
Σύγκρουση πολιτικών και οικονομικών «γιγάντων»
Όσοι έζησαν από κοντά το παρασκήνιο της απόφασης του Μαρτίου του 1999 για την προμήθεια του νέου μαχητικού αεροσκάφους της Πολεμικής Αεροπορίας μιλούν για μια από τις μεγαλύτερες συγκρούσεις πολιτικών και οικονομικών συμφερόντων όλων των εποχών στη σύγχρονη ελληνική ιστορία. Μια μάχη με έπαθλο τα 2 δισ. δολάρια, που είχαν προϋπολογιστεί από το εξοπλιστικό πρόγραμμα ’96-2000 για την αγορά νέων μαχητικών.
Στους κατά καιρούς ελληνικούς διαγωνισμούς για αγορές πολεμικών αεροσκαφών ίσχυε ανέκαθεν το δόγμα: συμμετέχουν πέντε – έξι υποψήφιοι από διάφορες χώρες και στο τέλος κερδίζουν οι… Αμερικανοί.
Την… παράδοση έσπασε ο Α. Παπανδρέου, ο οποίος μοίρασε την πίτα σε Αμερικανούς και Γάλλους, αγοράζοντας για πρώτη φορά Mirage. Ήταν η λεγόμενη «αγορά του αιώνα», που επιχειρησιακά κρίθηκε ως σοφή επιλογή, αφού έβαλε τους Τούρκους να τρέχουν και να μη φτάνουν, αφού Γαλλικά αεροσκάφη ούτε διέθεταν ποτέ, ούτε τα γνώριζαν. Κατά τη γνώμη των αεροπόρων της εποχής, άλλαξε τις ισορροπίες στον αέρα του Αιγαίου.
Το 1998 ξεκίνησαν οι διαδικασίες για την αγορά του νέου μαχητικού. Έξι εταιρείες από πέντε χώρες διεκδίκησαν την προμήθεια. Κακά τα ψέματα, επικρατέστερες εξαρχής ήταν οι δυο αμερικανικοί κολοσσοί της Boeing, που πρότεινε το F-15 και της Lokheed Martin που πρότεινε το F-16 block 52+. Οι άλλοι απλά συμπλήρωναν τη λίστα; Όχι ακριβώς, όπως θα αποδειχτεί παρακάτω.
Το καλοκαίρι εκείνης της χρονιάς, πολυμελής κουστωδία αξιωματούχων του Πενταγώνου υπό τον τότε υπουργό Α. Τσοχατζόπουλο επισκέφθηκαν επίσημα τις ΗΠΑ. Το ταξίδι όμως για ένα μέρος της αποστολής ξεκίνησε τρεις μέρες νωρίτερα.
Πρώτος σταθμός το Furt Worth του Τέξας. Έδρα της Lockheed Martin. Δεύτερος το Saint Lewis. Έδρα της Boeing. Στον πρώτο και σε θερμοκρασίες κόλασης (46ο) παρουσιάστηκε το F-16. Στον δεύτερο, στις όχθες του Μισισιπή και στο πλαίσιο των πανηγυρικών εκδηλώσεων για την «Ημέρα της Ανεξαρτησίας», το F-15. Στην επιστροφή της ελληνικής αποστολής δεν θα υπήρχε άνθρωπος, που δεν θα στοιχημάτιζε υπέρ του F-15.
Το θέμα της προμήθειας του νέου αεροσκάφους συζητήθηκε στη συνέχεια στην Επιτροπή Εξωτερικών και Άμυνας στη Βουλή. Ήταν αρχές Φεβρουαρίου του 1999, όταν οι βουλευτές – μέλη της έζησαν ιστορικές στιγμές.
Μετά την τοποθέτηση Τσοχατζόπουλου, που άφηνε να εννοηθεί ότι τασσόταν υπέρ του F-15, επήλθε ενδονεοδημοκρατικό ντέρμπι. Δυο πρώην αρχηγοί του κόμματος, ο επίτιμος πρόεδρος Κ. Μητσοτάκης και ο αείμνηστος Μ. Έβερτ επιχειρηματολόγησαν καθαρά υπέρ του F-16 και του F-15 αντίστοιχα. Γεγονός, χωρίς προηγούμενο στα χρονικά της Επιτροπής.
Ο ζήλος του Έβερτ αποδόθηκε στη σχέση κουμπαριάς που είχε με τον αντιπρόσωπο της Boeing στην Ελλάδα, τον «άρχοντα» των Ελλήνων εμπόρων όπλων Θ. Λιακουνάκο. Του Κ. Μητσοτάκη σε διακριτικές σχέσεις με την αντίπαλο στρατόπεδο. Ως πρωθυπουργός άλλωστε, έξι χρόνια πριν, πάλι τη Lockheed Martin είχε επιλέξει, με υπουργό τον Ι. Βαρβιτσιώτη. Αντιπρόσωπος της εταιρείας αυτής, ήταν ο Ντ. Πλέσσας. Κατά μία έννοια, όμως, και ο «άνθρωπος με το τριφύλλι».
Οι διαδικασίες επιλογής μπήκαν πλέον στην τελική ευθεία, με φανερό το προβάδισμα της Boeing και του F-15. Όσο όμως πλησίαζε η κρίσιμη συνεδρίαση του ΚΥΣΕΑ, η Lockheed Martin εξαπέλυε την ολοκληρωτική της αντεπίθεση.
Στα φανερά, με δεξιώσεις σε δημοσιογράφους, διαφημιστικές καταχωρήσεις και άλλες επικοινωνιακές ενέργειες. Πίσω από τις κουρτίνες με αλλεπάλληλες συναντήσεις με κορυφαίους κυβερνητικούς παράγοντες, μέχρι και συμβούλους του πρωθυπουργού κ. Σημίτη.
Και παραμονές της 25ης Μαρτίου, στη συνεδρίαση του ΚΥΣΕΑ συντελέστηκε η τέλεια ανατροπή. Η πρόταση της Πολεμικής Αεροπορίας που πάντως είχε ήδη ετοιμαστεί από τον απελθόντα πριν ένα μήνα Α/ΓΕΑ Γ. Αντωνετσή και υποστηρίχτηκε από τον υπουργό Α. Τσοχατζόπουλο ανετράπη, προς θλίψη του τελευταίου. Αντί της προμήθειας 30 F-15 της Boeing, επελέγη η αγορά 60 F-16 της Lockheed Martin. Προκλήθηκε έντονο ενδοκυβερνητικό επεισόδιο.
Την πρόταση της Πολεμικής Αεροπορίας υποστήριξαν μόνο δυο υπουργοί, ο Α. Τσοχατζόπουλος και ο Κ. Λαλιώτης, όπως και ο υφυπουργός Άμυνας Δ. Αποστολάκης. Ο νέος Α/ΓΕΑ – και φανατικός εκσυγχρονιστής και οπαδός των F-16, τα οποία πιλόταρε- Δ. Λιτζεράκος υπερασπίστηκε την πρόταση του κλάδου του με «κρύα καρδιά». Και ο Κ. Σημίτης, συνεπικουρούμενος από τον Γ. Παπαντωνίου ήταν ανένδοτος: «Θα πάρουμε πιο πολλά, με τα ίδια λεφτά» είπε. Λογιστική λογική.
Ο δρόμος της… «τύφλας»
Είναι άγνωστο από ποιον παράγοντα επηρεάστηκε ο κ. Σημίτης για να μπλοκάρει την απόφαση υπέρ της Lockheed Martin. Άλλοι λένε από τον Σ. Κόκκαλη, ο οποίος συνεργαζόταν με τον Θ. Λιακουνάκο στη Raytheon, η οποία θα συμμετείχε στην κατασκευή του αεροσκάφους, όσον αφορά στα συστήματα αυτοπροστασίας.
Άλλοι, ότι για τον ίδιο λόγο, τον επηρέασε ο Νίκολας Μπερνς, ο οποίος είναι Βοστονέζος, όπου η έδρα της Raytheon, οπαδός των Boston Celtics με σήμα το τριφύλλι. Όπως και ο ΠΑΟ, του οποίου οπαδός δήλωνε ο ξανθομάλλης πρέσβης, μετέπειτα, επί Μπους, αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών.
Άλλοι λένε άλλα. Όπως λένε άλλα και για το εξαιρετικά «θερμό» ενδιαφέρον του κ. Τσοχατζόπουλου να δοθεί η προμήθεια στη Boeing. Μέχρι εδώ τα «όσα λένε» και τα σχόλια. Η Lockheed Martin κέρδισε τον διαγωνισμό, αλλά, όπως και ο κ. Σημίτης, είχαν υπολογίσει χωρίς τον «ξενοδόχο Άκη», ο οποίος ως ένας ψηλός… Μέσι της εποχής, ντρίμπλαρε Σημίτη, Γιάννο, Μπερνς και λοιπές δυνάμεις.
Για τα F-16, λοιπόν, ο Άκης προώθησε διακρατική συμφωνία (LOA GR-D-SNX) μόνο για τα αεροσκάφη (STANDARD CONFIGURATION). Τους κινητήρες, τον οπλισμό και το σύστημα αυτοπροστασίας (ΣΑ), που στοίχιζαν επίσης πολύ χρήμα, τα άφησε εκτός της βασικής προμήθειας. Ταυτόχρονα, πήρε από το… ανύποπτο ΚΥΣΕΑ και μια άλλη απόφαση. Για την προμήθεια 15 νέων Mirage 2000-4 και τον εκσυγχρονισμό των ήδη υπαρχόντων.
Στη συνέχεια αρχίζει το νέο πανηγύρι, αποτέλεσμα του οποίου είναι η «τύφλα» των F-16. Ο κ. Τσοχατζόπουλος, παρά τις πιέσεις, έχει κάνει τις επιλογές του. Τον Σεπτέμβριο του 1999 επισκέπτεται ξανά τις ΗΠΑ, με πρώτο σταθμό όμως αυτή τη φορά τη Βοστώνη. Συνοδευόμενος φυσικά από τον Ν. Μπερνς επισκέπτεται τη Raytheon. Η παραγγελία για το σύστημα αυτοπροστασίας φάνηκε να καταλήγει εκεί.
Η ανακούφιση όμως των κ. Λιακουνάκου και Κόκκαλη άργησε. Πραγματικός σκοπός του πολυμήχανου υπουργού ήταν να δώσει την προμήθεια στην Ισραηλινή εταιρεία Elisra. Επισκέφθηκε το Ισραήλ τον Οκτώβριο του 1999.
Η νέα ηγεσία της Πολεμικής Αεροπορίας διαφωνεί, ζητεί τα Raytheon. Αναγκαστικά υποχωρεί. Καταφέρνει όμως να αναθέσει το έργο της προμήθειας των κινητήρων των αεροσκαφών στην PRATT WITNEY, αντί της μονοπωλούσας μέχρι τότε το είδος, GENERAl ELECTRIC. Η δε συμφωνία με τη Raytheon υπογράφτηκε τελικά από τον διάδοχό του στο Πεντάγωνο Γ. Παπαντωνίου το 2003. Ο Θ. Λιακουνάκος μάλλον ήταν ο κερδισμένος από αυτή την εξέλιξη, αφού η τελική συμφωνία ήταν αναβαθμισμένη κατά 97 εκατ. δολάρια. Το σύστημα αυτοπροστασίας όμως, ASPIS II, που προμηθεύει η Raytheon δεν λειτουργεί κατά τις προδιαγραφές που ήθελε η ελληνική πλευρά.
Έτσι τα αεροσκάφη αρχίζουν από το 2003 να παραλαμβάνονται χωρίς το σύστημα αυτοπροστασίας. Το σύστημα αυτό ειδοποιεί τον πιλότο για οποιαδήποτε απειλή στρέφεται εναντίον του και τον ενεργοποιεί για την αντιμετώπισή της. Είναι δηλαδή το Α και το Ω για το μαχητικό.
Το ελληνικό υπουργείο Εθνικής Άμυνας και η Raytheon, η οποία κατασκευάζει και τους Patriott 3, έκτοτε συνεχώς αντιδικούν. Ούτε η επί Σπ. Σπηλιωτόπουλο, «γαλάζια» παραγγελία άλλων 30+10 F-16 λειτουργεί εκτονωτικά. Η διαμάχη συνεχίζεται και στις μέρες μας και γι’ αυτό ο κ. Βενιζέλος ζήτησε από τον Ντ. Σπέκχαρντ την προσωπική του παρέμβαση. Εκείνος μάλλον παρέπεμψε το αίτημα στις καλένδες, αλλά το WikiLeaks καραδοκούσε…
Έλληνα αξιωματικό κατηγορούσαν οι HΠA
Παραδόθηκαν στους Ρώσους τα νέα επιχειρησιακά στοιχεία των αεροσκαφών
Τεράστιο ενδιαφέρον παρουσιάζει και άλλη μια πτυχή της προμήθειας των «τυφλών» F-16, που αν περιέχεται στα υποκλαπέντα αρχεία του WikiLeaks, πολλοί θα χάσουν τον ύπνο τους. Πρόκειται για μια απίστευτη ιστορία – θρίλερ, που εξελίχθηκε λίγους μόλις μήνες μετά την υπογραφή της συμφωνίας για την προμήθεια των F-16, την περίοδο αμέσως μετά τους βομβαρδισμούς του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο.
Στα… σαΐνια της Αμερικανικής πρεσβείας στην Αθήνα έφτασε μια διαβολική πληροφορία: ότι ανώτατος Έλληνας αξιωματούχος του Πενταγώνου παρέδωσε τα σχέδια δομής, λειτουργίας, τεχνικά και επιχειρησιακά στοιχεία κλπ των νέων F-16 σε Ρώσους κρατικούς αξιωματούχους. Ήταν η εποχή, που η Αθήνα δειλά – δειλά πραγματοποιούσε τα πρώτα βήματα αμυντικής συνεργασίας με τη Μόσχα, κάτι που δεν άρεσε καθόλου στους σκληρούς κύκλους του ΝΑΤΟ.
Με τη μετάδοση της πληροφορίας, στην Ουάσιγκτον σήμανε συναγερμός. Συγκροτήθηκε αμέσως με εντολή του οβάλ γραφείου, ειδικό κλιμάκιο που λίγες ώρες αργότερα έφτασε στην Αθήνα.
Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι έσπευσαν νύχτα στο Πεντάγωνο. Ο επικεφαλής τους, ανώτατος αξιωματικός της Αεροπορίας των ΗΠΑ, επισκέφτηκε τον Α. Τσοχατζόπουλο και του ανέφερε το πρόβλημα, που κατά τη γνώμη του δημιουργούσε μείζον πρόβλημα στις σχέσεις των δυο χωρών. Ζήτησε μάλιστα να συναντήσει την ηγεσία της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας και τον συγκεκριμένο αξιωματούχο.
Ο Έλληνας υπουργός απέρριψε αμέσως την κατηγορία ως αβάσιμη και ύποπτη, αλλά έδωσε την άδεια στο κλιμάκιο να διερευνήσει την καταγγελία που διέθετε και η οποία, κατά τους Αμερικανούς στηριζόταν σε ντοκουμέντα υποκλοπών των υπηρεσιών πληροφοριών της χώρας τους.
Και μια – περιέργως για την εποχή κρύα – ανοιξιάτικη νύχτα του 1999, ορισμένα φώτα στη νότια πλευρά του Πενταγώνου έμειναν ανοιχτά μέχρι τα ξημερώματα. Σε συνθήκες ύψιστης μυστικότητας, ο Αμερικανός αξιωματικός ανέκρινε στην κυριολεξία δυο ανώτατα στελέχη της Πολεμικής Αεροπορίας.
Δεν έγινε ποτέ γνωστό αν αποκόμισε κάτι. Όπως δεν διασταυρώθηκε η πληροφορία αν ανέκρινε τελικά και τον «ύποπτο» δήθεν καταδότη, ο οποίος ήταν πρώην αξιωματικός της Πολεμικής Αεροπορίας και κατείχε εκείνη την περίοδο ανώτατη θέση στο επιτελείο του υπουργού.
Το βέβαιο είναι πως οι αμυντικές σχέσεις των δυο χωρών πέρασαν από ένα λεπτό και ευαίσθητο σημείο, που ξεπεράστηκε οριστικά λίγους μήνες αργότερα, όταν ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας Γ. Κοέν επισκέφτηκε την Ελλάδα. Αν όμως το περιστατικό έχει μπλεχτεί στις αναφορές που πέρασαν στα χέρια του WikiLeaks, η νύχτα – θρίλερ θα αναβιώσει. Προφανώς με περισσότερες λεπτομέρειες…
Διαβάστε επίσης: Αγοράσαμε 60 «τυφλά F-16»
