“Θεσπίζεται η ενοποίηση των δύο υφιστάμενων Επιτροπών Διερεύνησης Ατυχημάτων (αεροπορικών και σιδηροδρομικών) και δημιουργείται ένας νέος φορέας, διορθώνονται σφάλματα του παρελθόντος και χωρίς να υπάρχει καμία επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού” τόνισε ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Κώστας Καραμανλής, κατά την παρουσίαση του σχεδίου νόμου για το “Θεσμικό πλαίσιο διερεύνησης αεροπορικών και σιδηροδρομικών ατυχημάτων και την ασφάλεια των μεταφορών” στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής.
Ο υπουργός, εισηγούμενος το νομοσχέδιο, επισήμανε ότι με την δημιουργία του νέου φορέα ενοποιούνται οι δύο υφιστάμενες επιτροπές και τα όργανα διοίκησής τους. Το νέο 5μελές Συμβούλιο θα αποτελείται από τρία μέλη (πρόεδρο κι άλλα δύο μέλη) αρμόδια για τα αεροπορικά δυστυχήματα, και δύο (αντιπρόεδρο κι άλλο ένα μέλος) για τα σιδηροδρομικά ατυχήματα. Ο νέος φορέας θα είναι μια Αυτοτελή Μονάδα Μελετών και Διερευνήσεων εντός του υπουργείου, η οποία θα αποτελείται από τρία Γραφεία (Αεροπορικών Ατυχημάτων, Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων, και Πρόληψης, Ανάλυσης και Στατιστικής), που θα στελεχωθούν από τους υπάρχοντες διερευνητές της ΕΔΑΑΠ. Οι υφιστάμενοι διοικητικοί υπάλληλοι μετατάσσονται στο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών κι αυτό με τη σειρά του θα τους διαθέτει στον νέο φορέα, ανάλογα με τις ανάγκες που θα έχει. Παράλληλα παρέχεται η δυνατότητα συνεργασίας με τρίτους διερευνητές και τεχνικούς συμβούλους, προκειμένου να καλυφθεί άμεσα η απουσία διερευνητών σιδηροδρομικών ατυχημάτων και ενισχύεται το έργο των διερευνητών, παρέχοντάς τους οικονομικά κίνητρα.
Ο κ. Καραμανλής, τόνισε πως “με αυτόν τον τρόπο δημιουργείται ένας φορέας μικρός σε μέγεθος, αλλά εξαιρετικά ευέλικτος, και διορθώνονται σφάλματα του παρελθόντος, που δημιουργούσαν εμπόδια στην εύρυθμη λειτουργία του”. Επισήμανε πως από τον Ιούλιο του 2019 μέχρι και σήμερα, έχει γίνει μια συνεπής δουλειά αναδιοργανώνοντας τους φορείς τους οποίους εποπτεύει το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών. “Στόχος μας”, είπε ο υπουργός, “ήταν οι φορείς του Υπουργείου να είναι ενεργοί και λειτουργικοί, διορθώνοντας παράλληλα όλα τα κακώς κείμενα του παρελθόντος. Ένας στόχος απλός μεν στη σύλληψή του, αλλά ταυτόχρονα και σύνθετος στην υλοποίησή του”.
Ο εισηγητής της ΝΔ, Γιάννης Ανδριανός ζήτησε την υπερψήφιση του νομοσχεδίου υπογραμμίζοντας ότι επιχειρείται η αναμόρφωση του νομοθετικού πλαισίου δημιουργώντας ένα νέο φορέα που ουσιαστικά θα αναβαθμίσει έναν από τους πυλώνες της ασφάλειας των αεροπορικών και σιδηροδρομικών μεταφορών στη χώρα μας. Μειώνεται η γραφειοκρατική επιβάρυνση και οι καθυστερήσεις στην εκτέλεση του έργου διερεύνησης ατυχημάτων. Εξορθολογίζεται η οργανωτική τους δομή βελτιώνοντας την ποιότητα, ενισχύοντας την αποτελεσματικότητα και την αξιοπιστία των διαδικασιών. Παράλληλα γίνεται αποτελεσματικότερη χρήση των ανθρώπινων και υλικών πόρων.
Ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ, Χρήστος Γιαννούλης ανέφερε πως το κόμμα του επιφυλάσσεται να τοποθετηθεί στην Ολομέλεια. Επισήμανε την αναγκαιότητα δημιουργίας ενός τέτοιου εθνικού φορέα καθώς ήταν ένα πολυετές έλλειμμα που υπήρχε στη χώρα μας. Ο φορέας αυτός, ανέφερε ότι θα πρέπει να διέπετε από ανεξαρτησία, υψηλή τεχνογνωσία, διάθεση πόρων – μέσων και στελεχών ώστε να διασφαλίζεται η εμπιστοσύνη του επιβατικού κοινού και των εργαζομένων στις αεροπορικές και σιδηροδρομικές υπηρεσίες. Χαρακτήρισε λογικό η εποπτεία του φορέα να είναι στο υπουργείο αλλά ζήτησε η στελέχωση και η λειτουργία του να διέπετε από διαφάνεια και από διασύνδεση με το εξωτερικό. Έθεσε προβληματισμούς σχετικά με όσα προβλέπονται για την χρηματοδότηση του νέου αυτού φορέα.
Ο ειδικός αγορητής του ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ, Χρήστος Γκόκας επιφυλάχθηκε να τοποθετηθεί ανάλογα με την εξέλιξη της επεξεργασίας του νομοσχεδίου στην Επιτροπή και στην Ολομέλεια καθώς, όπως είπε, υπάρχουν ορισμένοι προβληματισμοί. Παρατήρησε πως οι αντίστοιχοι φορείς στο εξωτερικό είναι ανεξάρτητες αρχές ενώ εδώ μιλάμε για μια αυτοτελή ανεξάρτητη μονάδα του υπουργείου, που εάν δεν συντρέξουν ορισμένες προϋποθέσεις και δικλείδες, θα εξελιχθεί σε μια ψευδεπίγραφη αρχή. Επίσης, δημιουργούνται ζητήματα σχετικά με τις επιλογές των οργάνων διοίκησης του φορέα, του προσωπικού αλλά και του διαχωρισμού των δικαστικών διερευνήσεων που γίνονται και αυτών που θα πραγματοποιεί ο Οργανισμός. Αναρωτήθηκε κατά πόσο εφικτή και επαρκής είναι η προβλεπόμενη χρηματοδότηση του νέου φορέα μέσα από τα αδιάθετα του λογαριασμού του Eurocontrol για τα αεροπορικά ατυχήματα. Ζήτησε να πληροφορηθεί από πού θα αποζημιώνονται οι ερευνητές των σιδηροδρομικών ατυχημάτων καθώς στο νομοσχέδιο δεν αναφέρεται κάποια σχετική πρόβλεψη. Μεταξύ άλλων, επισήμανε και τις μεγάλες ελλείψεις προσωπικού ασφαλείας που υπάρχει.
Ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ, Χρήστος Κατσώτης επιφυλάχθηκε το κόμμα του να τοποθετηθεί επί του νομοσχεδίου στην Ολομέλεια τονίζοντας πως για εμάς η ασφάλεια των επιβατών και των εργαζόμενων είναι ζήτημα αρχής. Ο νέος φορέας θα πρέπει να στελεχωθεί με μόνιμο εξειδικευμένο προσωπικό που θα του παρέχονται τα μέσα. Να έχουν αξιοπρεπείς οικονομικές αποδοχές και κατάλληλο περιβάλλον εργασίας. Αυτό που προέχει, είπε ο βουλευτής, είναι να υπάρχουν όλα εκείνα τα μέτρα που θα αποτρέπουν το ατύχημα ή το δυστύχημα. Να αποδίδονται οι ευθύνες και να μην μένουμε απλά στην διατύπωση του “ανθρώπινου λάθους”. Δεν μπορεί να αποκρύπτεται ή να μειώνεται η ευθύνη των επιχειρηματικών ομίλων. Τα μέτρα υγείας και ασφάλειας δεν μπορεί να αντιμετωπίζονται στο πλαίσιο της ΕΕ για την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων με ευέλικτες μορφές εργασίας, υπερεργασία, αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης κ.λ.π
Ο ειδικός αγορητής της Ελληνικής Λύσης, Βασίλης Βιλιάρδος επιφυλάχθηκε να τοποθετηθεί στην Ολομέλεια λέγοντας πως το νομοσχέδιο αυτό “δεν προφέρει κάτι το καινούριο αλλά πρόκειται για μια ακόμη “μεταρρύθμιση” που ελπίζουμε να μην έχει αρνητικές συνέπειες επειδή αφορά έναν πολύ ευαίσθητο τομέα της δημόσιας ασφάλειας”. Ανέφερε πως όταν ακούμε για μικρές και ευέλικτες μονάδες ασφαλείας είναι λογικό να προβληματιζόμαστε. Παρατήρησε ότι εάν και στην αιτιολογική έκθεση γίνεται λόγος για διόρθωση προβλημάτων που υπήρξαν στις υφιστάμενες επιτροπές διερεύνησης και τα οποία διορθώνονται με το νέο θεσμικό πλαίσιο, αυτά όμως δεν αναγράφονται πουθενά. Επισήμανε ότι σημαντικό είναι η διερεύνηση και η δημοσιοποίηση των συμβάντων και όχι μόνο των ατυχημάτων ή των δυστυχημάτων.
Ο ειδικός αγορητής του ΜέΡΑ25, Γιώργος Λογιάδης, ανέφερε πως καταψηφίζει το νομοσχέδιο ως “πρόχειρο, αυθαίρετο και λάθος. Διότι οι μηνιαίες αποζημιώσεις στους διερευνητές δεν μπορεί να καλυφθούν από τα αδιάθετα του λογαριασμού του Eurocontrol όπως ορίζεται στο σχέδιο νόμου”. Αυτά τα χρήματα, είπε ο βουλευτής, ανήκουν μόνο στους υπαλλήλους της ΥΠΑ και της ΑΠΑ που δημιουργήθηκε από την ΥΠΑ. Και δεν έχετε την έγκριση του Eurocontrol ότι μπορεί να αξιοποιηθούν από άλλες ανεξάρτητες αρχές διερεύνησης ατυχημάτων όπως σιδηροδρομικών, ναυτικών ή οδικών ατυχημάτων. Δεν μπορεί να έχουμε διερευνήσεις μόνο μέσω τεχνικών μέσων και όχι της επιτόπιας διερεύνησης από επιτροπή. Οι διερευνήσεις πρέπει να είναι άμεσες και όχι να ξεκινούν μετά από μήνες όπως έγινε πρόσφατα για το αεροπορικό ατύχημα που έγινε στην Κρήτη με ιδιωτικό αεροσκάφος.
Η Επιτροπή αποφάσισε την ερχόμενη Τρίτη, 17 Ιανουαρίου, να πραγματοποιηθούν η ακρόαση των φορέων και στη συνέχεια η κατ’ άρθρων συζήτησή του. Η δεύτερη ανάγνωση του νομοσχεδίου ορίσθηκε για την επόμενη ημέρα. Το νομοσχέδιο, από την Διάσκεψη των Προέδρων, προγραμματίσθηκε να εισαχθεί την Πέμπτη, 19 Ιανουαρίου στην Ολομέλεια για συζήτηση και ψήφιση.