Λύση στο αδιέξοδο που είχαν μπροστά τους οι νέοι τοπικοί άρχοντες δίνει ο Τάκης Θεοδωρικάκος. Ο νέος υπουργός Εσωτερικών, αφού άκουσε τις απόψεις δημάρχων και περιφερειαρχών, κατέληξε στις ρυθμίσεις που θα διασφαλίσουν την ομαλή λειτουργία της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Η προωθούμενη νομοθετική ρύθμιση αντιμετωπίζει κατά τρόπο συνολικό τα σημαντικά προβλήματα που εισήγαγε ο «Κλεισθένης» (Νόμος 4555/2018), τον οποίο ψήφισε η προηγούμενη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ.
Οι κυριότερες επεμβάσεις εντοπίζονται στη διασφάλιση της ομαλής λειτουργίας των ΟΤΑ Α’ και Β’ Βαθμού, οι οποία τίθεται σε κίνδυνο λόγω της εφαρμογής της απλής αναλογικής κατά την εκλογή των δημοτικών και περιφερειακών συμβουλίων.
Επισημαίνεται ότι οι αλλαγές αυτές αφορούν στο σύνολό τους προβλήματα που υπάρχουν ενόψει της εγκατάστασης των νέων αρχών.
Επιγραμματικά η νομοθετική παρέμβαση εστιάζεται στα παρακάτω σημεία:
• Θέσπιση δυνατότητα σύμπραξης δημοτικών παρατάξεων (στις οποίες συμπεριλαμβάνεται υποχρεωτικά η παράταξη του Δημάρχου ή Περιφερειάρχη), οι οποίες λογίζονται ως ενιαία παράταξη για τη λειτουργία των οργάνων των ΟΤΑ, διατηρώντας ταυτόχρονα την αυτοτέλεια κάθε μιας από αυτές. Με τον τρόπο αυτό ενθαρρύνεται η συνεργασία τους κατά τρόπο αντίστοιχο με την Κοινοβουλευτική διαδικασία (σχηματισμός συμμαχικών κυβερνήσεων).
• Εξασφάλιση πλειοψηφίας του Δημάρχου και του Περιφερειάρχη στις επιτροπές (Οικονομική Επιτροπή και Επιτροπή Ποιότητας Ζωής στους Δήμους, Οικονομική Επιτροπή και λοιπές επιτροπές στις Περιφέρειες). Με τον τρόπο αυτό o Δήμαρχος και ο Περιφερειάρχης θα μπορούν να εφαρμόσουν το πρόγραμμα για το οποίο εκλέχθηκαν από τους πολίτες, διατηρώντας όμως τον σημαντικό ρόλο του Δημοτικού ή Περιφερειακού Συμβουλίου. Παράλληλα μεταφέρονται στις επιτροπές περιορισμένος αριθμός αρμοδιοτήτων του Δημοτικού Συμβουλίου.
• Εξασφάλιση πλειοψηφίας του Δημάρχου και του Περιφερειάρχη σε όλα τα νομικά πρόσωπα που έχει ο ΟΤΑ (ΝΠΔΔ, Δημοτικά Ιδρύματα, ΝΠΙΔ, Κοινωφελείς Επιχειρήσεις, ΔΕΥΑ) ώστε υπάρχει πλήρης ευθυγράμμιση της πολιτικής του Δημάρχου με τα Νομικά Πρόσωπα των ΟΤΑ.
• Προσαρμογή του τρόπου ψήφισης του Προϋπολογισμού των ΟΤΑ (καθώς και του Τεχνικού Προγράμματος, του Επιχειρησιακού Προγράμματος και της ψήφισης τελών) και εισαγωγή νέας διαδικασίας η οποία δίνει στις υπόλοιπες παρατάξεις (πλην Δημάρχου / Περιφερειάρχη) τη δυνατότητα διαφωνίας επί τεκμηριωμένης αντιπρότασης. Σε περίπτωση μη αποδοχής αντιπρότασης με την απόλυτη πλειοψηφία των μελών του Συμβουλίου ισχύει η πρόταση / εισήγηση της Οικονομικής Επιτροπής.
• Μειώνεται η θητεία των αντιπεριφερειαρχών και των αντιδημάρχων σε 1 έτος, ενώ δίνεται η δυνατότητα αιτιολογημένης αντικατάστασής τους μετά τη πάροδο 6 μηνών.
• Σε συνεργασία με τη Γ.Γ. Πολιτικής Προστασίας, κάθε περιφέρεια προσλαμβάνει έναν εξειδικευμένο ειδικό σύμβουλο για θέματα πολιτικής προστασίας, ο οποίος θα είναι σε διαρκή συνεργασία όλο το έτος με την κεντρική κρατική δομή.