«Να είμαστε πατριωτικά ορθολογιστές και ορθολογικά πατριώτες»: αυτή είναι η κατακλείδα άρθρου του πρώην υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά στην εφημερίδα «Τα Νέα» για τις σχέσεις της χώρας μας με την Τουρκία.
Ο πρώην υπουργός αφού αναφέρεται στην επίλυση σειράς προβλημάτων στην εξωτερική πολιτική (Βαλκάνια και ευρύτερα, και με τις διακρατικές συνεργασίας κ.ο.κ.) εστιάζει στα ελληνοτουρκικά: «Η πείρα μου από τις ελλητουρκικές σχέσεις είναι ότι συχνά η Τουρκία τείνει προς μια αναθεωρητική συμπεριφορά στις διεθνείς σχέσεις και δεν έχει αναστολές να παραβιάζει το διεθνές δίκαιο. Το χειρότερο που μπορεί να κάνει κανείς είναι να παρασυρθεί σε μια ανάλογη συμπεριφορά. Η τέχνη για την ελληνική διπλωματία είναι να υπερασπίζεται σταθερά και με ικανότητα τα ελληνικά δίκαια και ταυτόχρονα να διαμορφώνει έναν τρόπο ανάπτυξης των σχέσεων των δύο κρατών που είναι πλησιέστερα στις ελληνικές αντιλήψεις.
Πατριώτης και μάλιστα έξυπνος» -υπογραμμίζει ο Νίκος Κοτζιάς- «δεν είναι όποιος ξέρει μόνο να ανεβάζει τους τόνους στους απέναντι, αλλά και όποιος είναι ικανός να συμβάλλει ώστε να αλλάζουν συμπεριφορές και συνήθειες. Συχνά η τουρκική διπλωματία εκλαμβάνει ως αδυναμία την όποια συμπεριφορά που δεν επιδιώκει να είναι “άγρια” και εκτός κανόνων. Μας θέλει στο δικό της γήπεδο. Η τέχνη εδώ είναι να αποδεικνύει κανείς έμπρακτα ότι αυτό το διαφορετικό που κάνουμε δεν είναι από αδυναμία αλλά από αίσθηση ευθύνης, ακριβώς επειδή είμαστε ισχυροί».
«Δεν είναι λίγοι εκείνοι -συνεχίζει στο άρθρο του- που δεν θέλουν να συναντιόμαστε με την τουρκική πλευρά και να μην τους μιλάμε εξαιτίας της συμπεριφοράς και των διεκδικήσεών της. Σε αυτήν την περίπτωση, είναι λανθασμένη η μεταφορά στις διακρατικές σχέσεις της συμπεριφοράς που έχουν κάποιοι με τον γείτονά τους, όταν του κόβουν την καλημέρα. Όμως, εδώ κάνουν λάθος. Η διεθνής πείρα δείχνει ότι όταν υπάρχουν προβλήματα πρέπει κανείς να μιλά με την άλλη πλευρά, όχι προκειμένου να της κάνει χατίρια, αλλά με την επιδίωξη της αποτροπής συσσώρευσης επιπλέον προβλημάτων εξαιτίας της έλλειψης επικοινωνίας και τυχόν παρανοήσεων. Αυτό εξάλλου δείχνουν τα παραδείγματα ΕΕ-Ρωσία, καθώς και ΗΠΑ-Βόρειος Κορέα».
Συμπερασματικώς, «είναι στέρεα η γνώμη μου», αναφέρει ο Ν. Κοτζιάς, «ότι την Τουρκία πρέπει να την αντιμετωπίζουμε με γνώση, συνέπεια, σταθερότητα και όχι φοβικά ή με ηττοπάθεια. Να ετοιμαζόμαστε καλά, να έχουμε φροντίσει πολύπλευρα την ισχύ μας και τις απαραίτητες συμμαχίες, να στηριζόμαστε στο διεθνές δίκαιο αλλά και στην αποτρεπτική ικανότητά μας. Να εργαζόμαστε ώστε να δημιουργηθούν μαζί της σχέσεις εμπιστοσύνης, διασφαλίζοντας, ταυτόχρονα, την κατανόηση από πλευράς της ότι η μη ορθή λύση των όποιων προβλημάτων θα έχει για εκείνη μεγαλύτερο κόστος από ό,τι κέρδος. Να είμαστε, δηλαδή, πατριωτικά ορθολογιστές και ορθολογικά πατριώτες».