Το μήνυμα για «ανεκτικότητα», «αμοιβαίο σεβασμό» και «περισσότερη Ευρώπη», τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ε.Ε, κατά την «παρακαταθήκη» που άφησε πίσω του ο Δημήτρης Τσάτσος με τη σκέψη του, εξέφρασαν ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Μάρτιν Σουλτς, και ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Ευάγγελος Βενιζέλος, μιλώντας σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στη μνήμη του Δ. Τσάτσου, από τον τοπικό πολιτιστικό σύλλογο «Η Σκιάθος» και τους συνεργάτες του στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στη Σκιάθο, το βράδυ της Παρασκευής, όπως μεταδίδει το ΑΠΕ-ΜΠΕ.
«Η σκέψη του Τσάτσου βασίζεται στην ανεκτικότητα και τον σεβασμό. Και τώρα περισσότερο από ποτέ χρειαζόμαστε τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη ανεκτικότητα και αμοιβαίο σεβασμό», τόνισε ο κ. Σουλτς. «Το βασικό μήνυμα που μας άφησε ο Τσάτσος είναι ότι δεν πρέπει να εκβιάζουμε τους συσχετισμούς περισσότερο από όσο αντέχουν οι κοινωνίες της Ε.Ε., αλλά αν η Ευρώπη δεν βαδίσει προς την ολοκλήρωση της, αν δεν έχουμε περισσότερη Ευρώπη, τότε η Ευρώπη θα είναι πάντα μια Ευρώπη της κρίσης και θα χάνει βαθμούς στο παγκόσμιο στερέωμα», σημείωσε ο κ. Βενιζέλος.
Με αφορμή το γεγονός ότι η ανάληψη της ελληνικής προεδρίας το α’ εξάμηνο του 2014 συμπίπτει με το εξάμηνο των ευρωπαϊκών εκλογών για την ανάδειξη του νέου Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της νέας Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Προέδρου της, ο κ. Βενιζέλος τόνισε ότι «ανοίγει ένας διάλογος για την Ευρώπη που ο Τσάτσος την ήθελε ‘Ευρώπη των κρατών’ και ‘Ευρώπη των λαών’, γιατί ήταν ευρωπαϊστής και ρεαλιστής». «Γιατί η αλήθεια είναι», πρόσθεσε ο κ. Βενιζέλος, «ότι η θεσμική ισοτιμία των κρατών στην Ευρώπη έχει παραβιαστεί πολύ έντονα λόγω της κρίσης, κάποιοι δανείζουν κάποιοι δανείζονται, κάποιοι υπαγορεύουν και κάποιοι υπακούουν». Σημείωσε δε πως «γι’ αυτό ο μεγάλος στόχος είναι να ανακτήσουμε την αυτοδυναμία μας, την θεσμική μας ισοτιμία στην Ε.Ε., μέσα όμως σε αυτήν», για να υπογραμμίσει πως δεν είναι εύκολο και ευχάριστο «γήπεδο», όμως είναι το καλύτερο και το ασφαλέστερο που υπάρχει για την Ελλάδα.
Ο κ. Βενιζέλος εξέφρασε τη βαθιά βεβαιότητα του ότι εάν ο «μεγάλος Έλληνας και μεγάλος Ευρωπαίος» Δ. Τσάτσος δεν είχε πεθάνει λίγο πριν συναφθεί και εγκριθεί το πρώτο πρόγραμμα στήριξης, «θα ήταν διαφορετική η έκβαση αυτής της υπόθεσης και σίγουρα θα ήταν διαφορετικό το κλίμα των ελληνογερμανικών σχέσεων».
Είπε ακόμη για τον Δ. Τσάτσο ότι λίγοι άνθρωποι έχουν επηρεάσει τις θεσμικές εξελίξεις στην Ελλάδα και την Ευρώπη όσο εκείνος, σημειώνοντας, μεταξύ άλλων, ότι έχει διαμορφώσει τις θεσμικές και ιστορικές βάσεις της Μεταπολίτευσης, «που είναι η καλύτερη και όχι η χειρότερη περίοδος του νέου ελληνισμού».
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου -τον οποίο ο κ. Βενιζέλος χαρακτήρισε ως «το πιο προοδευτικό πρόσωπο της Γερμανίας στραμμένο προς την Ευρώπη»- είπε ότι από τον Δ. Τσάτσο έμαθε να κατανοεί καλύτερα την Ελλάδα. «Όχι μόνο η αρχαία αλλά και η σύγχρονη Ελλάδα έχει συμβάλει τα μάλα στην Ευρώπη και ολόκληρο τον κόσμο», ανέφερε ο κ. Σουλτς για να τονίσει: «Γι’ αυτό πρέπει να πάψουν πολλοί να μιλούν για την Ελλάδα σαν να είναι μια χώρα δεύτερης κατηγορίας, κάθε άλλο, η Ελλάδα είναι ισότιμο, πλήρες μέλος της Ε.Ε.». «Γι’ αυτό πιστεύω ότι σήμερα ειδικά», είπε ο κ. Σουλτς, «το πνεύμα του Δ. Τσάτσου είναι εκείνο που πρέπει να μας καθοδηγεί» και το οποίο «βασίζεται στην ανεκτικότητα, στο σεβασμό, στη συνεργασία». «Να πάψουν οι μεγάλοι να κουνούν επιδεικτικά το δάκτυλο στους μικρούς, μόνο μέσα από την ανοχή και τη συνεργασία μπορούμε να προχωρήσουμε», υπογράμμισε.
Ο κ. Σουλτς υπενθύμισε ότι στις 23 Αυγούστου πριν από 69 χρόνια στη Σκιάθο «ναζί κατέστρεψαν ανθρώπινες ζωές» και ανέφερε ότι «είναι βαθύτατο όνειδος για έναν Γερμανό να γνωρίζει ότι στο όνομα του γερμανικού λαού διεπράχθησαν όλα αυτά τα ειδεχθέστατα εγκλήματα». Συνεχίζοντας τόνισε ότι μετά το πρώτο μισό του 20ου αιώνα, στη «δεύτερη» εποχή του αιώνα, ο ρατσισμός ξεπεράστηκε «και αυτό κατέστη δυνατό μέσα από τη διαδικασία της ευρωπαϊκής ενοποίησης». Σε αυτό το πλαίσιο, τόνισε ότι ο Δ. Τσάτσος «ήταν ένθερμος οπαδός και συνέβαλε σε αυτό που λέμε ‘συνεργασία των κρατών’».
Για τον Δ. Τσάτσο που έθεσε ερωτήματα για την Ε.Ε. που θα μας απασχολούν και στο μέλλον, μίλησε ο υφυπουργός Εξωτερικών, Δημήτρης Κούρκουλας, προλογίζοντας την εκδήλωση. «Οι ιδέες που μας κληροδότησε αποτελούν χρήσιμο οδηγό για να καλύψουμε τα επικίνδυνα κενά και ρήγματα στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα», είπε και τόνισε ότι «στη διάρκεια της ελληνικής προεδρίας και στην κρίσιμη πορεία προς τις ευρωεκλογές, η πολιτική μας θα καθοδηγείται και θα εμπνέεται από ό,τι μας κληροδότησε».
Ο κ. Κούρκουλας, χαρακτήρισε την παρουσία του κ. Σουλτς «συγκινητική πράξη τιμής στη μνήμη του Δ. Τσάτσου αλλά και υπενθύμιση της ευρωπαϊκής και γερμανικής συμβολής στα ‘πέτρινα χρόνια’ της δικτατορίας και στην ανόρθωση της ελληνικής πολιτείας στα πρώτα δύσκολα χρόνια της Μεταπολίτευσης». Ανέφερε ακόμη ότι η πολιτική πράξη και η παρέμβαση του κ. Σουλτς στο Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο «σε μια εξαιρετικά δύσκολη περίοδο, μας δίνει θάρρος και ελπίδα για το μέλλον της Ευρώπης».
«Η βαθιά γνώση του αντικειμένου, του η στοχαστικότητα και η επιστημοσύνη του θα αποτελούν πάντα πολύτιμη παρακαταθήκη για την Ευρώπη στο μέλλον», τόνισε η πρέσβης εκ προσωπικοτήτων και Μόνιμη Αντιπρόσωπος της Ελλάδας στην UNESCO, Κατερίνα Δασκαλάκη, η οποία μίλησε για τη συνύπαρξη της με τον Δ. Τσάτσο στο ευρωκοινοβούλιο κατά την πενταετία 1994-1999.
Για τον Δ. Τσάτσο μίλησε, τέλος, η στενή συνεργάτιδά του και πρόεδρος των επιστημονικών συνεργατών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Μαρία Παναγιώτου, αναφέροντας, μεταξύ άλλων, ότι «η συνεργασία μαζί του γινόταν μια συνεχής αναπόφευκτη αναμέτρηση με τον καλύτερο εαυτό μας».
