‘Η Ευρώπη ήταν, είναι και θα παραμείνει πάντοτε ένας προορισμός ασύλου. Όλοι όσοι θέλουν να ξεφύγουν από τον πόλεμο, απ’ τη δικτατορία και απ τις διακρίσεις, θα πρέπει να ξέρουν ότι η ΕΕ θα είναι μια ασπίδα, μια ομπρέλα προστασίας. Αυτό μας κάνει Ευρωπαίους. Είναι ένα από τα συστατικά του ότι είμαστε Ευρωπαίοι. Θέλω όμως να είμαι ξεκάθαρος γιατί υπάρχει και η άλλη όψη σε αυτό το νόμισμα: Ότι όσοι δεν έχουν κανέναν λόγο να βρίσκονται κάτω από τη νομική προστασία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα πρέπει να επιστρέφουν στις χώρες προέλευσής τους”, δήλωσε από την Κύπρο ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Μαργαρίτης Σχοινάς, τονίζοντας ότι δεν θα υπάρξει ποτέ μια ολοκληρωμένη ενιαία ευρωπαϊκή πολιτική μετανάστευσης, αν δεν υπάρξει σεβασμός αυτών των δύο Αρχών.
Από το βήμα της Ημερίδας που διοργάνωσε το Ινστιτούτο Γλαύκος Κληρίδης και το Wilfried Martens Center For European Studies σχετικά με το Μέλλον της Ευρώπης στο Δημοτικό Θέατρο Λευκωσίας, ο κος Σχοινάς αναφέρθηκε στο ζήτημα των μεταναστευτικών ροών προς την Ευρώπη και ιδιαίτερα την Κύπρο, αλλά και την ανάγκη ενός ενιαίου ευρωπαϊκού πλαισίου για την Μετανάστευση και το Άσυλο, το οποίο χαρακτήρισε ως το πιο ισχυρό εργαλείο για τη μείωση των παράτυπων αφίξεων.
Ο κος Σχοινάς ξεκαθάρισε ότι αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει ενιαίο Ευρωπαϊκό πλαίσιο για την Μετανάστευση, αλλά ένα διάσπαρτο σύνολο ρυθμιστικών διατάξεων που δημιουργεί όλα τα φαινόμενα που ενοχλούν. ”Σε κομψά αγγλικά αποκαλείται patchwork, αλλά στα ελληνικά λέγεται ”κουρελού”, είπε. ”Αυτή η έλλειψη ευρωπαϊκής συμφωνίας είναι αυτή που φέρνει δυσανάλογο βάρος για τις χώρες της πρώτης υποδοχής”, σημείωσε, χαρακτηρίζοντας επείγουσα την ανάγκη διόρθωσης των μελανών σημείων στη διαχείριση της μετανάστευσης.
”Το νέο ευρωπαϊκό Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο θα ξεκινάει με μια ξεκάθαρη επανα-οριοθέτηση των σχέσεών μας με τις χώρες προέλευσης και διέλευσης των μεταναστευτικών ροών. Δε θα μπορέσουμε ποτέ ως Ευρώπη να διαχειριστούμε αποτελεσματικά το μεταναστευτικό, αν δεν επενδύσουμε σε ισχυρές σχέσεις και συμφωνίες με τις χώρες αυτές, τις τρίτες χώρες. Αν δεν εργαστούμε πάνω σε επιχειρησιακές συμφωνίες για την κοινή αντιμετώπιση των κυκλωμάτων παράνομης διακίνησης. Αν δε βοηθήσουμε αυτές τις χώρες να κρατήσουν τον κόσμο τους εκεί, για να έχουν καλύτερες ευκαιρίες και ζωή εκεί που γεννήθηκαν, παρά να βάζουν τη ζωή τους στα χέρια διακινητών μεταναστών στο Αιγαίο ή στη Μεσόγειο”, επεσήμανε, αναπτύσσοντας την ανάγκη διαφύλαξης των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ, αλλά και το ζήτημα της αλληλεγγύης και του επιμερισμού των βαρών, προτείνοντας έναν μόνιμο μηχανισμό αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών – μελών που θα διορθώσει τις σημερινές ανισορροπίες, τις αδικίες. ”Είναι άδικο κράτη – μέλη όπως η Κύπρος, η Ελλάδα, η Ιταλία, η Μάλτα και η Ισπανία που η γεωγραφία τις τοποθέτησε στην πρώτη γραμμή να υφίστανται δυσανάλογα μεγαλύτερη πίεση χωρίς να έχουν μηχανισμό ουσιαστικής στήριξης από τους υπόλοιπους”.
Όπως ανέφερε ο κος Σχοινάς γνωρίζει και συμμερίζεται πλήρως τις δυσανάλογες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Κύπρος με την αύξηση των παράτυπων αφίξεων – κυρίως μέσω της Πράσινης Γραμμής – και του εξαιρετικά υψηλού αριθμού αιτήσεων ασύλου. ”Εκτός από τη πρακτική υποστήριξη που ήδη προσφέρει ο Οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Άσυλο, κατά τις τελευταίες εβδομάδες κάναμε πολύ σημαντικά βήματα στη διαμόρφωση ενός Μνημονίου Συνεννόησης μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των σχετικών Υπηρεσιών και Οργανισμών της Ευρώπης, που θα ενισχύσει και θα βελτιώσει την επιχειρησιακή μας συνεργασία βάσει ενός λεπτομερούς κοινού Σχεδίου Δράσης για τη διαχείριση της μετανάστευσης. Είμαι ιδιαίτερα χαρούμενος που η υπογραφή αυτού του Μνημονίου Συνεννόησης θα λάβει χώρα στα πλαίσια της επίσκεψής μου – ένα ισχυρό μήνυμα Ευρωπαϊκής στήριξης στις προσπάθειες της Κύπρου”.
Επιπλέον, ως το απώτατο ανατολικό σύνορο της Ενωμένης Ευρώπης, η Κύπρος, είπε, βρίσκεται συχνά στο επίκεντρο προκλήσεων – κυρίως σε ό,τι αφορά τη μετανάστευση, τα ενεργειακά και φυσικά το να ζει με έναν αβέβαιο επεκτατικό γείτονα που δεν έχει σταματήσει τις προκλήσεις.
”Ταυτόχρονα όμως η ύψιστη γεωστρατηγική σημασία της χώρας και η ψύχραιμη, συστηματική αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων από την πολιτική ηγεσία στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού και του Διεθνούς Δικαίου, αναδεικνύουν την Κύπρο ως πολύτιμο ευρωπαϊκό εταίρο και ρυθμιστή των εξελίξεων στην Ανατολική Μεσόγειο. Η πρόταση της Κύπρου για μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης προς την επίλυση του Κυπριακού είναι ένα άλλο τέτοιο παράδειγμα ηγετικής πρωτοβουλίας, που η Ευρωπαϊκή Ένωση υποστηρίζει πλήρως”.
Χωρίς διάθεση υποτίμησης των υφιστάμενων κινδύνων, ο κος Σχοινάς σημείωσε ότι επιλέγει να συνταχθεί στο στρατόπεδο των αισιόδοξων: ”Η αισιοδοξία μου αυτή δεν είναι η αισιοδοξία του ρομαντικού, είναι η αισιοδοξία που πηγάζει από την ακλόνητη πίστη μου στο Ευρωπαϊκό μοντέλο. Στην κοινωνία που μας εκφράζει. Στις κοινές αξίες, στις οποίες βασίζεται η Ευρωπαϊκή Ένωση: τον σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, την ελευθερία, τη δημοκρατία, την ισότητα, το κράτος δικαίου και τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τον σεβασμό στο ρόλο της γυναίκας, στην οικογένεια, στην κοινωνία και στην εργασία. Στην ανάγκη να υπερασπιστούμε τα καθολικά συστήματα υγείας και εκπαίδευσης. Στο ότι προσέχουμε τους ηλικιωμένους μας. Όλα αυτά, είμαστε εμείς μαζί οι Ευρωπαίοι”.
Ως απάντηση στο γεγονός ότι τον Δεκέμβριο του 2019, κατά τη διάρκεια ανάληψης των καθηκόντων του, πολλοί αναρωτήθηκαν γιατί το ζήτημα της μετανάστευσης εντάσσεται στα πλαίσια του χαρτοφυλακίου για την προώθηση του Ευρωπαϊκού τρόπου ζωής, είπε ότι η απάντηση είναι απλή. ”Γιατί η μετανάστευση είναι ένα ζήτημα άμεσα συνδεδεμένο με τον χαρακτήρα, τη σταθερότητα και τη συνεκτικότητα των ευρωπαϊκών κοινωνιών”.
Ο κος Σχοινάς έκλεισε με την αγγλική φράση ”στεκόμαστε στους ώμους γιγάντων, η οποία υποδεικνύει, όπως είπε, ότι όχι απλώς πατάμε σε γερές βάσεις, αλλά μπορούμε να δούμε και πολύ πιο μακριά. ”Και η Κύπρος δεν αποτελεί το σημείο όπου τελειώνει η Ευρώπη. Για μένα είναι σαφές ότι εδώ σε αυτά τα χώματα, ξεκινάει η Ευρώπη”.
