Πρόκειται σίγουρα για ένα μνημείο της φύσης και σημείο αναφοράς για το Ζαγόρι. Είναι ο γέρο-πλάτανος του χωριού, που «καβαλάει» ιστορία αιώνων και εντυπωσιάζει.
Κατεβαίνοντας το λιθόστρωτο καλντερίμι για να φτάσεις στην πλατεία της Βίτσας Ζαγορίου, κοντοστέκεσαι και θαυμάζεις. Σωπαίνεις. Υποκλίνεσαι στη δημιουργία. «Το μεγαλείο της φύσης» αποκαλύπτεται. Τα κλαδιά του αγκαλιάζουν την πλατεία από την μία άκρη στην άλλη, ο κορμός του είναι «γλυπτό», ενώ οι ρίζες του -όπως λένε οι κάτοικοι της περιοχής- φτάνουν κάτω από τα θεμέλια των σπιτιών στις γειτονιές του χωριού.
Το ερώτημα εύλογο. Πόσο χρόνων είναι το δένδρο; Υπεραιωνόβιο! Η απάντηση μας δίνεται κατά προσέγγιση. Η ζωή του μοναστηριού, ενοριακού ναού της Κοιμήσεως της Θεοτόκου από το 1554 που βρίσκεται στην πλατεία, ξεκινά από τα Βυζαντινά χρόνια, άρα ανάλογη και η ιστορία του πλατάνου.
Κάποια κλαδιά του δένδρου, αναπτύσσονται οριζόντια, έχουν μήκος μεγαλύτερο από 20 μέτρα και γι αυτό σε πολλά σημεία υποστηρίζονται, καθώς οι Ζαγορίσιοι δεν θέλουν να χαθεί ούτε το πιο μικρό κομμάτι του.
Ο πλάτανος έχει πολλά να διηγηθεί. Από τη σκοτεινή εποχή της Τουρκοκρατίας μέχρι σήμερα, κρατάει μυστικά «στην σκιά του» αλλά και χαρές. Εκεί, κάτω από τα κλαδιά του, γίνονται εκδηλώσεις, πανηγύρια, αντάμωμα των ξενιτεμένων τα καλοκαίρια, η γιορτή του τσίπουρου το φθινόπωρο.
Η Βίτσα με τη χαρακτηριστική ηπειρώτικη αρχιτεκτονική, βρίσκεται σε υψόμετρο 960 μέτρων και απέχει 37 χιλιόμετρα από τα Ιωάννινα.
Η πλατεία και ο πλάτανος, αποτελούν σημείο αναφοράς για τους ντόπιους και τους επισκέπτες. Καθώς η Βίτσα βρίσκεται στην αρχή της χαράδρας του Βίκου, από την πλατεία του πλατάνου, αρχίζουν πεζοπορικές διαδρομές μέσα στην «ανόθευτη» φύση.
