«Eπιθυμητή εξέλιξη» χαρακτηρίζει την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος ο βουλευτής, υπεύθυνος Αναπτυξιακής Πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ και καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης Γ. Σταθάκης, με συνέντευξή του στο naftemporiki.gr, επισημαίνοντας πάντως ότι οι σχετικές εκτιμήσεις της κυβέρνησης συνιστούν «μάλλον μια καλλωπισμένη εκδοχή ενός ισοσκελισμένου προϋπολογισμού».
Υπογραμμίζει επίσης ότι τα οφέλη της επίτευξης πρωτογενούς πλεονάσματος δεν θα γίνουν αισθητά παρά μόνο εάν υπάρξουν ριζικές αλλαγές στην οικονομική πολιτική, ενώ σημειώνει παράλληλα ότι η ευρωπαϊκή οικονομία στο σύνολό της «υποφέρει από την μονοδιάστατη εμμονή της γερμανικής ηγεσίας στις πολιτικές λιτότητας» και χαρακτηρίζει την επιμήκυνση από 30 σε 50 χρόνια μέρους του χρέους «έμμεσο κούρεμα».
Σε ερώτηση για το αν ο ΣΥΡΙΖΑ προκρίνει τη ριζοσπαστικοποίησή του ή τη στροφή σε πιο ρεαλιστικές θέσεις ειδικά στην οικονομία, ο κ. Σταθάκης δηλώνει ότι η ριζοσπαστικοποίηση του κόμματος περνάει μέσα από την ικανότητά του «να μετουσιώνει το αξιακό φορτίο και τις ιδέες της αριστεράς σε απτές και εφαρμόσιμες πολιτικές».
Τα τελευταία χρόνια η χώρα και οι πολίτες βιώνουν πρωτόγνωρες καταστάσεις. Στο ΣΥΡΙΖΑ κομίζετε πραγματικά μια διαφορετική πρόταση και πόσο ρεαλιστική μπορεί να είναι αυτή εντός της Ε.Ε. και της ΟΝΕ;
Οι πολίτες τα τελευταία χρόνια βιώνουν πρωτόγνωρες καταστάσεις διότι το μνημόνιο εμπνέεται από τη ¨θεραπεία σοκ¨ αναφορικά με τη δημοσιονομική προσαρμογή και τη μείωση των μισθών και τη διάλυση των εργασιακών σχέσεων. Ο ΣΥΡΙΖΑ σήμερα δεν κομίζει μόνο μια διαφορετική πρόταση για την ελληνική οικονομία, προκειμένου να επιλέξουμε πολιτικές που θα διασφαλίσουν σταθερότητα και οικονομική ανάπτυξη, αλλά συγκλίνει και με διάχυτες απόψεις, κυρίως της ευρωπαϊκής αριστεράς αλλά όχι μόνο, περί ενός σχέδιο συνολικής μεταρρύθμισης της Ε.Ε. και της Ο.Ν.Ε. Να σας υπενθυμίσω στο σημείο αυτό ότι η ευρωπαϊκή οικονομία στο σύνολο της υποφέρει από την μονοδιάστατη εμμονή της γερμανικής ηγεσίας στις πολιτικές λιτότητας και ότι πλήθος οικονομικών αναλυτών συνεχίζουν να θεωρούν την ανικανότητα ανάκαμψης των ευρωπαϊκών οικονομιών ως το μεγαλύτερο κίνδυνο παγκοσμίως. Θέσεις που είχε διατυπώσει ο ΣΥΡΙΖΑ από την αρχή της κρίσης, όπως η έκδοση ευρωομόλογου και η στροφή από τις πολιτικές λιτότητας στις πολιτικές ανάπτυξης και κοινωνικής συνοχής, σταδιακά συγκλίνουν με ανάλογες σκέψεις πολιτικών διαφόρων ρευμάτων σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.
Συμμερίζεστε την εκτίμηση του προσχεδίου του προϋπολογισμού ότι το 2014 θα έχουμε επιστροφή της οικονομίας σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης και διεύρυνση του πρωτογενούς πλεονάσματος;
Η εκτίμηση που παρουσιάστηκε από το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, μέσω του προσχέδιου του προϋπολογισμού του 2014, ότι η οικονομία θα παρουσιάσει θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης αμφισβητείται από πλήθος (γερμανικών) οικονομικών ινστιτούτων όπως το Institut der deutschen Wirtschaft και το CESifo Group κ.α. Το, δε, πρωτογενές πλεόνασμα είναι μάλλον μια καλλωπισμένη εκδοχή ενός ισοσκελισμένου προϋπολογισμού, η εξισορρόπηση του οποίου έχει στηριχθεί στα γνωστά μέτρα του Νοεμβρίου του 2012, του μνημονίου 2 δηλαδή, που περιελάμβαναν περικοπές στους τομείς της υγείας, της κοινωνικής ασφάλισης και των μισθών. Συνιστά, δηλαδή, τμήμα της υφεσιακής διελκυστίνδας και της συρρίκνωσης της ελληνικής οικονομίας, παρά ένα χαρμόσυνο νέο ότι υπάρχει «φως στο τούνελ». Εξάλλου, η βιωσιμότητα του ίδιου του ισοσκελισμένου προυπολογισμού θα δοκιμαστεί εάν η ύφεση συνεχίσει και το 2014.
Τελικά η επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων μπορεί να οδηγήσει τη χώρα στις αγορές το δεύτερο εξάμηνο του 2014, όπως έχει δηλώσει επανειλημμένως ο Πρωθυπουργός;
Η επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος είναι μια επιθυμητή εξέλιξη για την ελληνική οικονομία τα οφέλη της οποίας όμως δεν θα γίνουν αισθητά παρά μόνο εάν υπάρξουν ριζικές αλλαγές αναδιάρθρωσης, με μερική διαγραφή του ελληνικού χρέους ώστε αυτό να καταστεί βιώσιμο και φυσικά αν δεν αλλάξουν οι μνημονιακές οικονομικές πολιτικές. Η «αναπτυξιακή» ατζέντα του μνημονίου θέλει τη μείωση των μισθών, τις ιδιωτικοποιήσεις και τις διαρθρωτικές αλλαγές να αποτελέσουν τον τρόπο εξόδου από την κρίση. Μόνο που αυτή η στρατηγική είναι λάθος. Για το λόγο αυτό η ύφεση είναι τόσο μεγάλη, επενδύσεις δεν γίνονται και η ανάπτυξη αναβάλλεται διαρκώς. Με μνημόνιο ή χωρίς, εάν συνεχιστούν οι ίδιες πολιτικές, η έξοδος στις αγορές είναι ανέφικτη. Η έξοδος στις αγορές προϋποθέτει βιώσιμο χρέος, πραγματική τραπεζική σταθεροποίηση, στέρεα δημοσιονομική ισορροπία και σταθεροποίηση μισθών, κατανάλωσης και επενδύσεων.
Ένα 50ετές «ομόλογο σωτηρίας», με χαμηλό επιτόκιο, το οποίο θα αντικαταστήσει δάνεια περίπου 130 δισ. ευρώ που έχει λάβει η Ελλάδα από τον EFSF, είναι μια λύση στο πρόβλημα χρέους της χώρας μας;
Μετά από τρεις αναθεωρήσεις της δανειακής σύμβασης το ελληνικό χρέος έχει ομαλοποιηθεί σε βάθος 30 χρόνων, με ετήσιες πληρωμές 8-9 δισ. Εξαίρεση αποτελεί το 2014 και 2015 που λήγουν υποχρεώσεις 42 δισ. Η επιμήκυνση από 30 σε 50 χρόνια μέρους του χρέους είναι έμμεσο ¨κούρεμα¨. Μπορεί να βοηθήσει, αλλά δεν είναι αρκετό. Τα επιτόκια είναι ήδη χαμηλά με μικρό, αλλά υπαρκτό, περιθώριο μικρής αποκλιμάκωσης. Εντούτοις, είναι κοινή πεποίθηση ότι θα χρειαστεί ένα πιο γενναίο κούρεμα της τάξης του 40-50% για να γίνει το χρέος βιώσιμο και να μην αποτρέπει την επιστροφή στην ανάπτυξη.
«Δεν είναι επιλογή μας οι μονομερείς ενέργειες, αλλά θα πάμε στη διαπραγμάτευση με τα χέρια σηκωμένα;», είχε αναρωτηθεί στο πρόσφατο παρελθόν ο Αλέξης Τσίπρας. Τελικά μέχρι πού μπορεί να φτάσει ο ΣΥΡΙΖΑ σε περίπτωση που κληθεί να κυβερνήσει και συνεπώς να διαπραγματευτεί με τους δανειστές μας;
Κανείς δεν ισχυρίζεται ότι η διαδικασία μιας διαπραγμάτευσης με τους δανειστές μας θα είναι ανώδυνη ή εύκολη. Αυτό που ο ΣΥΡΙΖΑ μετ’ επιτάσεως θέτει εδώ και καιρό, είναι ότι οι πολιτικές των μνημονίων έχουν καταστρέψει την ελληνική οικονομία, έχουν οδηγήσει την ελληνική κοινωνία στα όρια της ανθρωπιστικής κρίσης και έχουν αποδειχθεί πλήρως ανίκανες ακόμα και στο ίδιο το ζήτημα της αντιμετώπισης της κρίσης του δημοσίου χρέους. Η ανατροπή τους, δηλαδή η επαναφορά του κατώτατου μισθού, η επαναθεμελίωση της εργασιακής νομοθεσίας, η στήριξη της δημόσιας υγείας και παιδείας και η στροφή προς αναπτυξιακές πολιτικές επιλογές, δεν συνιστούν αντικείμενα διαπραγμάτευσης. Είναι ζητήματα δημοκρατίας και αξιοπρέπειας. Με αυτά τα δεδομένα και με μια νωπή λαϊκή εντολή που θα εξουσιοδοτεί μια αριστερή κυβέρνηση να εφαρμόσει ένα ανάλογο πρόγραμμα, κάθε διαδικασία διαπραγμάτευσης θα εκκινούσε από διαφορετική βάση.
Μετά τη δημιουργία του ενιαίου ΣΥΡΙΖΑ με απόφαση του πρόσφατου συνεδρίου έχει αλλάξει κάτι στο κόμμα; Το κλειδί της πρωτιάς στις εκλογές είναι η περαιτέρω ριζοσπαστικοποίηση ή η στροφή σε πιο ρεαλιστικές θέσεις ειδικά στην οικονομία;
Τον ΣΥΡΙΖΑ τον επέλεξαν οι έλληνες πολίτες αναγνωρίζοντας ότι η αντιμετώπιση των προβλημάτων της ελληνικής κοινωνίας απαιτεί ριζικές και ριζοσπαστικές αλλαγές. Ο ΣΥΡΙΖΑ έπρεπε να αλλάξει και άλλαξε. Έγινε ενιαίο κόμμα, απέκτησε διεθνή παρουσία και αποσαφήνισε τον προγραμματικό του λόγο. Η ριζοσπαστικοποίηση του ΣΥΡΙΖΑ άλλα και η διεθνής του απήχηση ως ένα αντιπαράδειγμα-τομή για την Ευρώπη, περνάει μέσα από την ικανότητα του να μετουσιώνει το αξιακό φορτίο και τις ιδέες της αριστεράς σε απτές και εφαρμόσιμες πολιτικές. Και προς αυτό το στόχο ήμαστε προσανατολισμένοι όλοι μας.
