Στο επίκεντρο της συνέντευξης που παραχώρησε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς, σήμερα στην πρωινή ενημερωτική εκπομπή της ΕΡΤ, βρέθηκαν το Κυπριακό, οι ελληνοτουρκικές σχέσεις, το ονοματολογικό τα Σκόπια, οι σχέσεις με Αλβανία και το επιστέγασμα με την πρόσφατη αναβαθμισμένη ελληνική παρουσία στην 72η Υπουργική Εβδομάδα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη.
Έμφαση δόθηκε και στον πολυδιάστατο ρόλο της Ελλάδας στο διεθνές και περιφερειακό στερέωμα.
Ιδιαίτερη ικανοποίηση εξέφρασε ο κ. Κοτζιάς πρωτίστως για τις επαφές που είχε στη Νέα Υόρκη οι οποίες αποδεικνύουν, όπως είπε, τη διεθνή αναγνώριση της Ελλάδας. «Μέχρι πριν δύο χρόνια η Ελλάδα πηγαίνοντας στον ΟΗΕ ζητούσε πολλά ραντεβού και συναντήσεις. Φέτος δεν ζητήσαμε ούτε μία από τις συναντήσεις που έγιναν, είχαμε τριπλάσια αιτήματα άλλων κρατών για συναντήσεις από αυτά που μπορούσαμε να ικανοποιήσουμε, γεγονός που δείχνει την αναβάθμιση της χώρας. Άλλο πράγμα να ψάχνεις συνομιλητές και άλλο να μην μπορείς να ανταποκριθείς στα αιτήματα των συνομιλητών σου», τόνισε.
Σύμφωνα με το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, αναφερόμενος στις πολυμερείς συναντήσεις που είχε η ελληνική πλευρά, τριμερείς και τετραμερείς, στο περιθώριο της ΓΣ, ο κ. Κοτζιάς τόνισε την ιδιαίτερη σημασία που έχει στο νέο 4μερές σχήμα συνεργασίας των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Νοτιο-Ανατολική Ευρώπη -Κροατία, Βουλγαρία, Ρουμανία και Ελλάδα- και ειδικότερα η απόφαση που ελήφθη στη Νέα Υόρκη να πραγματοποιηθούν κοινές επισκέψεις στη Σερβία, στο Μαυροβούνιο και στην Βοσνία-Ερζεγοβίνη, οι οποίες θα συνεχιστούν αργότερα και σε όλα τα Βαλκάνια.
Αναφέρθηκε επίσης στη δεύτερη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών του Φόρουμ των Αρχαίων Πολιτισμών, από την Κίνα μέχρι το Περού και την Βολιβία, μια διάσκεψη που δίνει παγκόσμιο ρόλο στη χώρας μας, όπως είπε, και είναι από τις 15 διεθνείς οργανώσεις που έφτιαξε το ΥΠΕΞ τα δυόμισι χρόνια της θητείας του. Στη διεθνή αναγνώριση μπορεί να συνυπολογίσει κανείς και τις βραβεύσεις στο πρόσωπο του υπουργού των Εξωτερικών από αμερικανικές οργανώσεις παγκοσμίου εμβέλειας και ειδικότερα του Παγκόσμιου Εβραϊκού Συμβουλίου και της Ομοσπονδίας Κυπριακών Οργανώσεων Αμερικής, που συνιστούν μια αυταπόδεικτα αναβαθμισμένη παρουσία της χώρας.
Ερωτηθείς αν η Ελλάδα αναλαμβάνει ρόλο γέφυρας μεταξύ Ανατολής-Δύσης και Βορρά- Νότου, ο υπουργός Εξωτερικών είπε ότι «η Ελλάδα έχει μία πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική η οποία αποτελεί μοχλό αναβάθμισης της χώρας στο γεωπολιτικό και στρατηγικό της ρόλο και ενίσχυσής της σε όλους τους άλλους τομείς». Εξήγησε ότι «ως κράτος μέλος της ΕΕ αποτελεί ταυτόχρονα και γέφυρα και διαμεσολαβητής με τις αναδυόμενες οικονομίες και τις νέες ισχυρές δυνάμεις του 21ου αιώνα».
Τόνισε δε ότι «με τις πολυμερείς μας σχέσεις, τριμερείς και τετραμερείς, έχουμε καταφέρει να φτιάχνουμε σχήματα ισορροπίας γεωπολιτικών και στρατηγικών στην περιοχή και να αναπτύσσουμε προς όφελος του λαού μας τις οικονομικές σχέσεις με όλες αυτές τις χώρες. Νομίζω ότι ο ρόλος της Ελλάδας είναι ο ρόλος ενός κράτους με μακρά ιστορία και αναγνώριση της ιστορίας αυτής. Οι Κινέζοι μας θεωρούν ως το μόνο αδελφό λαό. Θεωρούν τον εαυτό τους ως το κέντρο του πολιτισμού της Ασίας κι εμάς ως το κέντρο του πολιτισμού του δυτικού κόσμου».
Ελληνοτουρκικές σχέσεις
Σχετικά με το επίπεδο ελληνοτουρκικών σχέσεων ο κ. Κοτζιάς είπε ότι «είναι καλές αλλά όχι τόσο όσο θα τις θέλαμε». Τόνισε ότι η Ελλάδα επιθυμεί μια Τουρκία ευρωπαϊκή, αλλά δεν εξαρτάται από αυτήν όσο από τους ίδιους τους Τούρκους. «Ξέρουμε ότι είναι μακρύς ο δρόμος» προσέθεσε, ενώ αναφορικά με τις οικονομικές σχέσεις με την Άγκυρα είπε ότι «είναι εξαιρετικές». Η ανάπτυξη του τουρισμού, όπως εξήγησε ο υπουργός Εξωτερικών, «με εξαίρεση τα προβλήματα αυτής της εβδομάδας με τα νησιά που παρουσιάζονται λόγω των προστίμων- που όμως προβλέπει η ευρωπαϊκή νομολογία- βρίσκεται σε καλή πορεία».
«Έχουμε δυσκολίες ως προς την αξιοποίηση των καναλιών επικοινωνίας που αφορούν τις διαπραγματεύσεις για Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης ιδιαίτερα στον στρατιωτικό τομέα, στον οικονομικό τομέα, για τις διερευνητικές όσον αφορά την εφαρμογή του διεθνούς δικαίου στο Αιγαίο κ.ο.κ.» Δυσκολίες που υπάρχουν, λόγω του αναθεωρητισμού και μιας διάθεσης μη αποδοχής, όπως είπε, στην Τουρκία του διεθνούς δικαίου σε όλη του την έκταση.
Ιδιαίτερη σημασία έδωσε ο κ. Κοτζιάς στην ανάπτυξη των διπλωματικών σχέσεων κυρίως με την Τουρκία καθώς, όπως είπε, «όταν δύο χώρες δεν αναπτύσσουν τις διπλωματικές τους σχέσεις, τότε τα περιθώρια εντάσεων αυξάνονται». Ερωτηθείς σχετικά με τον κίνδυνο θερμού επεισοδίου στο Αιγαίο, ο υπουργός Εξωτερικών τόνισε ότι «εάν δεν αναπτύξουμε τις διπλωματικές μας σχέσεις και δεν φτιάξουμε τα κανάλια επικοινωνίας καλύτερα απ’ ό,τι στο παρελθόν, πάντα μπορεί να γίνει ένα ατύχημα, ένα λάθος», σημειώνοντας ότι μεγάλο ποσοστό των Τούρκων πιλότων είναι πιλότοι που προέρχονται από τις σχολές τους, χωρίς πείρα, είτε πιλότοι που επέστρεψαν στην υπηρεσία. Άνθρωποι που τους λείπει η πρόσφατη εμπειρία και μπορούν να αντιδράσουν νευρικά.
Απαντώντας σχετικά με τη δική μας αντιμετώπιση και ετοιμότητα, είπε ότι «εμείς είμαστε έτοιμοι και σοβαροί να αντιμετωπίσουμε αυτές τις προκλήσεις και στο επίπεδο της ψυχραιμίας και στο επίπεδο της άμεσης αντίδρασης» και τόνισε ότι «δεν υπάρχει καμία πρόκληση της Τουρκίας» σε όλα τα επίπεδα «που να μην έχει την κατάλληλη απάντηση. Αυτό που εμείς κάνουμε ως διπλωμάτες είναι να επιδεικνύουμε ψυχραιμία, υπομονή και μακρά πνοή».
Κυπριακό
Ερωτηθείς για τις τελευταίες εξελίξεις στο Κυπριακό ο κ. Κοτζιάς είπε πως «είναι μεγάλη επιτυχία της ελληνικής διπλωματίας ότι το θέμα της ασφάλειας και των εγγυήσεων επιτέλους τοποθετήθηκε πάνω στο τραπέζι όπου ανήκει. Βάλαμε το Κυπριακό στην ουσία του: την παράνομη κατοχή» είπε και υπογράμμισε τη μεγάλη σημασία που έχει το γεγονός ότι ο ΟΗΕ έχει αποδεχτεί ότι δεν μπορεί να υπάρξει λύση του κυπριακού με εγγυήσεις και παρεμβατικά δικαιώματα.
Εξέφρασε δε τη μεγάλη ικανοποίηση του ότι ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ υιοθέτησε τις δικές του προτάσεις ακόμη και τη διατύπωση ότι η Κύπρος πρέπει να γίνει κανονικό κράτος. Αυτές οι θετικές τοποθετήσεις του ΟΗΕ είναι «αποτέλεσμα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής και της αναβαθμισμένης της διαπραγματευτικής δύναμης», είπε χαρακτηριστικά.
Επίσης, ο κ. Κοτζιάς απαντώντας σε ερώτηση αν η διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού είναι ακόμη ζωντανή, εξήγησε ότι είναι μια διαδικασία ανοιχτού τέλους που είχε θέσει επίσης η ελληνική διπλωματία και είχε γίνει δεκτή από τον ΟΗΕ. Παράλληλα αποσαφήνισε ότι «στην τρίτη, ας την πούμε, φάση θα πρέπει να υπάρχει πολύ καλύτερη προετοιμασία όσον αφορά ιδιαίτερα της τουρκικές θέσεις», θέμα που τέθηκε επίσης από την ελληνική πλευρά τον Νοέμβριο του 2016.
Σκόπια
Αναφορικά με τα Σκόπια και το θέμα του ονοματολογικού, ο κ. Κοτζιάς είπε ότι μετά τις δημοτικές εκλογές του Οκτωβρίου στη γειτονική χώρα θα πρέπει η κυβέρνηση των Σκοπίων να αξιολογήσει την κατάσταση και «να δείξει αν θέλει και μπορεί να κάνει μία ουσιαστική διαπραγμάτευση για τη λύση του ονοματολογικού».
Επισήμανε ότι το ονοματολογικό από πίσω του κρύβει ένα πρόβλημα αλυτρωτισμού, εκφράζοντας την ελπίδα και την πεποίθηση ότι θα υπάρξουν «μέτρα από την πλευρά τους για τον περιορισμό του αλυτρωτισμού». Με ιδιαίτερη ικανοποίηση αναφέρθηκε και σε «ένα σημαντικό βήμα που κάναμε», όπως είπε, τη συμφωνία με τον υπουργό Εξωτερικών της ΠΓΔΜ, Νικόλα Ντιμιτρόφ, κατά τη διμερή συνάντησή τους στη Ν. Υόρκη, ότι θα συσταθεί μία κοινή επιτροπή από τον Νοέμβρη, η οποία, σε ένα τετράμηνο, θα εξετάσει τα σχολικά βιβλία και τους χάρτες που υπάρχουν σε αυτά ώστε να χτυπηθεί ο αλυτρωτισμός.
Αλβανία
Ερωτηθείς αναφορικά με την Αλβανία και την ένταξή της στην ΕΕ, ο κ. Κοτζιάς αναφέρθηκε στα προαπαιτούμενα που έθεσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με τη συμβολή της Ελλάδας, και ειδικότερα στην προστασία των μειονοτικών δικαιωμάτων, θέμα που ξεκαθάρισε, όπως είπε, και πρόσφατα στον ΟΗΕ, το ζήτημα της ιδιότητας του μειονοτικού σε όλη την επικράτεια της Αλβανίας και όχι μόνο στις χαρακτηρισμένες ως μειονοτικές περιοχές, αλλά και την προστασία της ιδιοκτησίας.
«Έχουμε πάρει μέτρα, έχουμε και την υποστήριξη του διεθνούς παράγοντα και όπως βλέπετε οι κατεδαφίσεις αυτές έχουν σταματήσει» επισήμανε και αναφέρθηκε και στα ιδιαίτερα αυστηρά μέτρα που έλαβε το υπουργείο Εξωτερικών ως προς την αφαίρεση της ελληνικής ιθαγένειας και μάλιστα από τον δήμαρχο της Χειμάρρας: «Οι πολιτικοί οι οποίοι δεν σέβονται τα δικαιώματα της ελληνικής μειονότητας δεν μπορούν να κατέχουν την ελληνική ιθαγένεια. Δυστυχώς δεν ξέρω τι έχουν κάνει προηγούμενες κυβερνήσεις και έχουν την ελληνική ιθαγένεια κάτι παράξενοι τύποι, ανάμεσα στους οποίους είναι και ο δήμαρχος της Χειμάρρας που προωθεί αυτά τα σχέδια. Κι εμείς του την πήραμε την ιθαγένεια. Διότι δεν μπορεί να είσαι Έλληνας και Αλβανός υπήκοος και να κυνηγάς τα δικαιώματα της ελληνικής μειονότητας».
Τέλος, ερωτηθείς για το ταξίδι του πρωθυπουργού στις ΗΠΑ και τη συνάντησή του με τον Αμερικανό Πρόεδρο κ. Τράμπ, ο κ. Κοτζιάς είπε ότι οι ημερομηνίες διερευνώνται με τους Αμερικανούς και θα οριστικοποιηθεί η ακριβής ημερομηνία ενδεχομένως μέχρι την αρχή της επόμενης εβδομάδας.
Επίσης αναφέρθηκε στο δεύτερο ταξίδι που έχει ο ίδιος στις ΗΠΑ, καθώς έχει κληθεί να κάνει την ετήσια ομιλία στο πανεπιστήμιο Φλέτσερ, στις 17 Οκτωβρίου, ενώ την προηγούμενη ημέρα έχει μία άλλη διάλεξη στο Χάρβαρντ. Μετά τη Βοστόνη, αναμένεται να μεταβεί στην Ουάσιγκτον όπου θα έχει συναντήσεις στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας.
