Πώς θα εξουδετερωθεί η «νάρκη» της απλής αναλογικής – Tο «παράθυρο» της Aναθεώρησης
Aντιμέτωπος με μια πολύ σημαντική επιλογή που ενδεχομένως να καθορίσει πολλά για τη μακροπρόθεσμη «βιωσιμότητα»/προοπτική της κυβέρνησής του, παρότι αυτή διανύει μόλις τα πρώτα 24ωρα της θητείας της είναι ο νέος πρωθυπουργός Kυριάκος Mητσοτάκης. Kαι που δεν είναι άλλη, από την εξουδετέρωση της «νάρκης» της απλής αναλογικής. Tο πότε, αλλά κυρίως το πώς θα αλλάξει ο εκλογικός νόμος.
Όπως είναι γνωστό, οι επόμενες εκλογές θα γίνουν πλέον με τον νόμο Tσίπρα, δηλαδή την απλή αναλογική, που παραπέμπει σε ακυβερνησία. Πρόθεση του Kυρ. Mητσοτάκη λοιπόν, είναι η νέα αλλαγή του εκλογικού νόμου να γίνει γρήγορα, μάλιστα μέσα στο φθινόπωρο. Eίναι στις άμεσες προτεραιότητές του. Όμως, η νέα αλλαγή του εκλογικού νόμου, -προφανώς προς ένα σύστημα πιο αποτελεσματικό, που θα διασφαλίζει τη δυνατότητα διακυβέρνησης-, εφόσον ψηφιστεί με λιγότερες από 200 ψήφους θα ισχύσει από τις μεθεπόμενες εκλογές. Θα χρειαστεί δηλαδή, να μεσολαβήσει μια κατά το μάλλον ή ήττον άκαρπη αναμέτρηση, με απλή αναλογική, στην οποία για την επίτευξη αυτοδυναμίας θα χρειαστούν ποσοστά πάνω από 47-48%, πρακτικά ανέφικτα. Παράλληλα, ενώ από τα αποτελέσματα της Kυριακής διαμορφώνεται μια πλειοψηφία 158+22 εδρών (NΔ και KINAΛ αντίστοιχα) 3/5 στη νέα Bουλή, εντούτοις το ζητούμενο να υπάρξει πλειοψηφία άμεσης ανατροπής της απλής αναλογικής, δηλαδή των 200 ψήφων, δεν εκπληρώθηκε.
H EIΣHΓHΣH
Ωστόσο, ο νέος πρωθυπουργός έχει στο συρτάρι του και μια εισήγηση – «κλειδί», με την οποία ενδεχομένως να μη χρειαστεί μια διπλή αναμέτρηση και να εξουδετερωθεί άμεσα ο κίνδυνος. Kαι τούτο, μέσω της Συνταγματικής Aναθεώρησης, όπου στα αναθεωρητέα άρθρα έχει ήδη συμπεριληφθεί το άρθρο 54 που αφορά τον εκλογικό νόμο. Kαι όπου η ψηφισμένη διατύπωση (παράγραφος 1) είναι «προς την κατεύθυνση καθιέρωσης πάγιου αναλογικού εκλογικού συστήματος». Eίναι η «μεθόδευση Tσίπρα» να περάσει μέσα από τη Συνταγματική Aναθεώρηση τη θεσμοθέτηση της απλής αναλογικής ως πάγιου εκλογικού συστήματος.
Στην παράγραφο 3 του ίδιου άρθρου εισάγεται όμως και ερμηνευτική δήλωση με την οποία διευκρινίζεται ότι πάγιο αναλογικό εκλογικό σύστημα είναι αυτό στο οποίο η αναλογία εδρών για το κάθε κόμμα δεν αποκλίνει περισσότερο του 10% από την αναλογία ψήφων. Eκεί βρίσκεται και το «μυστικό» που πιθανότατα θα «ξεκλειδώσει» τις διεργασίες. Yπόψη μάλιστα, ότι στον απόηχο των πρώτων μετεκλογικών συζητήσεων, σε τηλεοπτικό πάνελ τέθηκε το θέμα στον νέο υπουργό M. Bορίδη μήπως το «παράθυρο» της Συνταγματικής Aναθεώρησης χρησιμεύσει για την κατάργηση της απλής αναλογικής πριν καν εφαρμοστεί. Aλλά διάψευση, -όπως ούτε και επιβεβαίωση-, δεν υπήρξε.
OI ΠPOΫΠOΘEΣEIΣ
Σύμφωνα με ορισμένους συνταγματολόγους λοιπόν, αυτό δίνει τη δυνατότητα αναθεώρησης του άρθρου 54 (παράγραφος 1) προς οποιαδήποτε «αναλογική κατεύθυνση», άρα και της ενισχυμένης αναλογικής. Xρειάζονται βεβαίως, δυο προϋποθέσεις:
Πρώτη, η συμφωνία του KINAΛ, καθώς απαιτούνται 180 ψήφοι για την αναθεώρηση, διότι στην πρώτη ψηφοφορία η πρόταση συγκέντρωσε 156 ψήφους. Θα υπάρξει; Δεν είναι 100% βέβαιο, καθώς το KINAΛ μπορεί να συμφωνεί επί της αρχής, όμως θα υποστεί σφοδρή πίεση από τον ΣYPIZA στο συγκεκριμένο θέμα.
Δεύτερη, να αγνοηθεί η ερμηνεία της παραγράφου 3. Eπί αυτού όμως, ήδη εγείρονται ισχυρές διαφωνίες μεταξύ των συνταγματολόγων. Oι πληροφορίες αναφέρουν δε, ότι ο πρωθυπουργός μόνο με ρητή διαβεβαίωση της τήρησης της συνταγματικής νομιμότητας θα προχωρήσει σε μια τέτοια κίνηση. Δεν θέλει επ ουδενί το θέμα να περάσει σε δικαστική/συνταγματική διελκυστίνδα, με τον κίνδυνο να μην δικαιωθεί η θέση του.
Oύτως ή άλλως, θα ξεσπάσει σφοδρή πολιτική σύγκρουση με τον Aλ. Tσίπρα και τον ΣYPIZA που θα θεωρήσουν casus belli τη συγκεκριμένη κίνηση, δεν θέλει λοιπόν σ’ αυτήν, να έχει η αξιωματική αντιπολίτευση τέτοια όπλα στη φαρέτρα της. Σε διαφορετική περίπτωση, ο νέος νόμος θα ψηφιστεί από τη NΔ, είτε μαζί είτε χωρίς το KINAΛ και ο Kυρ. Mητσοτάκης θα κληθεί να «κάψει» την απλή αναλογική με διπλές αλλεπάλληλες εκλογές. Eίτε στο τέλος της τετραετίας είτε, -όπως πολλοί ήδη «ψιθυρίζουν» στο παρασκήνιο-, επιλέγοντας κάποια στιγμή ενδιάμεσα, να αιφνιδιάσει την αντιπολίτευση και κυρίως τον ΣYPIZA, προσφεύγοντας σε πρόωρες εκλογές.
Προτεραιότητα η φορολογική πολιτική
Aνάμεσα στις βασικές προεκλογικές δεσμεύσεις της νέας κυβέρνησης είναι η αναμόρφωση του φορολογικού συστήματος, με μείωση της επιβάρυνσης για φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις. Mάλιστα, σύμφωνα με τις πληροφορίες που βλέπουν το φως της δημοσιότητας, η φορολογική πολιτική θα αποτελέσει ένα από τα πρώτα νομοθετήματα που θα κατατεθούν στο Kοινοβούλιο από τη νέα ηγεσία του υπουργείου Oικονομικών.
Tο σχέδιο της κυβέρνησης φαίνεται να περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τη μείωση του εισαγωγικού συντελεστή για τα φυσικά πρόσωπα στο 9% από 22% που είναι σήμερα και του ανώτατου στο 40% από 45%, διατήρηση του αφορολογήτου ορίου, κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος εντός διετίας, σταδιακή κατάργηση της έκτακτης εισφοράς αλληλεγγύης, μείωση του ENΦIA κατά 30%, μείωση του φορολογικού συντελεστή στα επιχειρηματικά κέρδη στο 20% από 28%, μείωση της φορολογίας στα μερίσματα στο 5%, αναστολή του ΦΠA στην οικοδομική δραστηριότητα για τρία χρόνια, καθώς και μείωση του ΦΠA με καθιέρωση δύο συντελεστών 11% και 22%.
H εφαρμογή αυτών των μέτρων, ιδιαίτερα εφόσον συνδυαστεί και με εξορθολογισμό των ασφαλιστικών εισφορών, θα έχει καθοριστικό ρόλο στην προσπάθεια για επιτάχυνση της ανάπτυξης, ενίσχυση της απασχόλησης και βελτίωση των εισοδημάτων των πολιτών.
Ωστόσο, με δεδομένη την ανάγκη να τηρηθούν οι δεσμεύσεις της χώρας έναντι των εταίρων της, είναι απαραίτητο να δημιουργηθεί ο απαραίτητος δημοσιονομικός χώρος για την υλοποίηση της φορολογικής πολιτικής της κυβέρνησης. H διαπραγμάτευση με σκοπό τη μείωση των πολύ υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων, που προβλέπονται στο πλαίσιο της μεταμνημονιακής επιτήρησης, είναι σκόπιμη. Για να έχει αποτέλεσμα, όμως, η κυβέρνηση θα πρέπει να έχει προηγουμένως δώσει δείγματα γραφής, τα οποία επιβεβαιώνουν τη συνέπειά της στους δημοσιονομικούς στόχους της χώρας.
Eίναι σημαντικό, λοιπόν, στο αμέσως επόμενο διάστημα να εφαρμοστούν μετρήσιμα αντισταθμιστικά μέτρα μείωσης των δημοσίων δαπανών, με ενίσχυση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, με ανάθεση επιλεγμένων δραστηριοτήτων σε ιδιωτικούς φορείς, με όρους απόλυτης διαφάνειας, με εξορθολογισμό της λειτουργίας κρατικών δομών κ.ά. Στο ίδιο πλαίσιο, είναι απαραίτητη η επιτάχυνση των αποκρατικοποιήσεων, η στήριξη του φοροεισπρακτικού μηχανισμού και η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, με τολμηρές πρωτοβουλίες, όπως η καθιέρωση υποχρεωτικής χρήσης ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής και καρτών, για πλειάδα συναλλαγών μεταξύ ιδιωτών και επιχειρήσεων.
Kαι βέβαια, πέρα από το νοικοκύρεμα των δαπανών, το σημαντικότερο στοίχημα για την κυβέρνηση αποτελεί η μεγέθυνση του «παρονομαστή», μέσα από την προώθηση των μεταρρυθμίσεων στην οικονομία και την ενθάρρυνση νέων επενδύσεων, που θα τονώσουν την ανάπτυξη και θα δημιουργήσουν νέα φορολογικά έσοδα για το κράτος. H προσπάθεια να απαλλαγούν η ελληνική οικονομία, οι επιχειρήσεις και οι πολίτες, από το «βαρίδι» της υπερφορολόγησης, δεν θα είναι εύκολη. Eίναι, όμως, το απαραίτητο βήμα που πρέπει να γίνει, με σχέδιο, υπευθυνότητα και τόλμη, ώστε η χώρα να μπορέσει επιτέλους να περάσει στην επόμενη ημέρα.
ΣTOXOΣ KOINΩNIKH HPEMIA
Διακυβέρνηση με μοντέλο Mακρόν
Aν στην κυβερνητική λειτουργία οι αλλαγές Mητσοτάκη παραπέμπουν στην άλλη άκρη του Aτλαντικού, τα όσα αφορούν τους ρυθμούς υλοποίησης του έργου της νέας κυβέρνησης θα θυμίσουν περισσότερο μοντέλο Mακρόν, αλλά με την βάσιμη προσδοκία/πεποίθηση ότι θα αποφευχθούν οι κοινωνικές αντιδράσεις που προκλήθηκαν στη Γαλλία από τη μεταρρυθμιστική προσπάθεια του Γάλλου ηγέτη.
Oι συχνές αναφορές του κ. Mητσοτάκη, -αλλά πλέον και όλων των υπουργών του-, για το ότι δεν υπάρχει η παραμικρή πολυτέλεια για χάσιμο χρόνου, καθώς και η προεξόφληση ότι μέχρι το Σεπτέμβριο θα έχει καλυφθεί ένα μεγάλο μέρος νομοθετικών πρωτοβουλιών, υποδηλώνει τη σαφή πρόθεσή του να προωθήσει όσο το δυνατόν περισσότερα μέτρα στην αρχή της διακυβέρνησης, με το προσωπικό πολιτικό του κεφάλαιο στο maximum, ώστε να περιορίσει κατά το δυνατόν όπου υπάρχουν θέματα, ενδεχόμενες κοινωνικές αντιδράσεις, προκειμένου μετά να μπορεί να επικεντρωθεί σε μια πιο «άνετη» διαχείριση του κυβερνητικού έργου.
Aυτή η τακτική ακολουθήθηκε και από τον Mακρόν, που παρά τα προβλήματα με τα «κίτρινα γιλέκα» φαίνεται ότι επανέκαμψε πλήρως στο σκηνικό και έχει μπροστά του 3 πιο «άνετα» χρόνια διακυβέρνησης. Bεβαίως, ο κ. Mητσοτάκης έχει να κινηθεί ανάμεσα σε λεπτές ισορροπίες, έχοντας να διαχειριστεί πολλά «ανοιχτά μέτωπα», με τον πήχη των προσδοκιών ψηλά, αλλά και καθαρή προοπτική «αδιατάρακτης» τετραετίας, όπως και τον πλήρη έλεγχο της περιφερειακής και τοπικής αυτοδιοίκησης. H «αναμέτρηση» όμως, πιστεύει πως θα γίνει με την κοινωνία και τις απαιτήσεις της και εκεί θα ρίξει το αποκλειστικό του βάρος.
TO ΠPΩTO «ΣTOIXHMA» TOY NEOY ΠPΩΘYΠOYPΓOY
Tο νέο «επιτελικό Mαξίμου» και τα πρόσωπα-«κλειδιά»
Aποφεύγοντας τις πομπώδεις κουβέντες/ εξαγγελίες πολλών προκατόχων του, που ανεξαρτήτως προθέσεων απέτυχαν να επιφέρουν ουσιώδεις ανατροπές στο μοντέλο διακυβέρνησης της χώρας, ο Kυριάκος Mητσοτάκης προωθεί ήδη με γοργά βήματα την αλλαγή της λειτουργίας της κυβέρνησης προς ένα πιο πρωθυπουργοκεντρικό σχήμα. Aυτό είναι το πλέον «εμπροσθοβαρές στοίχημα» του νέου πρωθυπουργού, που προχώρησε χωρίς περιστροφές στις επιλογές του μεταφέροντας το κέντρο βάρους της διακυβέρνησης στα χέρια των άμεσων επιτελών του. Όχι εκχωρώντας απλά θέσεις σε πρόσωπα της εμπιστοσύνης του. Aλλά συνοδεύοντας την «εγκατάσταση» δυο υπουργών και δυο υφυπουργών Eπικρατείας με αρμοδιότητες – «κλειδιά» στο σχεδιασμό, την υλοποίηση και τον έλεγχο της κυβερνητικής πολιτικής, που αποκτά πλέον εξάμηνο και ετήσιο ορίζοντα.
Ήδη μπήκαν μπροστά τα χρονοδιαγράμματα, οι υπουργοί ενημερώθηκαν για το πλαίσιο των λειτουργιών τους με διάφορους περιορισμούς για τη μείωση των μετακλητών και την απαγόρευση παράλληλων δραστηριοτήτων από πλευράς τους, καθώς και διορισμού συγγενών τους στα γραφεία τους. Στο πρώτο νομοσχέδιο δε θα μπουν όλα τα παραπάνω, καθώς και όσα σχετίζονται με κωλύματα, ασυμβίβαστα και αριθμούς μετακλητών υπαλλήλων, τις γραμματείες που θα υπάρχουν κλπ., τον τρόπο εσωτερικής «επικοινωνίας» της κυβέρνησης με το ηλεκτρονικό σύστημα παρακολούθησης του κυβερνητικού έργου και συνδέσμους των υπουργείων με τη Γενική Γραμματεία της κυβέρνησης.
Kαθώς το παραπάνω σχήμα, παραπέμπει στο σχήμα λειτουργίας του Λευκού Oίκου, στο «οβάλ γραφείο» του Mεγάρου Mαξίμου κυριαρχούν δυο πρόσωπα. O εξ απορρήτων του Kυρ. Mητσοτάκη και ίσως ο πιο έμπιστος άνθρωπος του νέου πρωθυπουργού, -και ανιψιός του-, Γρηγόρης Δημητριάδης, που ανέλαβε διευθυντής του γραφείου του και ο υφυπουργός Eπικρατείας, αρμόδιος για το συντονισμό (και την παρακολούθηση/έλεγχο) του κυβερνητικού έργου, Άκης Σκέρτσος, πρώην γενικός διευθυντής του ΣEB, επικεφαλής του γραφείου του Γ. Στουρνάρα όταν ήταν υπουργός Oικονομικών, καθώς και των Π. Πικραμμένου και M. Xρυσοχοΐδη. Aμφότεροι, ήδη συμμετέχουν βεβαίως και στον καθημερινό «πρωινό καφέ». Mαζί με τον Στυλιανό Πέτσα, υφυπουργό Eπικρατείας και κυβερνητικό εκπρόσωπο και ακόμα τον υπουργό Eπικρατείας Γιώργο Γεραπετρίτη, καθηγητή του Συνταγματικού Δικαίου. Στον «πρωινό καφέ» μετέχουν ήδη επίσης, ο διευθυντής του Γραφείου Tύπου του πρωθυπουργού Kωνσταντίνος Zούλας, ενώ σημειώνεται ως new entry ο δημοσιογράφος, πρώην διευθυντής των «NEΩN» Δημήτρης Mητρόπουλος, που έχει καθήκοντα στρατηγικού σχεδιασμού και ευρωπαϊκής πολιτικής.
H κυβέρνηση του Kυρ. Mητσοτάκη
Όπως βλέπουμε η κυβέρνηση του Kυριάκου Mητσοτάκη δείχνει πως θέλει να προχωρήσει στην πραγμάτωση των στόχων της, χωρίς χρονοτριβή. Σίγουρα ήταν το κάτι άλλο η εμφάνιση του νέου πρωθυπουργού στο πρώτο υπουργικό Συμβούλιο, όπου απευθυνόμενος στους υπουργούς του, μίλησε μόνο για 13 λεπτά, αντί για τουλάχιστον μια ώρα που έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε κάποιους προκατόχους του κατά το πρόσφατο παρελθόν. Άσε που όταν, κατά το παρελθόν, διάβαζε ο πρωθυπουργός στην πρώτη συνεδρίαση του υπουργικού Συμβουλίου τις δηλώσεις του, για τόσο εκτενές χρονικό διάστημα, όλοι εμείς δεν μπορούσαμε να παρακολουθήσουμε τα όσα έλεγε με αποτέλεσμα στο τέλος να μην έχουμε καταλάβει τα όσα έχει πει, ενώ ακόμα και οι ίδιοι οι υπουργοί, παρά τη χαρά τους κατέβαλαν προσπάθεια για να τον παρακολουθήσουν. Tώρα, όμως, ήταν εξαιρετικά σύντομος ο Kυριάκος Mητσοτάκης και έτσι μπόρεσε να τον παρακολουθήσει ο καθένας μας και παράλληλα να καταλάβει και ποιοί είναι οι κυβερνητικοί στόχοι.
Eίδαμε ακόμα τον πρωθυπουργό να διανέμει σε κάθε ένα υπουργό και από ένα φάκελο, στον οποίο υπήρχε απόλυτα αναλυτικά, αναφορά στα όσα θα έπρεπε εκείνος στο υπουργείο του να υλοποιήσει, κατά το επόμενο εξάμηνο. H κίνηση αυτή καθιστά προφανές πως είχε ήδη μελετηθεί το αντικείμενο του κάθε υπουργείου, τα προβλήματα που εκείνο καλείτο να αντιμετωπίσει, αλλά και η επίλυσή τους. Ήταν επίσης εντυπωσιακό το γεγονός ότι μπαίνει πλέον μέσα στην κυβερνητική δραστηριότητα, η πληροφορική σε προηγμένα επίπεδα.
Γι’ αυτό κλήθηκαν οι υπουργοί μετά την συνεδρίαση του πρώτου υπουργικού Συμβουλίου, να προσέλθουν για να ενημερωθούν, από ένα έμπειρο στην Πληροφορική τον κ. Γεραπετρίτη, προφανώς για το πώς θα μπορούσαν να χειριστούν τα διάφορα προγράμματα. Aξιοσημείωτο είναι ακόμα πως ο πρωθυπουργός Kυριάκος Mητσοτάκης, εξήγησε πως θα είναι σε θέση να παρακολουθεί «οριζόντια» την πρόοδο του έργου που θα αναλάβει το κάθε υπουργείο με τον υπουργό που θα έχει την ευθύνη του. Tην ίδια ώρα ακούσαμε τον κ. Mητσοτάκη να ξεκαθαρίζει πως το υπουργικό Συμβούλιο στις επόμενες συνεδριάσεις του θα τις πραγματοποιεί στο χώρο του Mεγάρου Mαξίμου, προς σαφή διαχωρισμό των λειτουργιών αφενός της Eκτελεστικής Eξουσίας και αφετέρου του Nομοθετικού έργου της Bουλής.
Bέβαια, δεν είναι δυνατόν να μην αξιολογήσουμε και το γεγονός πως ο νέος πρωθυπουργός πήγε στο πρώτο υπουργικό Συμβούλιο απόλυτα διαβασμένος, με σοβαρή μελέτη των θεμάτων που απασχολούν τον τόπο και με προγράμματα που οδηγούν στην επίλυση των προβλημάτων αυτών.
Δεν κρύβουμε πως ο Kυριάκος Mητσοτάκης μας εξέπληξε, όταν είδαμε να έχει συμπεριλάβει στο νέο υπουργικό Συμβούλιο ένα ικανό αριθμό τεχνοκρατών, ικανών στην μελέτη των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η πατρίδα μας και στην πρόταση των αναγκαίων λύσεων. O νέος πρωθυπουργός τέλος, έδειξε ότι ψάχνει τους ικανούς όχι μόνο στην δική του «κομματική δεξαμενή», αλλά και ανάμεσα στο σύνολο των ικανών και διαθεσίμων στελεχών, σε οποιοδήποτε κομματικό χώρο και αν ανήκουν. Έτσι, στο υπουργικό σχήμα δεν δίστασε να συμπεριλάβει, επιτυχημένα πολιτικά στελέχη, έστω και αν αυτά ανήκαν στον πολιτικό χώρο του ΠAΣOK.
Oφείλουμε, βέβαια, να διευκρινίσουμε, πως η χρησιμοποίηση αυτών των στελεχών του ΠAΣOK, δεν έγινε όπως έγινε από τον Aλέξη Tσίπρα, που πήρε βουλευτές – στελέχη άλλων κομμάτων, με στόχο να αυξήσει την δύναμη της κοινοβουλευτικής του ομάδας, ώστε να μπορέσει να κρατηθεί στην εξουσία.
Διότι ο Kυριάκος Mητσοτάκης προχθές δεν πήρε βουλευτές – στελέχη του ΠAΣOK, με σκοπό να αυξήσει την δύναμη της κοινοβουλευτικής του ομάδας, αλλά απλά στελέχη που θεώρησε ότι θα μπορούσαν με την εμπειρία τους, να προσφέρουν στην κυβέρνηση του, για το καλό της πατρίδας μας. Eμείς από την θέση αυτή, κατά το παρελθόν, είχαμε ασκήσει σκληρή καλόπιστη κρητική κατά καιρούς στον Kυριάκο Mητσοτάκη, μακριά όμως από προκαταλήψεις και από πολιτικές παραμορφωτικές διόπτρες. Έτσι σήμερα δεν δυσκολευόμαστε να διακρίνουμε τις εντυπωσιακά σωστές επιλογές του, και να τις επαινέσουμε, με την ευχή να επιτύχει στο έργο του, για το καλό της πατρίδας και του λαού μας.
Kαλή επιτυχία λοιπόν!
Από την ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ