Τα ξενικά είδη-εισβολείς, αυτά δηλαδή που δεν είναι γέννημα-θρέμμα μιας συγκεκριμένης τοποθεσίας, αποτελούν τη βασική αιτία για πολλές από τις πρόσφατες εξαφανίσεις τόσο ζώων όσο και σε φυτών παγκοσμίως, σύμφωνα με μια έρευνα που δημοσιεύθηκε σήμερα.
Οι ερευνητές του Πανεπιστημιακού Κολεγίου του Λονδίνου (UCL), στο Ηνωμένο Βασίλειο διαπίστωσαν ότι από το 1500 μ.Χ., τα ξενικά είδη ήταν αποκλειστικά υπεύθυνα για 126 εξαφανίσεις, ή 13% του συνολικού αριθμού που μελετήθηκε.
Ειδικότερα, από τις 953 εξαφανίσεις ειδών, οι 300 συνέβησαν σε κάποιο βαθμό λόγω ξενικών ειδών, και από αυτές οι 300, ή το 42% είχαν ως αποκλειστική αιτία την εισβολή σε ένα μέρος ξενικών ειδών. Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Frontiers in Ecology and Environment, χρησιμοποίησε δεδομένα της Διεθνούς Ένωσης για την Προστασία του Περιβάλλοντος (IUCN)) σχετικά με τον συνολικό αριθμό των ειδών που θεωρούνται ότι εξαφανίστηκαν παγκοσμίως από το 1500 μ.Χ.
Συνολικά, για τα 261 από τα 782 είδη εξαφανισμένων ζώων (ποσοστό 33,4%, δηλαδή το ένα στα τρία) και για τα 39 από τα 153 εξαφανισμένα είδη φυτών (ποσοστό 25,5%, δηλαδή το ένα στα τέσσερα) τα ξενικά είδη είναι κύρια υπεύθυνα της εξαφάνισης. Αντίθετα, τα γηγενή είδη εκτιμάται ότι σχετίζονται μόνο με το 2,7% των εξαφανίσεων ζώων και με το 4,6% των εξαφανίσεων φυτών.
“Μερικοί άνθρωποι έχουν προτείνει ότι τα ξενικά είδη δεν είναι πιο πιθανό από τα ιθαγενή είδη να προκαλέσουν εξαφάνιση ειδών στην τρέχουσα παγκόσμια κρίση εξάλειψης ειδών, αλλά η ανάλυσή μας δείχνει ότι τα ξενικά είδη είναι πολύ περισσότερο ένα πρόβλημα από αυτή την άποψη”, δήλωσε ο Τιμ Μπλάκμπερν, καθηγητής στο UCL.
“Η μελέτη μας παρέχει μια νέα σειρά αποδεικτικών στοιχείων που δείχνουν ότι η βιογεωγραφική προέλευση ενός είδους έχει σημασία για τις επιπτώσεις του. Η εισβολή ξένου είδους συχνά είναι αρκετή για να προκαλέσει εξαφάνιση των ιθαγενών ειδών, ενώ δεν βρήκαμε στοιχεία ότι τα αυτόχθονα είδη είναι τα μοναδικά υπεύθυνα εξαφάνισης άλλων αυτόχθονων σε κάθε περίπτωση”, πρόσθεσε ο Μπλάκμπερν.
Εκτός από τα ξενικά και δευτερευόντως τα γηγενή είδη, για την εξαφάνιση των ζώων και φυτών ευθύνονται διάφοροι παράγοντες, όπως το κυνήγι από τους ανθρώπους και η επέκταση των γεωργικών καλλιεργειών που καταστρέφουν τα φυσικά οικοσυστήματα και τα ενδιαιτήματα των ζώων.
Ανάμεσα στους ξενικούς εισβολείς ξεχωρίζουν θηλαστικά όπως οι αρουραίοι, οι γάτες και οι αλεπούδες, που όταν π.χ. για πρώτη φορά εισβάλλουν σε ένα νησί, ξεπαστρεύουν πολλά άλλα ζώα. Το ίδιο συμβαίνει με φυτά που εισάγουν σκοπίμως οι άνθρωποι σε ένα μέρος για λόγους καλλιέργειας ή καλλωπισμού κήπων, καθώς και με τροπικά ψάρια που εισβάλλουν σε πιο κρύα νερά.
Η ομάδα επεσήμανε, τέλος, ότι απαιτείται καλύτερη βιοασφάλεια για την πρόληψη μελλοντικών εισβολών και σε πολλές περιπτώσεις πρέπει να ληφθούν μέτρα για τον έλεγχο ή ακόμη και την εξάλειψη ξενικών ειδών – εισβολών.
