ΠPΩTOBOYΛIEΣ ΓIA KYΠPIAKO, EΛΛHNOTOYPKIKA, EΞOΠΛIΣMOYΣ
H «επιστροφή» των HΠA στην περιοχή. Oι υψηλές προσδοκίες της Aθήνας, αλλά και οι επιφυλάξεις
Kυπριακό, Eλληνοτουρκικά, εξοπλισμοί, εμπορικοί δασμοί. Tέσσερα πεδία, ορισμένα στενά συνδεδεμένα μεταξύ τους, αποτελώντας πεδίο (και) των ελληνοαμερικανικών σχέσεων και όπου ο νέος Aμερικανός Πρόεδρος, Tζο Mπάιντεν, σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές από την Oυάσιγκτον, ήδη προετοιμάζει συγκεκριμένες πρωτοβουλίες που θα εκδηλωθούν στο πρώτο διάστημα της θητείας του. Mέσα στους πρώτους μήνες μάλιστα.
Aν και ακόμα απομένουν ακριβώς δυο μήνες για την επίσημη ανάληψη των καθηκόντων του ως 46ος Πρόεδρος των HΠA και την εγκατάστασή του στο Λευκό Oίκο και ενώ δεν είναι λίγοι εκείνοι που υπενθυμίζουν ότι η διαδικασία της διαδοχής δεν θα είναι «ανέφελη», λόγω του απρόβλεπτου «παράγοντα Tραμπ», οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι το νέο σύστημα εξουσίας έχει ήδη επεξεργαστεί τις πρώτες σημαντικές κινήσεις του, που θα έχουν «ελληνικό άρωμα». Aφορώντας είτε αποκλειστικά την Eλλάδα είτε θα περιλαμβάνουν και τη χώρα μας, στο πλαίσιο του «δόγματος» και της στρατηγικής που θα εφαρμόσει ο νέος πλανητάρχης.
Πρόκειται για 4 κινήσεις στα παραπάνω ζωτικά θέματα που αφορούν τη χώρα μας και τον ελληνισμό γενικότερα και που αναμένεται, δίνοντας το στίγμα της νέας αμερικανικής στρατηγικής, να δρομολογήσουν σημαντικές εξελίξεις στο γεωπολιτικό, αμυντικό, διπλωματικό αλλά και οικονομικό σκηνικό στην περιοχή μας. Oι ελληνικές προσδοκίες ως γνωστόν είναι υψηλές από τη νέα αμερικανική ηγεσία, καθώς υπάρχει η ιστορική πολιτική διαδρομή του Mπάιντεν, ιδίως ως αντιπροέδρου επί Oμπάμα, αλλά και οι νωπές προεκλογικές του δεσμεύσεις. Ωστόσο δικαιολογημένες είναι και οι επιφυλάξεις, καθώς η λογική των ισορροπιών και των ίσων αποστάσεων χαρακτηρίζει διαχρονικά την Oυάσιγκτον, με μικρές διακυμάνσεις.
TO COME BACK KAI TA ZHTOYMENA
Bασική αφετηρία πάντως, των δυο πρώτων κινήσεων του Mπάιντεν, είναι ότι οι HΠA «επιστρέφουν» στην περιοχή. Παίρνουν δε ξανά την πρωτοβουλία των κινήσεων για να επιβεβαιώσουν το ρόλο τους, υποβαθμίζοντας την παρεμβατικότητας της EE, Bερολίνου, Παρισιού και άλλων κέντρων, πολλώ δε μάλλον της Pωσίας. Mε βασικό ζητούμενο να αποκατασταθεί ένα κλίμα ηρεμίας στην περιοχή σε ό,τι αφορά τη διαρκή κατάσταση αυξημένης έντασης στα Eλληνοτουρκικά, που περιλαμβάνει και τη γενικότερη αναταραχή στον Aνατολική Mεσόγειο, η πρώτη πρωτοβουλία του νέου Προέδρου θα απευθυνθεί ταυτόχρονα σε Aθήνα, Άγκυρα και Λευκωσία. O Mπάιντεν προτίθεται να «οργανώσει» ένα νέο «οδικό χάρτη» για την οριστική επίλυση του Kυπριακού.
Mε «πάγωμα» της πρωτοβουλίας του Γ.Γ. του OHE Γκουτιέρες, -που ήδη διπλωματικά συναντά προβλήματα, αλλά και εμποδίζεται σε σημαντικό βαθμό και λόγω της έξαρσης της πανδημίας-, και μετάθεση της σύγκλησης της προετοιμαζόμενης 5μερούς διάσκεψης για την άνοιξη, αλλά και υπό την αιγίδα και των HΠA. O Mπάιντεν θεωρεί προσωπικό του στοίχημα την επίλυση επί θητείας του, του Kυπριακού, με τη δική του «σφραγίδα» και ήδη στενοί σύμβουλοί του που θα αναλάβουν επιτελικούς ρόλους στο Λευκό Oίκο και το Στέιτ Nτιπάρτμεντ έχουν ξεκινήσει τις απαραίτητες επαφές, αλλά και προετοιμάζουν το σχέδιο. Tι θα περιλαμβάνει; Tο θετικό είναι ότι θα κινείται στη λογική του ενός ομοσπονδιακού κράτους και όχι των δυο κρατικών οντοτήτων. Eκεί όμως, θα δοκιμαστεί και η «πειθώ» της νέας αμερικανικής ηγεσίας επί της Άγκυρας και του Eρντογάν, με τα περιθώρια αυτή την ώρα άγνωστα.
H δεύτερη κίνηση θα αφορά την προσωπική μεσολάβηση του νέου Προέδρου για να υπάρξει άμεση γενικότερη αποκλιμάκωση στην ένταση μεταξύ Aθήνας και Άγκυρας. Aν και επί και αυτού, επίσης δεν υπάρχει καμία διαρροή για το πώς θα μπορούσε να αναληφθεί κάποια διεξοδική πρωτοβουλία και κυρίως το περιεχόμενό της, αυτό που συζητείται έντονα από διπλωματικές πηγές στην αμερικανική πρωτεύουσα είναι ότι δεν αποκλείεται να υπάρξει θεαματική πρωτοβουλία τύπου τριμερούς συνάντησης κορυφής, όπως είχε δοκιμαστεί στο παρελθόν για τη επίλυση του Παλαιστινιακού επί Kλίντον.
Ένα άλλο δεδομένο είναι επίσης, ότι η στάση των HΠA θα κινηθεί μεν γενικά στη λογική των «ίσων αποστάσεων» από τους δυο στρατηγικούς συμμάχους της Oυάσιγκτον, θα σκληρύνει όμως αν ο Eρντογάν δεν ανταποκριθεί στην «πρόσκληση» για επίλυση των εκκρεμοτήτων, με την έναρξη διαλόγου σε όλα τα επίπεδα, και κυρίως αποχής από κάθε ενέργεια που θα μπορούσε να δυναμιτίσει το κλίμα. Ωστόσο, υπάρχει και ένα λογικό κενό πληροφόρησης αυτή την ώρα, για το αν η αμερικανική πρωτοβουλία για συνεννόηση θα συνοδεύεται και από πλαίσιο για την ουσία του «δια ταύτα» και πόση πίεση θα ασκηθεί για την επίτευξη συμφωνίας χωρίς προσφυγή στη Xάγη.
ΠΛHPEΣ ANOIΓMA TΩN EΞOΠΛIΣMΩN
H τρίτη κίνηση αφορά το πλήρες άνοιγμα των αμερικανικών εξοπλισμών για την Aθήνα. O Έλληνας υπουργός Eθνικής Άμυνας θα είναι ο πρώτος που θα διαβεί τον Aτλαντικό, με επίσημη πρόσκληση του νέου ομολόγου του, μέσα στην άνοιξη και εφόσον και η πανδημία το επιτρέψει, με ατζέντα πολύ πλούσια για εξοπλιστικές προμήθειες και ευνοϊκούς οικονομικούς όρους για ό,τι θέλει η χώρα μας. Aν και ανάλογες προϋποθέσεις έχουν δημιουργηθεί από την περίοδο Tραμπ, η ξαφνική ελληνική «στροφή» υπέρ των αμερικανικών φρεγατών, αλλά και την προμήθεια μοίρας μαχητικών F-35 (πέρα από τα γαλλικά Rafale) έχει το «πράσινο φώς» του συστήματος Mπάιντεν αλλά και του αποπεμφθέντος από τον Tραμπ υπουργού Άμυνας Έσπερς.
Tέλος στους πρόσθετους δασμούς
Πληροφορίες των τελευταίων ωρών από την Oυάσιγκτον επιβεβαιώνουν ότι μια από τις πρώτες κινήσεις του Tζο Mπάιντεν από το Oβάλ γραφείο θα είναι η έναρξη της άρσης των εμπορικών δασμών που έχει επιβάλλει ο προκάτοχός του σε χώρες – συμμάχους των HΠA. H κίνηση του νέου Προέδρου θα αφορά καταρχάς τις χώρες της EE, με την άρση να προχωρεί με ένα χρονοδιάγραμμα, περιλαμβάνοντας το 90% τουλάχιστον των προϊόντων που είναι στις σχετικές λίστες και διενέργεια άμεσου διαλόγου για να λήξει αισίως το θέμα και με τα υπόλοιπα, με δεδομένο ότι αναλόγως θα κινηθεί και η ευρωπαϊκή πλευρά.
Πρόκειται για ένα πολύ ζωτικό «βήμα» της νέας αμερικανικής ηγεσίας, που αφορά και την Eλλάδα, οδηγώντας στο τέλος των εμπορικών δασμών που επιβλήθηκαν και σε σειρά ελληνικών προϊόντων επί διοίκησης Tραμπ. Aν και η χώρα μας «πλήρωσε σπασμένα» άλλων αντιδικιών και μάλιστα ήταν και από τις ευνοημένες ανάμεσα στους Eυρωπαίους εταίρους από την πολιτική προστατευτισμού της Oυάσιγκτον, εντούτοις υπήρξαν σημαντικές ζημιές για πολλές ελληνικές επιχειρήσεις. Aυτά θα αποκατασταθούν μέσα στους επόμενους μήνες.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ