Ευθύνες στον πρωθυπουργό και στον υπουργό Οικονομικών για τη θέση της Ελλάδος αποδίδει ο Αδαμάντιος Πεπελάσης, συνεργάτης του Ανδρέα Παπανδρέου και διοικητής στο παρελθόν της Αγροτικής και της Εμπορικής Τράπεζας.
Σε συνέντευξη του στην Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, κάνει λόγο για παραπλάνηση της κοινωνίας και εκτιμά ότι «δεν τα βγάζουμε πέρα» αν δεν γίνουν ριζικές αλλαγές, συστήνοντας άμεση αποκατάσταση της εμπιστοσύνης ηγετών-κοινωνίας.
Πώς φτάσαμε στη σημερινή κατάσταση της Ελλάδας;
Το πρόβλημα είναι βεβαίως οικονομικό αλλά και βαθύτατα πολιτικό και ηθικό. Απειλούμεθα για την 5η δόση γιατί περιπαίξαμε τους Ευρωπαίους δανειστές. Ήμασταν ύποπτοι εξ αρχής, καθώς οι προηγούμενοι είχαν δώσει δείγματα αναξιοπιστίας. Έρχεται ο κ. Παπανδρέου και όλοι πιστέψαμε ότι επιτέλους η αξιοπιστία μας κάπως θα ανέβει. Σιγά σιγά συνειδητοποιήσαμε πόσο ανόητα προσπαθούμε να παρασύρουμε τους δανειστές μας λέγοντάς τους ανακρίβειες. Ο κ. Παπακωνσταντίνου έχει κάνει κακό και στην οικονομική πολιτική, και στον βαθμό αξιοπιστίας αυτού του τόπου. Η έπαρσή του, που πολλές φορές εξέφραζε μάλλον ανοησία παρά βαθύτατη γνώση, έδειχνε στην αρχή τουλάχιστον ότι εμείς εδώ έχουμε ένα πρόγραμμα που δεν πρόκειται να παραβιάσουμε. Ωστόσο έκανε τα πάντα για να αποδειχθεί ότι δεν ήμασταν ειλικρινείς με την ίδια μας την κοινωνία πρώτα πρώτα. Πόσες φορές δεν είπε ότι είναι η τελευταία φορά που θα επιβαρυνθεί η κοινωνία. Μια κοινωνία ταλαιπωρημένη, διχασμένη, απορημένη πάνω από όλα. Και τους πετάμε την παραπλάνηση στα μούτρα τους, τόσες φορές. Μπορούμε να πούμε επιτέλους την αλήθεια;
Ποια είναι η αλήθεια;
Θα σας πω τη δική μου αλήθεια και ελπίζω να μη βγει αληθινή. Δεν τα βγάζουμε πέρα.
Τι σημαίνει αυτό;
Σημαίνει ότι χωρίς τη βοήθεια της Ε.Ε. θα χρεοκοπήσουμε ως χώρα. Αφήστε που είμαστε χρεοκοπημένοι στην πραγματικότητα. Τι παράγει αυτή η κοινωνία; Τι έγινε τα τελευταία χρόνια για να διορθωθεί, για να εκσυγχρονιστεί η παραγωγική δομή του τόπου αυτού;
Με τα 28,4 δισ. ευρώ που εξήγγειλε η κυβέρνηση τη Δευτέρα μπορούμε να ορθοποδήσουμε;
Όχι, δεν μπορούμε. Πρώτα απ’ όλα αυτά τα μέτρα άργησαν να διατυπωθούν. Λέω διατυπωθούν διότι, αν πάμε στην ιστορία των τελευταίων 18-20 μηνών, θα δείτε ότι έχουν διατυπωθεί τα πάντα. Πέστε μου: τι έχει εφαρμοστεί; Εδώ επαίρεται η κυβέρνηση ότι άλλαξε σχεδόν την κοινωνία και το θεσμικό περιβάλλον. Είναι σοβαρά πράγματα; Τα πιστεύουν; Τι έγινε που να αλλάζει πραγματικά τον βυθό της ελληνικής οικονομίας;
Πώς μπορεί να διασφαλιστεί η εφαρμογή των μέτρων; Γιατί μέχρι σήμερα δεν εφαρμόστηκαν;
Η σημερινή κυβέρνηση δεν έχει το θάρρος. Άλλα λέει, άλλα πιστεύει και αλλού έχει στραμμένη την προσοχή, αν θα τη βλάψει πολιτικά ή όχι. Δεν αντιλαμβάνεται ότι μετά από λίγο, αν δεν γίνει κάτι, η Ελλάδα που γνωρίζουμε και οι θεσμοί της θα είναι αγνώριστοι. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός επαίρεται με τρόπο καμιά φορά υπερβολικό, που ενοχλεί φαντάζομαι τη συνείδηση του μέσου Έλληνα, που τον ακούει να λέει ότι «εγώ θα αλλάξω την κοινωνία αυτή και ήδη έχω κάνει τόσα πράγματα». Τι πράγματα έγιναν ουσιαστικά που θα μείνουν;
Αν ήσασταν στην κυβέρνηση, τι αλλαγές θα κάνατε;
Θα προσπαθούσα πρώτα να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη του κόσμου με τους ηγέτες. Χρόνια πολλά τώρα, αλλά ιδιαίτερα τους τελευταίους 18 μήνες, δεν λειτουργήσαμε σοβαρά ψάχνοντας να βρούμε την αληθινή αιτία του προβλήματός μας και αποτελεσματικές θεραπείες. Ο ένας ήθελε να βγάλει τα μάτια του άλλου.
Δεν είναι δυνατό κανείς ηγέτης εκλεγμένος νόμιμα και συνταγματικά να λέει ότι εγώ ήρθα εδώ ως μεσσίας να σώσω αυτόν τον τόπο. Δεν είναι δυνατό να παίζεις τον ρόλο του μεσσία σε μια κοινωνία ταλαιπωρημένη, που τρικλίζει. Δεν υπάρχουν μεσσίες, υπάρχουν άνθρωποι με αίσθημα ευθύνης. Πριν από 18 μήνες υπήρχε η ευκαιρία να παρέμβεις, να επικοινωνήσεις με τον κόσμο, να τον πείσεις ότι του λες την αλήθεια, να καταλάβει τις αδυναμίες του.
Τώρα μπορεί να ανακτηθεί η εμπιστοσύνη του κόσμου;
Δεν γνωρίζω. Φοβούμαι όμως ότι βρισκόμαστε κοντά στον βυθό του πηγαδιού. Όταν ο πρόεδρος του ΣΕΒ λέει ότι πρέπει να πάμε σε δημοψήφισμα και λίγο αργότερα ο πρωθυπουργός συμφωνεί ότι δεν είναι κακή ιδέα, πώς να πιστέψω ότι ξέρουμε τι θέλουμε;
Η αντιπολίτευση διαδραματίζει τον ρόλο της;
Η αξιωματική αντιπολίτευση βεβαίως και δεν έχει παίξει τον ρόλο της σωστά, όπως δεν τον έπαιζε και η σημερινή κυβέρνηση όταν ήταν αντιπολίτευση. Ωραία λόγια και ωραία σχέδια. Δεν λειτούργησαν με αίσθημα ευθύνης απέναντι στον τόπο. Έχουν δει τι γίνεται στις φτωχογειτονιές σε όλη την Ελλάδα; Έχουν αντιληφθεί ότι η φτώχεια είναι βαθιά; Και καλά σήμερα. Περιμένετε να δείτε τι θα γίνει μετά από λίγους μήνες όταν βγουν στο… περιθώριο εκατό έως διακόσιες χιλιάδες επιπλέον άνεργοι.
Ανακοινώθηκε και νέα αύξηση έμμεσων φόρων…
Κάποια από αυτά που ανακοίνωσε η κυβέρνηση έπρεπε να τα έχει εφαρμόσει πριν από μήνες, όπως τις αποκρατικοποιήσεις και το ξεκαθάρισμα του δημόσιου τομέα.
Ήσασταν διοικητής στην ΑΤΕ. Πιστεύετε ότι πρέπει να πωληθεί μερίδιό της, δεδομένης της θέσης της κυβέρνησης για ισχυρό τραπεζικό κρατικό πυλώνα;
Οι αποκρατικοποιήσεις πρέπει να γίνονται μέσα σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, που θα τύχει βαθιάς και προσεκτικής επεξεργασίας. Αλλιώς, είναι, ως συνήθως, ατάκτως ερριμμένες αποφάσεις, που εξυπηρετούν ενδεχομένως την πίεση της στιγμής ή πολιτικές ανάγκες, αλλά δεν μπορούν να αποδώσουν.
Συμφωνείτε δηλαδή με αποκρατικοποιήσεις;
Ναι, αν απαντούν σε ένα βασικό ερώτημα: πώς όλες οι κινήσεις μακροχρόνια, ή έστω μεσοπρόθεσμα, θα με βοηθήσουν για να εντείνω τους ρυθμούς ανάπτυξης αυτού του τόπου.
Κάποιοι λένε ότι οι αποκρατικοποιήσεις θα είναι το αντάλλαγμα για το επόμενο δάνειο, ενδεχομένως με εγγυήσεις και ίσως όχι με το βέλτιστο δυνατό όφελος.
Αισθάνθηκα μειωμένος ως Έλληνας πολίτης όταν οι εκπρόσωποι των Ευρωπαίων ερχόντουσαν να μας επιβάλουν το Α και το Β. Αντιλαμβάνομαι το δικαίωμά τους να ελέγχουν τι γίνονται τα χρήματά τους. Εδώ όμως πρόκειται για εκβιασμό. Αλλά εμείς τους οδηγήσαμε στον εκβιασμό, γιατί φτάσαμε στο σημείο που δεν μας πιστεύουν και ορθώς. Σκεφτείτε τα ψεύδη που τους σερβίραμε.
Τα 28,4 δισ. ευρώ πιστεύετε ότι αυτή τη φορά θα μειώσουν το έλλειμμα;
Από πού θα βρεθούν αυτά τα λεφτά; Εδώ στύψαμε την πατσαβούρα έως την τελευταία σταγόνα. Και αν βρεθούν, η πατσαβούρα θα διαλυθεί εις τα εξ ων συνετέθη.
Φως στον ορίζοντα βλέπετε;
Μέσα σε αυτή τη μαυρίλα που μας έχει καλύψει και την απελπισία, έπρεπε να σκεφτούμε και την αυριανή ημέρα, το μέλλον. Όλες μας οι πολιτικές είναι τι θα κάνουμε σήμερα και… άσε το μέλλον. Πρέπει να αυξηθούν δραστικά οι δαπάνες για την παιδεία και τον πολιτισμό. Διότι αυτά τα πράγματα, δεν λειτουργούν άμεσα, λειτουργούν μακροπρόθεσμα. Η μεγαλύτερη απώλεια είναι να χάσουμε οριστικά τους επιστήμονες που διαθέτει η Ελλάδα ανά τον κόσμο.
Πού θα βρεθούν τα λεφτά; Η τρόικα ζητάει περικοπές παντού.
Θα επιχειρήσουμε να την πείσουμε. Ένα από τα σφάλματά μας είναι ότι υπογράψαμε με κλειστά τα μάτια. Συνεχίσαμε με το δεύτερο, τρίτο μνημόνιο και δεν ξέραμε τι ανανεώναμε. Δεν ειπώθηκε το «όχι», παρά μόνο αν κάτι είχε πολιτικό κόστος. Και η περικοπή των δαπανών παιδείας δεν είχε κόστος.
Τα λεφτά όμως δεν απαντήσατε, πού θα τα βρίσκατε;
Δεν θα τα έβρισκα εύκολα. Θα τα έκοβα από άλλες δαπάνες, που δεν είμαι βέβαιος ότι έχουν περιοριστεί. Μου λέει ένας φίλος μου τι γίνεται με τα κρατικά αυτοκίνητα και όσους φρουρούν πολιτικά και άλλα πρόσωπα. Είναι ένα παράδειγμα μόνο ανάμεσα σε πολλά που, αν προστεθούν, εξοικονομούν τα λεφτά. Και μετά είναι η φοροδιαφυγή. Όλες οι κυβερνήσεις ήθελαν να την περιορίσουν, αλλά να που δεν το έχουν κάνει. Βλέπω ανομία γύρω μας παντού και πώς να πεισθεί ο πολίτης ότι πρέπει να κουβαλήσει το βάρος, σε μια πολιτεία που έτσι και αλλιώς τον κλέβει.
Κάποιοι ζητούν να μπουν πρόσωπα φυλακή.
Θα ήταν μια αρχή που θα έδειχνε ότι κάτι γίνεται. Όμως ποιοι μπήκαν φυλακή τους τελευταίους μήνες; Κάποιος που δεν πλήρωσε εφορία ή έκλεψε μία μελιτζάνα από το διπλανό χωράφι.
