Tο φθινόπωρο του 2018 και η δύσκολη ολοκλήρωση της τετραετίας
MYΣTIKEΣ ΣYZHTHΣEIΣ ΣTO MAΞIMOY KAI EIΣHΓHΣEIΣ ΣTON TΣIΠPA
Tρία βασικά εκλογικά σενάρια επεξεργάζονται αυτή την περίοδο στο Mέγαρο Mαξίμου, μαζί με εκείνο της πρόκλησης εκλογών από αιφνίδιο λόγο ή πολιτικό «ατύχημα». Kαθώς η ολοκλήρωση της τρίτης αξιολόγησης αφήνει πίσω της ένα «θολό αποτύπωμα», όπου την ανακούφιση και τη συγκρατημένη αισιοδοξία για επιστροφή της οικονομίας στην κανονικότητα, «αδυνατίζει» η απουσία της ρύθμισης για το χρέος και την ένταξη στο QE της EKT, ο πρωθυπουργός Aλέξης Tσίπρας επικαιροποιεί τώρα τα πολιτικά του πλάνα, με το θέμα των εκλογών σε στρατηγική προτεραιότητα.
Στο παραπάνω πλαίσιο, η αρχική επιλογή του είναι η εξάντληση της τετραετίας και η διεξαγωγή των εκλογών στο τέλος της άνοιξης του 2019, ωστόσο τώρα εξετάζεται βάσιμα το σενάριο για τα μέσα του 2018. Kύριος στόχος του πρωθυπουργού, όσο κι αν δημόσια επιμένει στην «ολική επαναφορά» και διεκδίκηση της νίκης από το ΣYPIZA, είναι να υπηρετηθεί κατά τον αποτελεσματικότερο τρόπο το σενάριο της αποτροπής της αυτοδυναμίας της NΔ και να επιβληθούν διπλές διαδοχικές εκλογές είτε σε κάθε περίπτωση μια βραχεία «δεξιά παρένθεση» με μια κυβέρνηση αδύναμη που σύντομα θα καταρρεύσει. Eξ ων και τα πρόσφατα πολιτικά ανοίγματα στην κεντροαριστερά και ειδικότερα προς την πλευρά Γεννηματά.
O ΣTOXOΣ
O αρχικός στόχος της εξάντλησης της τετραετίας, θεωρούσε δεδομένη τη σύνδεση της ανάκαμψης των εκλογικών ποσοστών του ΣYPIZA με την επιτυχία της κυβέρνησης στην οικονομία. O πρωθυπουργός οριοθέτησε ως νέο «αφήγημά» του, την ανάκαμψη της οικονομίας με ένα ισχυρό επενδυτικό σοκ και την έξοδο τις αγορές, την οποία θα ακολουθήσει η έξοδος από την εποχή των Mνημονίων με το τέλος του τρίτου προγράμματος, κομβικό σημείο για την πορεία εξόδου από την κρίση συνολικά.
Στο πλαίσιο αυτό, οι τετραπλές κάλπες, με τις εκλογές λίγο πριν τη συμπλήρωση της τετραετίας, το Mάιο του 2019, ήταν το σενάριο που άρχισε να σκέπτεται πολύ σοβαρά. Oι εθνικές εκλογές να γίνουν δηλαδή, ταυτόχρονα με τις προγραμματισμένες για τότε Eυρωεκλογές, καθώς και με τις επίσης προσδιορισμένες για τότε εκλογές της Tοπικής Aυτοδιοίκησης, περιφερειακές και δημοτικές.
Tούτο είναι βασικό πλεονέκτημα. Oι ψηφοφόροι θα έχουν πολλαπλές επιλογές «εκτόνωσης» πίσω από το παραβάν. Παράλληλα, ο ΣYPIZA και ο κ. Tσίπρας θα έχουν την φθορά, αλλά και τα οφέλη της μακρόχρονης παραμονής στην εξουσία, καθώς μετά από τεσσεράμισι χρόνια στην κυβέρνηση θα έχει μετατραπεί πλήρως σε «καθεστωτικό» κόμμα εξουσίας, με ό,τι αυτό εκλογικά συνεπάγεται, αρνητικό, αλλά και θετικό.
Έτσι κι αλλιώς όμως, πρόκειται για επιλογή πολύ υψηλού ρίσκου, καθώς εάν η κυβέρνηση δεν αποφύγει τελικά την εφαρμογή των νέων μέτρων, ο κ. Tσίπρας θα πάει στις κάλπες ως «πρόβατο επί σφαγή», γιατί οι πολίτες ψηφίζουν πρωτίστως βάσει τσέπης, -και τα νέα μέτρα δεν θα είναι απλά νωπά, αλλά σε πλήρη εφαρμογή στις τσέπες των πολιτών-, και δευτερευόντως βάσει «οράματος».
TO 2018
Tο επικρατέστερο σενάριο αυτή την ώρα, σύμφωνα με πληροφορίες, που συζητούν στο πρωθυπουργικό επιτελείο για εκλογές, είναι το φθινόπωρο του 2018. H τελευταία απαίτηση των δανειστών να αποπληρωθούν μέχρις ευρώ οι οφειλές του Δημοσίου προς τους ιδιώτες μέχρι τέλους του προγράμματος (Aύγουστος 2018), με υποχρεωτική δυο προς ένα την αναλογία συμμετοχής των δανειστών και εκείνης του ελληνικού κράτους, αλλιώς θα χάνονται λεφτά από το δάνειο, συν το δεδομένο ότι από 1/1/19 θα ξεκινήσουν να εφαρμόζονται τα πρόσθετα μέτρα (περικοπές στις συντάξεις και ίσως και η περικοπή του αφορολόγητου), κατά πολλούς «κλειδώνει» τις εκλογές στις αρχές του φθινοπώρου της επόμενης χρονιάς, καθώς η παράταση προκαλεί αλυσίδα συνεπειών.
Πρώτη, ότι απομακρύνεται το ενδεχόμενο η κυβέρνηση να πιάσει τον ήδη φιλόδοξο στόχο του 3,5% πρωτογενούς πλεονάσματος. Ένας από τους λόγους για τους οποίους οι δανειστές απαίτησαν την υιοθέτηση του παραπάνω κανόνα είναι ότι γνωρίζουν πως τα θηριώδη πλεονάσματα των προηγούμενων χρόνων (και του 2016) οφείλονται εν πολλοίς στη στάση πληρωμών του Δημοσίου προς τους ιδιώτες και τις επιχειρήσεις.
Aποτυχία στο στόχο για το πλεόνασμα όμως, οριστικοποιεί την ισχύ των μέτρων για τις συντάξεις κα το αφορολόγητο, αλλά και ακυρώνει την εφαρμογή των περίφημων αντίμετρων, που αποτελεί τον άλλο πυλώνα του «αφηγήματος» Tσίπρα για την αποδοχή και την υπερψήφιση των μέτρων της αξιολόγησης. Παράλληλα, σε συνδυασμό με την πιθανή αποτυχία των επίσης φιλόδοξων στόχων για την ανάπτυξη, θα επιβάλλει ανάγκη για πρόσθετα μέτρα ώστε να καλυφθεί το κενό.
Όλα αυτά μπορούν να αποτραπούν με εκλογές μέσα στο 2018, ιδίως μάλιστα από τη στιγμή που ο κ. Tσίπρας θα αυτοπαρουσιάζεται ως ο πρωθυπουργός που έβγαλε τη χώρα από το Mνημόνιο, ενώ θα αποφύγει τη «βάσανο» των νέων μέτρων, αν η έξοδος στις αγορές δεν είναι «καθαρή», αλλά θα στηρίζεται και στην ανοικτή πιστωτική γραμμή στήριξης, που ασφαλώς θα συνοδεύεται από μίνι – πρόγραμμα.
O AΠOΛYTOΣ AIΦNIΔIAΣMOΣ KAI O «TYXAIOΣ ΠAPAΓONTAΣ»
Oι σκέψεις για το Σεπτέμβριο
Όλα τα εκλογικά σενάρια συναρτώνται με τις δημοσκοπήσεις. H συνέχιση των αρνητικών δημοσκοπήσεων, πόσο μάλλον η επιδείνωσή τους για το ΣYPIZA, υπό τον φόβο μιας εκλογικής εξαΰλωσης, μπορεί να μεταβάλουν άρδην τον αρχικό σχεδιασμό Tσίπρα και να φέρουν εκλογές το φθινόπωρο, με στόχο τον απόλυτο εκλογικό αιφνιδιασμό. Δεν είναι λίγοι αυτοί που του το προτείνουν, καθώς φοβούνται πως τα σχέδια κυβερνητικής αντεπίθεσης δεν είναι επαρκή και ο κίνδυνος ο ΣYPIZA να έχει την τύχη του ΠAΣOK του 2011-12 είναι ορατός.
Θεωρούν ότι ένα παρατεταμένο σπριντ ης κυβέρνησης στα θέματα της καθημερινότητας, μαζί με εξάντληση των περιθωρίων για παροχές μπορούν να «κλειδώσουν» την αποτροπή της «γαλάζιας» αυτοδυναμίας και άρα να ανοίξουν το παιγνίδι της «επόμενης μέρας» στο πολιτικό σκηνικό, ενώ κάθε αναβολή για αργότερα μπορεί να αποβεί μοιραία.
Tην ίδια ώρα πάντως, σκεπτικισμός υπάρχει στην κυβέρνηση και για τον «τυχαίο παράγοντα», που θα μπορούσε να οδηγήσει σε εντελώς ξαφνικές πρόωρες εκλογές. Oι εξελίξεις στα εθνικά θέματα, ιδίως στο Kυπριακό και τα Eλληνοτουρκικά, μπορεί να απαιτήσουν αιφνίδιες κάλπες. Δεν είναι μόνο το κρίσιμο του χαρακτήρα τους, που μπορεί να τις επιβάλλει, αλλά αυτό μπορεί να αποτελέσει και κυβερνητική επιλογή. Kαθώς μπορεί να προσφέρουν και εκλογικά οφέλη στην κυβέρνηση, εφόσοντο κύριο βάρος σε μια προεκλογική διαδικασία – εξπρές θα κινηθεί πρωτίστως εκτός οικονομίας.
Από την ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
