Το Κοινό Κέντρο Ερευνών (JRC) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής παρουσίασε μια νέα έκδοση του Παγκόσμιου Άτλαντα Ερημοποίησης (World Atlas of Desertification), προσφέροντας ένα εργαλείο για τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων σχετικά με τη βελτίωση των τοπικών δράσεων απέναντι στην απώλεια του εδάφους και την υποβάθμιση της γης.
Η ανθρώπινη επέκταση σε ολόκληρη την επιφάνεια του πλανήτη μειώνει την ποιότητα της γης, καθώς η μόλυνση, η διάβρωση του εδάφους και η ξηρασία καθιστούν λιγότερο ελκυστική τη ζωή. Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι αν συνεχιστούν οι τρέχουσες τάσεις, εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι θα εκτοπιστούν καθώς οι τοπικές αλυσίδες τροφίμων καταρρέουν και τους εξαναγκάζουν να μεταναστεύσουν. Η γεωργία είναι ο κύριος συντελεστής αυτής της διαδικασίας, μαζί με την ανάπτυξη των πόλεων και την αποψίλωση των δασών.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τα επικαιροποιημένα στοιχεία πάνω από τα τρία τέταρτα (75%) του εδάφους του πλανήτη μας έχει ήδη υποβαθμισθεί λόγω των ποικίλων ανθρωπογενών και περιβαλλοντικών πιέσεων, ενώ το ποσοστό αυτό μπορεί να ξεπεράσει το 90% έως το 2050, εκπέμπουν SOS οι επιστήμονες .
Η συνεχής αύξηση του πληθυσμού, η ρύπανση, η ολοένα μεγαλύτερη κατανάλωση από ολοένα περισσότερους ανθρώπους, η αλλαγή χρήσεων γης, η κλιματική αλλαγή και άλλοι παράγοντες έχουν ως συνέπεια κάθε χρόνο να διαβρώνεται, να υποβαθμίζεται και να καθίσταται ακατάλληλη για καλλιέργεια ή ακόμη και για κατοικία μια συνολική έκταση που αντιστοιχεί περίπου στη μισή Ευρωπαϊκή Ένωση.
Τα αποτελέσματα αυτής της διαδικασίας ερημοποίησης πλήττουν πρώτα απ’ όλα την Αφρική και την Ασία, καθώς εντείνονται οι ανησυχίες για τη διατροφική ασφάλειά τους και εκτοπίζονται όλο και περισσότεροι άνθρωποι από τα σπίτια τους, με συνέπεια -μεταξύ άλλων- να αυξάνονται οι ροές μεταναστών προς τη Δύση. Μάλιστα, ως το 2050 περίπου 700 εκατομμύρια άνθρωποι εκτιμάται ότι θα έχουν εκτοπισθεί λόγω διαφόρων αιτιών που συνδέονται με την υποβάθμιση του εδάφους και τους ανεπαρκείς πόρους για την επιβίωσή τους. Σε παγκόσμιο επίπεδο, η υποβάθμιση της γης, σε συνδυασμό με την κλιματική αλλαγή, εκτιμάται ότι θα οδηγήσει σε μείωση περίπου 10% των αποδόσεων των γεωργικών καλλιεργειών έως το 2050. Οι μεγαλύτερες μειώσεις αναμένονται στην Ινδία, στην Κίνα και στην υποσαχάρια Αφρική.
Σύμφωνα πάντα με την έκθεση, εκτιμάται ότι μόνο στην ΕΕ το ετήσιο κόστος από την κάθε είδους υποβάθμιση του εδάφους είναι της τάξης των δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση σχεδόν το ένα δέκατο της επικράτειάς της (8% ή περίπου 140 εκατομμύρια στρέμματα) είναι ευάλωτο σε σταδιακή ερημοποίηση, ιδίως στη Νότια, Ανατολική και Κεντρική Ευρώπη. Δεκατρείς χώρες έχουν δηλώσει ότι επηρεάζονται από την ερημοποίηση: Ελλάδα, Κύπρος, Βουλγαρία, Κροατία, Ιταλία, Μάλτα, Πορτογαλία, Ισπανία, Ρουμανία, Σλοβακία, Σλοβενία, Ουγγαρία και Λετονία.
