Το πιο ενεργό ηφαίστειο της Ευρώπης, η Αίτνα στην ανατολική Σικελία, γλιστράει»” ολόκληρη, αργά αλλά σταθερά, προς τη θάλασσα της Μεσογείου με μέσο ρυθμό 14 χιλιοστών το χρόνο, ή 1,4 μέτρα στη διάρκεια ενός αιώνα, σύμφωνα με ομάδα Βρετανών επιστημόνων.
Βάσει της δημοσίευσης των ερευνητών στο περιοδικό ηφαιστειολογίας “Bulletin of Volcanology” το ηφαίστειο μετακινείται σε κατεύθυνση ανατολική-νοτιοανατολική προς την παράκτια πόλη του Τζάρε που απέχει περίπου 15 χιλιόμετρα. Η Αίτνα φαίνεται σαν να ¨κυλάει” πάνω σε μια πλαγιά με πολύ μικρή κλίση ενός έως τριών μοιρών, πιθανώς επειδή “κάθεται” πάνω σε ασθενή εύκαμπτα ιζηματογενή πετρώματα.
Όπως ανέφεραν οι Βρετανοί επιστήμονες, ουσιαστικά είναι η πρώτη φορά που έχει παρατηρηθεί ένα ολόκληρο ενεργό ηφαίστειο να ολισθαίνει κατ’ αυτό τον τρόπο. Περιμετρικά του ηφαιστείου έχει στηθεί ένα δίκτυο σταθμών GPS υψηλής ακρίβειας, έτσι ώστε να επιτηρείται η συμπεριφορά του, καταγράφοντας ακόμη και μετακινήσεις μερικών χιλιοστών ή ανεπαίσθητες παραμορφώσεις του κώνου του.
Μετά από 11 χρόνια συλλογής στοιχείων, οι γεωλόγοι δήλωσαν ότι η κατάσταση χρειάζεται προσεκτική παρακολούθηση, επειδή μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένους κινδύνους στο μέλλον. Παρατηρήσεις σε ανενεργά ηφαίστεια, που έχουν παρόμοια συμπεριφορά, έχουν δείξει ότι μπορεί ξαφνικά να εμφανίσουν κατάρρευση στην πλευρά τους προς την κατεύθυνση της ολίσθησης, με συνέπεια να υπάρχει κίνδυνος για καταστροφικές κατολισθήσεις.
“Θα έλεγα ότι αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει αιτία για ανησυχία, αλλά είναι κάτι που πρέπει συνεχώς να παρακολουθούμε, ιδίως για να δούμε αν υπάρχει κάποια επιτάχυνση σε αυτή την κίνηση προς τη θάλασσα”, δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής, ο γεωλόγος δρ Τζον Μάρεϊ της Σχολής Γεωεπιστημών του Ανοιχτού Πανεπιστημίου της Βρετανίας, ο οποίος μελετά την Αίτνα εδώ και σχεδόν μισό αιώνα, σύμφωνα με το BBC.
Σύμφωνα με τον Μάρεϊ, αν σε μερικά χρόνια ο ρυθμός ολίσθησης των 14 χιλιοστών ετησίως (που δεν είναι σταθερός, αλλά αυξομειώνεται από χρόνο σε χρόνο) διπλασιασθεί, τότε αυτό θα αποτελέσει ένα σαφές προειδοποιητικό σημάδι. Αν, από την άλλη, ο ρυθμός μετακίνησης προς τη θάλασσα μειωθεί στο μισό, τότε δεν συντρέχει κανένας λόγος ανησυχίας.
Οι γεωλόγοι επισήμαναν ότι η συσσώρευση του τεκτονικού στρες μπορεί να πάρει αιώνες ή και χιλιετίες, έως ότου το ηφαίστειο φθάσει σε ένα κρίσιμο σημείο μερικής κατάρρευσης. Προς το παρόν πάντως, δεν υπάρχουν καθόλου ενδείξεις ότι κάτι τέτοιο πρόκειται να συμβεί σύντομα στην Αίτνα, συνεπώς ερευνητές καθησύχασαν ότι δεν πρέπει να ανησυχούν ούτε οι ντόπιοι ούτε οι τουρίστες.
Σημειώνεται ότι η ηφαιστειακή δραστηριότητα στην Αίτνα ξεκίνησε περίπου πριν 500.000 χρόνια, με το ηφαίστειο να εντάσσεται τον Ιούνιο του 2013 στα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Τις τελευταίες δεκαετίες το ηφαίστειο ενεργοποιείται συχνά και κάποιες φορές η λάβα έχει απειλήσει χωριά που βρίσκονται σε κοντινή απόσταση.
