Ερώτηση για την καθόλου ικανοποιητική μέχρι τώρα απορρόφηση των τακτικών κονδυλίων για τη προσφυγική κρίση και κατά συνέπεια της παραμονής μεγάλου μέρους αυτών στα ταμεία της Ε.Ε. χωρίς αξιοποίηση από τη χώρα μας, κατέθεσαν οι βουλευτές της Β’ Αθηνών με το Ποτάμι, Γιώργος Αμυράς και Γρηγόρης Ψαριανός προς τον Υπουργό Μεταναστευτικής Πολιτικής.
Όπως σημειώνει το Ποτάμι, οι βουλευτές επισημαίνουν ότι καθώς υπάρχει σταδιακή εξομάλυνση της κατάστασης όσον αφορά στην είσοδο στην χώρα προσφύγων και μεταναστών, και μετάβασής της από έναν εξαιρετικά επείγοντα χαρακτήρα σε πιο προβλέψιμες και διαχειρίσιμες συνθήκες, η πολιτεία καλείται να διαχειρισθεί τις πτυχές της κρίσης με πιο μακροπρόθεσμο ορίζοντα, όχι μόνο δηλαδή της φιλοξενίας όλων αυτών των πληθυσμών αλλά και της ομαλής ένταξής τους, μεταξύ άλλων, στην εκπαίδευση, τις δομές εργασίας και το κοινωνικό περιβάλλον.
Ρωτούν, λοιπόν, τον Υπουργό γιατί δεν αξιοποιούνται τα διαθέσιμα τακτικά κονδύλια, υπάρχει επιχειρησιακός σχεδιασμός για την ταχύτερη και αποτελεσματικότερη απορρόφηση τους, τι απέγινε η Ειδική Γραμματεία Μεταναστευτικής Πολιτικής στο υπουργείο Ανάπτυξης σκοπός της οποίας ήταν η διαχείριση της χρηματοδότησης των ταμείων, ως προαπαιτούμενο της εκταμίευσης τακτικών κονδυλίων και αν υπάρχει τελικά η πολιτική βούληση ώστε επιτευχθεί βελτιστοποίηση του ποσοστού απορρόφησης με στόχο πάντα το μέγιστο δυνατό όφελος τόσο για τους πρόσφυγες όσο και για τις τοπικές κοινωνίες.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης:
Προς: τον Υπουργό Μεταναστευτικής Πολιτικής
ΘΕΜΑ: Απορρόφηση πόρων για την προσφυγική κρίση, μια αποσπασματική προσέγγιση με απουσία συνολικού σχεδιασμού και άγνωστη κατάληξη
Την περίοδο 2016- 2017, ο ρυθμός αύξησης των προσφυγικών ροών στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, παρουσίασε μικρότερες ανοδικές τάσεις σε σχέση με την περίοδο 2015- 2016, (οι αιτήσεις ασύλου αυξήθηκαν μόνο κατά 32,1% σε σχέση με το 287,2% αντίστοιχα). Παρ’ όλη την σταθεροποιητική αυτή τάση, η χώρα μας έχει καταλήξει να φιλοξενεί μεγάλο αριθμό προσφύγων και μεταναστών (περίπου 62.519 πρόσφυγες φιλοξενούνταν στην Ελλάδα με στοιχεία του Συντονιστικού Οργάνου Διαχείρισης της Προσφυγικής Κρίσης τον Απρίλιο 2017).
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ενώ υπάρχει μια σταδιακή εξομάλυνση της κατάστασης όσον αφορά στην είσοδο στην χώρα προσφύγων και μεταναστών, και μετάβασής της από έναν εξαιρετικά επείγοντα χαρακτήρα σε πιο προβλέψιμες και διαχειρίσιμες συνθήκες, η πολιτεία καλείται να διαχειρισθεί το ζήτημα όχι μόνο της φιλοξενίας όλων αυτών των πληθυσμών αλλά και της ένταξής τους, μεταξύ άλλων, στην εκπαίδευση, τις δομές εργασίας και το κοινωνικό περιβάλλον.
Στο πλαίσιο αυτό, κονδύλια την Ε.Ε. έχουν δεσμευθεί για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης, τόσο σε τακτικό – συνολικό επίπεδο όσο και για την αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών. Τι μας λένε όμως οι αριθμοί;
Μέχρι τώρα έχουν προβλεφθεί 554 εκατ. ευρώ, έκτακτα κονδύλια από τα οποία έχουν εκταμιευθεί τα 414 εκατ. ευρώ, ποσοστό δηλαδή απορρόφησης σχεδόν 75%. Σύμφωνα μάλιστα με τα στοιχεία της Ε.Ε., μέσω των δύο ταμείων, του Ταμείου Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης και του Ταμείου Εξωτερικών Συνόρων (AMIF/ISF) έχει εκταμιευθεί το 80% της έκτακτης χρηματοδότησης που αφορούσε στην Ελλάδα, δηλαδή 270 εκατ. ευρώ (συνολικό ύψος χρηματοδότησης 356 εκατ. ευρώ). Από αυτά τα 182 εκατ. έχουν διατεθεί στις ελληνικές αρχές και 174 εκατ. σε διεθνείς οργανισμούς και οργανισμούς της Ε.Ε. που εργάζονται στην Ελλάδα. Τα χρήματα αυτά χρησιμοποιούνται για τη σίτιση και τη στέγαση των μεταναστών στην Ελλάδα, για τη χρηματοδότηση της ενίσχυσης της Υπηρεσίας Πρώτης Υποδοχής και για τη χρηματοδότηση του Προγράμματος Μετεγκατάστασης από την Ελλάδα σε άλλα κράτη- μέλη της Ε.Ε. Πρόκειται για χρήματα που αποφασίστηκε να δοθούν όταν η προσφυγική κρίση βρισκόταν σε πλήρη εξέλιξη και καθημερινά στα ελληνικά νησιά έφθαναν χιλιάδες άνθρωποι από την Τουρκία. Για τα υπόλοιπα κονδύλια ύψους 198 εκατ. ευρώ τα οποία προορίζονται να διατεθούν σε ανθρωπιστικές οργανώσεις (ΜΚΟ κυρίως) έχει εκταμιευθεί από την Γενική Διεύθυνση Εσωτερικών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για στήριξη έκτακτης ανάγκης (DG ECHO) το 72% των αναλογούντων κονδυλίων. Συγκεκριμένα, έχουν ήδη συναφθεί συμβάσεις για 192 εκατομμύρια και 144 εκατομμύρια έχουν εκταμιευθεί.
Όσον αφορά στη μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση για την Ελλάδα υπάρχει όμως σοβαρή αδυναμία απορρόφησης των πόρων που απαιτούν πρόβλεψη και οργάνωση, καθώς αυτή ανέρχεται σε μόλις 18,7% λαμβάνοντας υπόψη ότι ενώ έχουν προϋπολογιστεί 509 εκατ. ευρώ έως το 2020 μόνο 95 εκατ. ευρώ έχουν εκταμιευθεί.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις του ανεξάρτητου φορέα Refugees Deeply, από το 2015 έχουν εισρεύσει στη χώρα μας περίπου 803 εκατ. δολάρια σε κρατική βοήθεια και ιδιωτικές δωρεές, το μεγαλύτερο μέρος εκ των οποίων έχει δοθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αξιωματούχος όμως του Guardian εκτιμά ότι το 70% των χρημάτων αυτών έχει σπαταληθεί, εκτιμώντας, μάλιστα, ότι το ποσό αυτό θα αντιστοιχούσε σε 14.088 δολάρια για κάθε πρόσφυγα, καθώς το μεγαλύτερο μέρος χρησιμοποιήθηκε για την αντιμετώπιση των αναγκών των 57.000 προσφύγων που εγκλωβίστηκαν στην Ελλάδα μετά το κλείσιμο των συνόρων στις αρχές Μαρτίου 2016.
Για το θέμα αυτό το ΠΟΤΑΜΙ είχε καταθέσει Ερώτηση προς τον Υπουργό Μεταναστευτικής Πολιτικής, στις 14/3/2016, παραθέτοντας αναλυτικά όλα τα στοιχεία, χωρίς όμως μέχρι σήμερα, 2 μήνες μετά, να έχουμε πάρει απάντηση.
Δεδομένου ότι, πολύ μεγάλα ποσά παραμένουν αναξιοποίητα στα ταμεία της Ε.Ε. για να την αντιμετώπιση του προσφυγικού στη χώρα μας,
Δεδομένου ότι, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να χαθούν πάνω από τα μισά κονδύλια και να σταματήσει κάθε ροή τους από το 2018,
Δεδομένου ότι, η μη απορρόφηση κονδυλίων εκθέτει ανεπανόρθωτα τη χώρα διεθνώς αλλά και δημιουργεί τεράστια προβλήματα στις τοπικές κοινωνίες,
Δεδομένου ότι, η διαδικασία πρόσβασης στα τακτικά κονδύλια είναι πιο χρονοβόρα, δυσκίνητη και γραφειοκρατική και κατ’ επέκταση απαιτεί αναλυτικό σχεδιασμό και προγραμματισμό,
Δεδομένου ότι, η ελληνική κυβέρνηση έχει την πλήρη ευθύνη και τον συντονισμό όλων των φορέων που δρουν στην επικράτεια, αναλαμβάνοντας φυσικά και το βάρος της συνολικής διαχείρισης της προσφυγικής κρίσης,
Ερωτάται ο κ. Υπουργός:
1) Γιατί η χώρα μας δεν απορροφά τα προαναφερόμενα διαθέσιμα κονδύλια;
2) Τι μέτρα προτίθεστε να πάρετε προκειμένου να βελτιωθεί η απορρόφηση των πόρων από τα ταμεία AMIF/ISF;
3) Τι απέγινε ο ρόλος της Ειδικής Γραμματείας Μεταναστευτικής Πολιτικής στο υπουργείο Ανάπτυξης η οποία αναλαμβάνει την διαχείριση της χρηματοδότησης των ταμείων, ως προαπαιτούμενο της εκταμίευσης τακτικών κονδυλίων;
4) Υπάρχει επιχειρησιακός σχεδιασμός αναφορικά με την αξιοποίηση των τακτικών κονδυλίων; Αν ναι, παρακαλούμε για την δημοσιοποίησή του.
5) Υπάρχει πρόβλεψη για το κόστος φιλοξενίας, ένταξης στην τοπική κοινωνία, παροχής οικονομικής βοήθειας, κ.ά ανά πρόσφυγα που διαμένει στην Ελλάδα;
6) Επειδή έχουν παρατηρηθεί κρούσματα κακοδιαχείρισης και υπερκοστολόγησης των παρεχόμενων υπηρεσιών, πώς διαχειρίζεται ανάλογες περιπτώσεις το Υπουργείο; Σκοπεύει να ζητήσει πίσω χρήματα, σε περιπτώσεις δαπανών που δεν έχουν πιστοποιηθεί ή κακοδιαχείρισης;
Οι ερωτώντες Βουλευτές
Γιώργος Αμυράς – Β’ Αθηνών
Γρηγόρης Ψαριανός – Β’ Αθηνών
