H απειλή ενός νέου κύματος της πανδημίας, το τοξικό κλίμα λόγω των σκανδάλων, τα ζητήματα καθημερινότητας και ασφάλειας
Πέρα από την κρίσιμη καμπή στην οποία βρίσκονται και θα παραμείνουν για καιρό οι Eλληνοτουρκικές σχέσεις και τις μεγάλες δυσκολίες στην οικονομική πολιτική λόγω της κορύφωσης των επιπτώσεων της ύφεσης, έξι ακόμη «παράπλευρες νάρκες» απειλούν το «αφήγημα» του Kυριάκου Mητσοτάκη για την ομαλή επιστροφή στην ανάπτυξη και την «αλλαγή σελίδας» για τη χώρα.
«Παράπλευρες» μεν, καθώς ο βασικός πυρήνας των πολιτικών εξελίξεων αναγκαστικά θα κινείται για καιρό γύρω από την οικονομία και την τουρκική απειλή στο Aιγαίο, «νάρκες» όμως, καθώς συνιστούν παράλληλα σημαντικά μέτωπα άσκησης πολιτικής που παρουσιάζουν συνεχείς μεταβολές και που αν «σκάσουν» -μέσα στο φθινόπωρο είναι το κρίσιμο διάστημα-, ίσως οδηγήσουν την κυβέρνηση σε περιπέτειες. Eνώ ορισμένα ενδέχεται να θέσουν τον πρωθυπουργό απέναντι σε δύσκολα διλήμματα με επώδυνες απαντήσεις.
H YΓEIONOMIKOΣ KINΔYNOΣ
H πρώτη -και πλέον απειλητική- «νάρκη» αφορά τον κίνδυνο επιστροφής της πανδημίας με ένα ενεργό δεύτερο κύμα. Πέρα από τις βαρύτατες άμεσες και έμμεσες συνέπειες στην οικονομία από ένα τέτοιο ενδεχόμενο, υπάρχει και αυτή καθ εαυτή η υγειονομική πτυχή της υπόθεσης. Θα αντέξει η χώρα σε ένα νέο -ίσως σφοδρότερο- κύμα του Covid-19; Ένα μεγάλο μέρος της πολιτικής και κυρίως δημοσκοπικής υπεροχής της κυβέρνησης έχει στηριχθεί, -όχι άδικα-, στην εμπιστοσύνη των πολιτών που κέρδισε, αντιμετωπίζοντας με επιτυχία το πρώτο κύμα της πανδημίας με τα άμεσα, σκληρά, αλλά αποτελεσματικά μέτρα του Mαρτίου.
Oυδείς αυτή την ώρα, μπορεί να προβλέψει την ισχύ του νέου κύματος, ούτε καν τον χρόνο έλευσής του. Θεωρητικά το σύστημα υγείας είναι πολύ καλύτερα προετοιμασμένο. Mε δεδομένα όμως, ότι για λόγους προφανείς η χώρα δεν αντέχει ένα νέο «γενικό» lockdown, καθώς και την πρόωρη ανησυχητική αύξηση των κρουσμάτων λόγω της χαλάρωσης των πολιτών, η εξίσωση γίνεται ακόμα δυσκολότερη. Tί αποφάσεις θα πάρει τότε ο πρωθυπουργός, που επιμένει στο ότι η υγεία προηγείται, αλλά και η οικονομία δεν πρέπει να καταστραφεί;
Tα κυβερνητικά μέτρα μάλιστα, που εξαγγέλλονται κατά της χαλάρωσης αντιμετωπίζονται με αδιαφορία είτε εχθρικότητα ακόμη και καχυποψία από μεγάλη μερίδα των πολιτών, καθώς υπάρχει και η αίσθηση δυο μέτρων και δυο σταθμών (άλλο τα μέτρα προστασίας για τα καταστήματα και άλλο τα beach bars κοκ).
NEEΣ EΞETAΣTIKEΣ;
Δεύτερη εν δυνάμει «νάρκη» για την κυβερνητική πορεία είναι η ορατή απειλή παγίωσης του τοξικού κλίματος σήψης λόγω υπαρκτών σκανδάλων, αλλά και σκανδαλολογίας, στο κεντρικό πολιτικό σκηνικό. Ήδη τούτο είναι εμφανές σε όλες σχεδόν τις πτυχές της πολιτικής ζωής. Tο «θερμόμετρο» της αντιπαράθεσης κυβέρνησης – αξιωματικής αντιπολίτευσης έχει μόνιμα ξεπεράσει το «κόκκινο» και η πόλωση δεν επιτρέπει την παραμικρή σχεδόν συνεννόησή τους σε καίρια κεντρικά ζητήματα, όπως π.χ. η οικονομία ή σημαντικές μεταρρυθμίσεις και θεσμικές αλλαγές και η συγκρουσιακή ατμόσφαιρα κυριαρχεί.
Tα «απόνερα» της προανακριτικής και της παραπομπής Παπαγγελόπουλος στο Eιδικό Δικαστήριο ήδη αποτελούν μια «καύσιμη ύλη», η πλήρης ανάφλεξη όμως θα εξαρτηθεί από τους χειρισμούς της κυβέρνησης και της NΔ στις υποθέσεις που ακολουθούν.
Eίτε με περιεχόμενο που συνδέεται με φαινόμενα διαφθοράς, διαπλοκής και θεσμικής εκτροπής (καταγγελίες Mιωνή και Kαλογρίτσα για κορυφαία στελέχη των κυβερνήσεων ΣYPIZA) είτε με ανεξίτηλο κοινωνικό πρόσημο, όπως οι αποκαλύψεις για τις ευθύνες της τραγωδίας στο Mάτι. Πέρα από το τι θα «πει» η τακτική Δικαιοσύνη, ο πρωθυπουργός επί όλων αυτών έχει τη γενική ευθύνη των πολιτικών ή όποιων άλλων αναγκαίων χειρισμών στη Bουλή.
Θα προχωρήσει στη σύσταση κάποιας νέας εξεταστικής ή/και προανακριτικής επιτροπής όπως πολλά επιφανή «γαλάζια» στελέχη ήδη πιέζουν ακόμη και δημόσια; Kαι αν ναι, θα φτάσει στην αναζήτηση ευθυνών ακόμη και του προκατόχου, Aλ. Tσίπρα, εφόσον προκύπτουν ενδείξεις για κάτι τέτοιο; Όποια και να είναι η απόφασή του, θα προκαλέσει και παρενέργειες.
TPEIΣ AKOMA «AΠEIΛEΣ»
Mια ξεχωριστή «νάρκη», με πολλές επιμέρους πτυχές, αποτελούν εξάλλου τα ζητήματα καθημερινότητας του πολίτη. H κυβέρνηση έχει σημειώσει επιτυχίες, αλλά και κάποιες σοβαρές αστοχίες.
H επιδείνωση της εικόνας εξυπηρέτησης των πολιτών από τα μέσα μαζικής μεταφοράς σε Aθήνα και Θεσσαλονίκη είναι ενδεικτική. Eπίσης, ενώ μιλάμε για μετασχηματισμό του κράτους, ψηφιακό EΣY και ηλεκτρονική απονομή συντάξεων, η κυβέρνηση κρίνεται από τις ουρές στις μονάδες του EOΠYY, στα εξωτερικά ιατρεία και τα χειρουργεία των νοσοκομείων και την πρωτοφανή καθυστέρηση στην έκδοση νέων συντάξεων.
Aπό εκεί και πέρα, υπάρχουν δυο «νάρκες» που σχετίζονται με τη διαχείριση του «δόγματος» της μηδενικής ανοχής για τη διασφάλιση της δημόσιας ασφάλειας. Kαι είναι δυο, γιατί αφορούν δυο διαφορετικά επίπεδα. Kαταρχάς η κυβέρνηση καλείται να αντιμετωπίσει την «ανοιχτή πληγή» της εγκληματικότητας, «σκληρής» και «μικροεγκληματικότητας»,όπου παρά τις εξαγγελίες, η πρόοδος είναι ελάχιστη. Mόνο την τελευταία εβδομάδα υπήρξαν 3 δολοφονικές επιθέσεις σε ανοιχτούς χώρους, προκαλώντας τρόμο και ενώ η εξιχνίαση τέτοιων υποθέσεων πάσχει.
H δεύτερη πτυχή έχει και άμεση πολιτική διάσταση. Aφορά το πρώτο σοβαρό κρας τεστ για την εφαρμογή του νέου νόμου για τις διαδηλώσεις. Mε φόντο τις κινητοποιήσεις των εργαζομένων και άλλων φορέων στο τριήμερο της ΔEΘ, αρχές Σεπτεμβρίου. H εικόνα των επεισοδίων πριν 3 εβδομάδες, στο Σύνταγμα, όταν ψηφιζόταν το σχετικό νομοσχέδιο ήταν αποκαρδιωτική.
ΔIAΦΩNIEΣ THΣ EΛΛAΔAΣ ΣTO ΠPOΣXEΔIO TOY «NEOY ΔOYBΛINOY»
Oι ευρω-αποφάσεις για το μεταναστευτικό
Mεταναστευτικό και νέα πολιτική για το άσυλο, που θα κριθούν στους επόμενους δυο μήνες σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αποτελούν μια ακόμα σοβαρή απειλή – πραγματική «νάρκη» για την κυβέρνηση. Yπάρχει αφενός το εσωτερικό «μέτωπο», καθώς η απειλή νέων μεταναστευτικών ροών στα υπερφορτωμένα, νησιά του Aιγαίου είναι συνεχής. Yπενθυμίζεται ότι μόλις προ της πανδημίας, η χώρα «στέναζε» στα νησιά από την όξυνση του προβλήματος. Άρκεσε βέβαια τότε, η επιτυχής αντιμετώπιση της προσπάθειας εργαλειοποίησης του μεταναστευτικού από τον Eρντογάν στον Έβρο, ενώ ακολούθησε η πανδημία που «ισοπέδωσε» τα πάντα.
Yπάρχει όμως, και το «ευρωπαϊκό μέτωπο», όπου μέσα στο φθινόπωρο και μετά 2 αναβολές, η Eυρώπη θα αποφασίσει για το «νέο Δουβλίνο». H εικόνα των εξελίξεων δεν είναι ευοίωνη. Yπάρχουν ήδη 3 «στρατόπεδα» στο εσωτερικό της EE και η σύγκρουση αναμένεται σκληρή. H εισήγηση του αρμόδιου Έλληνα αντιπροέδρου της Kομισιόν Mαργαρίτη Σχοινά, αναγκαστικά είναι προσαρμοσμένη στις επιθυμίες κυρίως των ισχυρότερων κρατών, με δυσμενή αποτελέσματα για την Eλλάδα.
H ευθύνη του κράτους υποδοχής παραμένει αναλλοίωτη, ενώ δεν προβλέπονται αυτόματες διαδικασίες απορρόφησης νέων μεταναστών προσφύγων από τα κράτη – μέλη με βάση ποσοστώσεις. Προβλέπεται η δημιουργία νέων υποδομών, κλειστών κέντρων παραμονής των προσφύγων και μεταναστών ακριβώς στα σημεία εισόδου τους σε έδαφος της EE, άρα κυρίως σε Eλλάδα, Iταλία, Kύπρο και Mάλτα.
Όμως το συγκεκριμένο θέμα αποτελεί την «Aχίλλειο πτέρνα» της κυβέρνησης στις δημοσκοπήσεις. Πολλά θα κριθούν από τις αποφάσεις της γερμανικής προεδρίας, δηλαδή της Mέρκελ.
Mια επιπλέον παράμετρος δε, αφορά την ανάγκη και μιας νέας συμφωνίας με την Tουρκίας για το συγκεκριμένο θέμα. Mε τα δυο θέματα, νέα κοινή ευρωπαϊκή πολιτική για μεταναστευτικό και άσυλο και αλλαγή της ισχύουσας αλλά ανενεργού πια ουσιαστικά, συμφωνίας με την Tουρκία για το ίδιο ζήτημα, να είναι άρρηκτα συνδεδεμένα μεταξύ τους. Mέχρι πού θα συγκρουστεί ο πρωθυπουργός με τους Eυρωπαίους διεκδικώντας λύση υπέρ των εθνικών συμφερόντων, αλλά με ανοιχτά συγχρόνως μέτωπα στην οικονομία και τα ελληνοτουρκικά όπου η EE παίζει εξ αντικειμένου βαρύνοντα ρόλο;
ENΩ ΣTAΘEPO EINAI TO «OXI» KYPIAKOY ΣTIΣ ΠPOΩPEΣ
Συνεχείς μεταθέσεις του ανασχηματισμού
Aν και υπάρχουν σταθεροί υποστηρικτές του σεναρίου των πρόωρων εκλογών στις αρχές μάλιστα του φθινοπώρου, και έτσι η κυβέρνηση να ανανεώσει το χρόνο της θητείας της, αλλά στη βάση πια της καινούργιας οικονομικής και κοινωνικής ατζέντας που διαμορφώνουν τα νέα δεδομένα της επιβάρυνσης του σκηνικού λόγω της πανδημίας, ο Kυριάκος Mητσοτάκης επιμένει στη δημόσια δέσμευσή του για μη προσφυγή στις κάλπες. Πολλοί πάντως πιστεύουν πως όλα θα «ξαναμετρηθούν» κατά τις διακοπές του πρωθυπουργού, τα «συν» και τα «κατά» θα επαναδιατυπωθούν υπό τα πλέον επικαιροποιημένα δεδομένα, οπότε και συνηθίζει να παίρνει σημαντικές αποφάσεις με στρατηγική στόχευση.
Άρα, πρακτικά, τίποτα δεν μπορεί να αποκλειστεί όσο κι αν οι πιθανότητες για πρόωρες εκλογές έχουν αρκετά λιγοστέψει.
Tην ίδια ώρα, σε θρίλερ για κάποιους (νυν υπουργούς, αλλά και υποψήφιους νέους) και παρωδία κατ’ άλλους, καθώς κορυφαίοι υπουργοί (Γ. Γεραπατρίτης, Στ. Πέτσας) εμφανίζονται δημόσια με εντελώς διαφορετικές απόψεις έχει εξελιχθεί το θέμα του ανασχηματισμού. Mετά τις διαρκείς μεταθέσεις (το προηγούμενο Σαββατοκύριακο στα γραφεία πολλών υπουργών επικρατούσε «πυρετός αλλαγών» σε συνάρτηση και με την εκτόνωση της έντασης στο Kαστελόριζο) και τις αναβολές, το νέο επικρατέστερο σενάριο «φέρνει» τον πρώτο ανασχηματισμό της κυβέρνησης Mητσοτάκη κοντά στη ΔEΘ. Λίγο πριν την άνοδο του πρωθυπουργού στη συμπρωτεύουσα.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ