Οι αυθαιρεσίες, οι παραλήψεις και η Κομισιόν
Εγκληματικές παραλήψεις για την χωροθέτηση των αιολικών πάρκων στη χώρα μας, βλέπει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή η οποία απέστειλε επιστολή στο ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών.
Η Κομισιόν εξέτασε καταγγελίες για συγκεκριμένα αδειοδοτημένα ή εν λειτουργία αιολικά πάρκα στην Εύβοια και την Κρήτη διαπιστώνοντας παραβάσεις της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, αυθαιρεσίες και σοβαρές παραλείψεις εκ μέρους του ΥΠΕΚΑ, κατά την έγκριση των περιβαλλοντικών όρων.
Κατάθεση νέων μελετών
Ουσιαστικά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αμφισβητεί την αδειοδότηση και λειτουργία των συγκεκριμένων αιολικών πάρκων και ζητά από το ελληνικό κράτος την κατάθεση νέων μελετών περιβαλλοντικών όρων, αλλά και τη συμμόρφωση με την ευρωπαϊκή νομοθεσία στα κριτήρια έγκρισης.
Με άλλα λόγια, το Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης (ΕΠΧΣΑΑ) για τις ΑΠΕ είναι κυριολεκτικά στον αέρα.
Όπως αναφέρεται στην επιστολή, οι ελληνικές Αρχές «παραδέχονται πως σε ό,τι αφορά το ΕΠΧΣΑΑ για τις ΑΠΕ, λόγω του εθνικού του χαρακτήρα, δεν λαμβάνει υπόψη τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις σε τοπικό επίπεδο (π.χ. περιοχές Natura 2000 και τους στόχους διατήρησής τους) επί του οποίου μεριμνά το άρθρο της προαναφερόμενης οδηγίας».
Εύβοια
Στην περίπτωση της Εύβοιας, η Κομισιόν δέχτηκε καταγγελίες για 42 εν λειτουργία και υπό σχεδιασμό αιολικά πάρκα από διάφορες εταιρείες. Σύμφωνα με την Επιτροπή, οι ελληνικές αρχές παραβιάζουν το άρθρο της Ευρωπαϊκής Οδηγίας για τους οικότοπους και την άγρια πανίδα και χλωρίδα (92/43/ΕΟΚ), καθώς δεν έλαβαν υπόψη σε κανένα στάδιο της διαδικασίας τις σωρευτικές επιπτώσεις των διαφόρων έργων.
Τα 42 πάρκα αντιστοιχούν σε 427 ανεμογεννήτριες, οι 398 εκ των οποίων βρίσκονται εντός προστατευόμενων περιοχών Natura 2000 και μαζί με αυτές, τα συνοδά έργα (δρόμοι, καλώδια, θάλαμοι ελέγχου κ.λπ.).
Κρήτη
Στην περίπτωση της Κρήτης, η Επιτροπή εξέτασε καταγγελίες για τις επιπτώσεις του αιολικού δικτύου σε περιοχές Natura 2000 του νησιού όπου ενδημούν πέντε αρπακτικά πτηνά υπό καθεστώς προστασίας.
Η Κομισιόν διαπίστωσε ότι από τα 51 εν λειτουργία και σχεδιαζόμενα αιολικά πάρκα στην Κρήτη οκτώ λειτουργούν, τρία διαθέτουν άδεια εγκατάστασης και 40 άδεια παραγωγής. Από αυτά, τα 41 βρίσκονται σε περιοχές Natura 2000 (505 από τις 579 ανεμογεννήτριες) αλλά λειτουργούν μόνο 58 ανεμογεννήτριες.
Επίσης, γίνεται αναφορά σε σχετική επιστολή του Τμήματος Περιβάλλοντος της Περιφέρειας Κρήτης όπου αναφέρεται ότι «οι διαδικασίες περιβαλλοντικής αδειοδότησης ακολουθούνται μεμονωμένα για κάθε αιολικό σταθμό, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη ο αριθμός και η θέση των ήδη λειτουργούντων και χωρίς να εκτιμάται η συσσωρευτική δράση τους στο περιβάλλον».
Μάλιστα, το Τμήμα Περιβάλλοντος θεωρεί ότι η υλοποίηση όλων αυτών των σχεδιαζόμενων αιολικών σταθμών «είναι βέβαιο ότι θα δημιουργήσει μια μη αναστρέψιμη κατάσταση υποβάθμισης, δεδομένου ότι παράλληλα απαιτείται μια σειρά συνοδών έργων».
Τι λέει η Κομισιόν για το χωροταξικό των ΑΠΕ
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επισημαίνει στις ελληνικές αρχές ότι η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ), στην οποία υποβλήθηκε το ΕΠΧΣΑΑ για τις ΑΠΕ, «δεν αναφέρει τα περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά των περιοχών Natura 2000, για τα οποία οι επιπτώσεις ενδέχεται να είναι σημαντικές», ούτε καταγράφει τα υφιστάμενα περιβαλλοντικά προβλήματα, παραβιάζοντας έτσι άρθρο της ευρωπαϊκής οδηγίας 2001/42/ΕΚ, ενώ δεν αναλύονται οι πιθανές σωρευτικές επιπτώσεις στο περιβάλλον. Κατά την άποψη της Επιτροπής, η μελέτη θα έπρεπε να έχει περισσότερες πληροφορίες.
«Το ΕΠΧΣΑΑ για τις ΑΠΕ διαμορφώνει μόνο ένα πολύ γενικό στρατηγικό πλαίσιο για την ανάπτυξη ΑΠΕ, χωρίς ωστόσο να περιέχει επιχειρησιακές και ειδικές στρατηγικές κατευθύνσεις που να λαμβάνουν υπόψη τις οικολογικές απαιτήσεις του δικτύου Natura 2000 σε εθνικό επίπεδο», επισημαίνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Και δηλώνει ότι οι γενικές κατευθύνσεις και πληροφορίες της ΣΜΠΕ θα πρέπει να συμπληρωθούν σε περιφερειακό επίπεδο με την υποβολή των διαφόρων περιφερειακών πλαισίων χωροταξικού σχεδιασμού και αειφόρου ανάπτυξης στη διαδικασία της μελέτης.
«Οι ελληνικές αρχές […], έχοντας συμφωνήσει ως προς το σχέδιο χωρίς να έχουν βεβαιωθεί ότι δεν θα παραβλάψει την ακεραιότητα των εν λόγω περιοχών παραβίασαν το άρθρο 6 και το άρθρο 7 της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ», επισημαίνεται στην επιστολή. Στο άρθρο 6 αναφέρεται ότι «κάθε σχέδιο, μη άμεσα συνδεόμενο ή αναγκαίο για τη διαχείριση του τόπου, το οποίο όμως είναι δυνατόν να επηρεάζει σημαντικά τον εν λόγω τόπο, καθεαυτό ή από κοινού με άλλα σχέδια, εκτιμάται δεόντως ως προς τις επιπτώσεις του στον τόπο». Για τη συμμόρφωση με αυτό το άρθρο, η Επιτροπή καλεί τις ελληνικές αρχές να προβληματιστούν σχετικά με δύο επιστημονικές δημοσιεύσεις:
Συμπερασματικά, η Επιτροπή θεωρεί ότι οι περιπτώσεις της Εύβοιας και της Κρήτης, με την ανάπτυξη πλειάδας ανεξάρτητων έργων, των οποίων οι σωρευτικές επιπτώσεις στις περιοχές Natura 2000 δεν λαμβάνονται υπόψη, αναδεικνύουν το σημαντικό πρόβλημα απουσίας στρατηγικού σχεδιασμού για τα αιολικά πάρκα στην Ελλάδα.
Συμμόρφωση
Για τη συμμόρφωση με το άρθρο 6 της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ , η Επιτροπή καλεί τις ελληνικές αρχές να προβληματιστούν σχετικά με δύο επιστημονικές δημοσιεύσεις:
Η πρώτη είναι της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας του Ιανουαρίου 2010 για τον προσδιορισμό και τη χαρτογράφηση των περιοχών της Ελλάδας που είναι οι πιο ευαίσθητες στην εγκατάσταση και λειτουργία αιολικών πάρκων από ορνιθολογική σκοπιά και από σκοπιά βιοποικιλότητας και η οποία καθορίζει ζώνες αποκλεισμού αιολικών.
Η δεύτερη είναι μελέτη (Σεπτέμβριος 2013) που διεξήγαγε το WWF στην περιοχή της Θράκης, για να αξιολογήσει τις επιπτώσεις των αιολικών πάρκων στα αρπακτικά και βάσει αυτής εκπονήθηκαν κατευθυντήριες γραμμές ορθού χωροταξικού σχεδιασμού στη Θράκη, δηλαδή προτείνονταν ζώνες αποκλεισμού.
