Οι αποφάσεις στο Νταβός, οι συγκλονιστικές διαπιστώσεις, οι καινοτομίες που προτάθηκαν και πώς θα γλιτώσουμε την καταστροφή
Πριν καν αρχίσει το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του 2020 στο Νταβός της Ελβετίας, ήταν σαφές: Λίγο το… στραβό βλέμμα που έριξε στο περσινό WEF η έφηβη ακτιβίστρια Greta Thunberg στον Αμερικανό Πρόεδρο, λίγο το ρολόι που -είναι πασιφανές πια ότι- μετράει αντίστροφα και ήταν αναπόφευκτο πως το κεντρικό θέμα συζήτησης των ισχυρών αυτού του κόσμου θα περιστρεφόταν γύρω από την κλιματική αλλαγή.
Άλλωστε, όσο και αν θέλουν να μην τη δουν πολλοί, η αλήθεια είναι πως η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται σε γιγαντιαίο κίνδυνο λόγω του πλανήτη που αλλάζει γύρω μας και πώς αλλάζει …
Και πώς μπορεί να αλλάξει την οικονομία και την επιχειρηματικότητα η κλιματική αλλαγή; Ποικιλοτρόπως: Με οικονομίες να ανθούν, ή να καταρρέουν, εξαργυρώνοντας το τίμημα των φυσικών καταστροφών και των αλλαγών που φέρνει στη θερμοκρασία και τα φυσικά φαινόμενα η κλιματική αλλαγή.
Με τις χώρες να ξοδεύουν ως και το 1/5 του ΑΕΠ τους γι’ αυτή, αλλά και με την αλλαγή του επιχειρείν. Με τους επενδυτές να στρέφονται πια σε περιβαλλοντικά βιώσιμες επενδύσεις, τις επιχειρήσεις να προσπαθούν να μειώσουν στο μηδέν το περιβαλλοντικό αποτύπωμά τους και τη χρήση ορυκτών καυσίμων να «τιμωρείται» φορολογικά.
Η Global Risks Report του ΠΕΦ για το 2019, άλλωστε, είχε ξεκαθαρίσει στα συμπεράσματά της ότι η ανθρωπότητα «υπνοβατεί στο δρόμο προς την καταστροφή», καθώς τα ακραία καιρικά φαινόμενα, η αποτυχία λήψης συγκεκριμένων και χρήσιμων μέτρων για την κλιματική αλλαγή και οι φυσικές καταστροφές που ολοένα και αυξάνονται, ήταν, είναι και θα παραμείνουν στην κορυφή της λίστας.
Η ίδια έκθεση, επεσήμαινε με ανησυχία τις βαθιές σχέσεις που φαίνεται ότι υπάρχουν ανάμεσα στα περιβαλλοντικά ρίσκα και την υγεία του ανθρώπινου πληθυσμού, την οικονομική ανάπτυξη και την ασφάλεια.
Στη… θεωρία
Όταν άνοιξε η «αυλαία» για την ετήσια συνάντηση του Νταβός, κανείς δεν μπορούσε να ισχυριστεί ότι δεν ήξερε. Είχε προηγηθεί άλλωστε η Έκθεση για τη Δημοσιονομική Ανθεκτικότητα στις Φυσικές Καταστροφές, στην οποία ο ΟΟΣΑ και η Παγκόσμια Τράπεζα ζητούν από τις κυβερνήσεις άμεση δράση στην κατεύθυνση της πρόληψης.
Στην Έκθεση, υπολογίζεται ότι οι φυσικές καταστροφές στοίχισαν σε ανεπτυγμένες και αναδυόμενες οικονομίες περισσότερα από 1,2 τρισ. δολάρια σε ζημίες την τελευταία δεκαετία. Το ποσό είναι υπερδιπλάσιο από ό,τι στην αμέσως προηγούμενη περιόδο δέκα ετών. Και έχει άμεσο αντίκτυπο σε κάθε χώρα, στη ζωή κάθε πολίτη.
Για παράδειγμα, φυσικές καταστροφές στη Χιλή και τη Νέα Ζηλανδία το 2010 και το 2011 στοίχισαν το 10% και το 20% του ΑΕΠ της χώρας αντίστοιχα. Οι καταστροφές στις δημόσιες υποδομές φέρουν το υψηλότερο κόστος, ενώ και οι διακοπές σε βασικές υπηρεσίες στοιχίζουν ακριβά.
Οι κυβερνήσεις καλούνται τόσο να υιοθετήσουν πιο διαφανείς και ξεκάθαρους κανόνες για τις αποζημιώσεις και την αποκατάσταση κατεστραμμένων υποδομών, αλλά κυρίως να δράσουν προληπτικά για να αποτρέψουν, όπου είναι δυνατόν, τις καταστροφές. Το ΠΕΦ λοιπόν, άνοιξε με μια βράβευση.
Του Sir David Attenborough, για τις πράξεις του στη δράση για την προστασία του περιβάλλοντος. Τουλάχιστον ο ίδιος, έδωσε έναν δυνατό, συναισθηματικό λόγο, τονίζοντας ότι τώρα είναι η ώρα για να σώσουμε τον πλανήτη, τους ωκεανούς, τη βιοποικιλότητα.
Αυτά που ακολούθησαν όμως, ήταν μάλλον απογοητευτικά. Στα πάνελ, όπου φιλοξενούνταν θεσμικοί φορείς, όπως η πρόεδρος της Κομισιόν, Ursula von der Leyen, ο πρόεδρος της UBS, Axel Weber και προσωπικότητες όπως ο πρίγκιπας Κάρολος της Αγγλίας και η πρώην πρόεδρος της Fed, Janet Yellen, μάλλον φάνηκε ότι η επιχειρηματική και πολιτική ελίτ συμφωνεί πως ήρθε η ώρα να μπουν «ανάλογοι» (της ρύπανσης) φόροι στη χρήση των ορυκτών καυσίμων.
Το είπε ο πρίγκιπας Κάρολος, συμφώνησε μια σειρά από οικονομολόγους, από τη Yellen, στον Raghuran Rajam και τον Joseph Stiglitz, που κάλεσαν για την εφαρμογή ενός παγκόσμιου carbon tax.
Το ΔΝΤ μάλιστα, είχε έτοιμη και την πρόταση, λέγοντας ότι για να μειωθούν οι εκπομπές ρύπων στα επίπεδα της Συμφωνίας του Παρισιού, θα πρέπει ο φόρος να αυξηθεί από τα 2, που είναι σήμερα, στα 75 δολάρια ανά τόνο. Η δε Van de Leyen έκανε σαφές ότι η Ευρώπη σύντομα θα εφαρμόσει έξτρα δασμούς για τις εισαγωγές από περιοχές που δεν «τιμωρούν» τη χρήση άνθρακα όσο η Ευρώπη.
Είναι όμως αυτή η λύση; Η ελίτ ξέρει ότι έχει ήδη καθυστερήσει δραματικά να αναλάβει δράση. Και, προφανώς, θα φαντάζεται ότι η επιβολή φόρων, δεν αναστρέφει τη ζημιά που έχει κάνει η ρύπανση στον πλανήτη. Εμπεριέχει, λοιπόν, αυτή η συμφωνία τους, ένα μεγάλο μέρος υποκρισίας. Γιατί είναι ελάχιστοι -για να μην πούμε κανείς- αυτοί που προτείνουν τα έσοδα από αυτούς τους φόρους να διατίθενται καθ’ ολοκληρίαν και στοχευμένα σε δράσεις για τη σωτηρία του πλανήτη. Πόσα ΠΕΦ θα χρειαστούν για μια τέτοια απόφαση;
Η «συμμαχία» των Big Four για τη σωτηρία του πλανήτη
Κάποιοι πάντως, το πήγαν ένα βήμα παραπάνω: Οι Big 4 των accounting groups, επενδυτές και κάποιες από τις μεγαλύτερες εταιρίες του κόσμου, «συμμαχούν» για τη σωτηρία του πλανήτη, καθώς υπέγραψαν να προσπαθήσουν μαζί να μειώσουν τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο των δραστηριοτήτων τους.
Η Γαλλία, η Γερμανία και πολλά Iδρύματα συμμαχούν με τον κολοσσό οικονομικού σχεδιασμού και διαχείρισης επενδύσεων BlackRock για να κατευθύνουν κεφάλαια προς σχέδια που συνδέονται με το Κλίμα στις αναπτυσσόμενες χώρες, ανακοινώθηκε σήμερα στο Νταβός. Ο αρχικός στόχος έχει ορισθεί στα 500 εκατομμύρια δολάρια, ανακοίνωσαν οι εταίροι στο περιθώριο των εργασιών του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ.
Στο Climate Finance Partnership (CPF, Χρηματοπιστωτική Σύμπραξη για το Κλίμα) συμμετέχουν η BlackRock, η πρώτη στον κόσμο εταιρία διαχείρισης κεφαλαίων, η Γαλλική Υπηρεσία Ανάπτυξης (AFD), το γερμανικό υπουργείο Περιβάλλοντος και τα Iδρύματα Hewlett και Grantham.
Πρόκειται για μία «μοναδική σύμπραξη που συνδυάζει κεφάλαια φιλανθρωπικά, δημόσια και ιδιωτικά για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης», αναφέρεται στην ανακοίνωση. «Η φιλόδοξη αυτή σύμπραξη θα συνεχίσει να κατευθύνει την ροή κεφαλαίων προς επενδύσεις αειφόρου ανάπτυξης και θα θέσει ως προτεραιότητα την Αφρική» για τουλάχιστον το 25% των επενδύσεων, εξηγεί ο γενικός διευθυντής της Γαλλικής Υπηρεσίας Ανάπτυξης Ρεμί Ριού, όπως αναφέρεται στο κείμενο της ανακοίνωσης.
«Οι προκλήσεις που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή απαιτούν ευρείας κλίμακας συλλογική δράση. Η AFD συμπράττει με υπερηφάνεια, μέσω της θυγατρικής της που είναι προσανατολισμένη στον ιδιωτικό τομέα Proparco, με την BlackRock, για την επιτάχυνση της επιστράτευσης ιδιωτικών κεφαλαίων για το Κλίμα».
Ένα κεφάλαιο εκκίνησης, που ορίσθηκε στα 100 εκατομμύρια δολάρια, θα χορηγηθεί από την Γαλλία, μέσω της AFD και από την Γερμανία (30 εκατομμύρια εκάστη) και την BlackRock σε ρόλο καταλύτη, για να επιτευχθεί ένας πρώτος στόχος ύψους 500 εκατομμυρίων δολαρίων. Το χρονοδιάγραμμα δεν διευκρινίσθηκε.
Η BlackRock σκοπεύει «να επιστρατεύσει επενδύσεις σε μεγάλη κλίμακα στις αναπτυσσόμενες χώρες», δίνοντας στους πελάτες της «νέες επενδυτικές ευκαιρίες στην παγκόσμια μετάβαση προς μία οικονομία χαμηλού άνθρακα», δήλωσε ο Μπράιαν Ντιζ, επικεφαλής Αειφόρων Επενδύσεων στην BlackRock.
Η εταιρία, που διαχειρίζεται κεφάλαια άνω των 7.000 δισεκατομμυρίων δολαρίων μέσω συμμετοχής σε εταιρίες και ειδικά ταμεία, ανακοίνωσε πρόσφατα ότι επιθυμεί να ενισχύσει τις αειφόρες επενδύσεις της, ελπίζοντας ότι θα περάσει από τα 90 δισεκατομμύρια σήμερα στα 1.000 δισεκατομμύρια σε δέκα χρόνια.
ΟΙ «ΜΑΥΡΕΣ» ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΤΗΣ BLACKROCK
«Είτε κάνετε πράσινες επενδύσεις, είτε χάνετε το τρένο»
Ο CEO της, Larry Fink μιλά για «αναμόρφωση της οικονομίας»
Αν μια σειρά από εταιρίες -οι οποίες φυσικά είναι αυτές που βασίζονται στα ορυκτά καύσιμα- έχουν ήδη ξεκινήσει το lobbying εναντίον μιας σειράς αποφάσεων που θα τις βάλουν στο στόχαστρο, φορολογικά, υπάρχουν κάποιοι που παίρνουν εντελώς διαφορετικό δρόμο και χαράζουν τον ίδιο και για τους άλλους.
Ένας από αυτούς, είναι ο επενδυτικός κολοσσός της BlackRock, ο οποίος υποδέχθηκε το 2020 με κάλεσμα για -επενδυτική- δράση ενάντια στην κλιματική αλλαγή και προβλέψεις για θεμελιώδη αναδιαμόρφωση της οικονομίας, ριζική αλλαγή των αγορών και των εταιριών.
Στην ετήσια επιστολή του με τις τάσεις και τις συμβουλές του για το 2020 προς τους CEOs των εταιριών, ο CEO της BlackRock, Larry Fink, έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου σε όσους δεν θέλουν να χάσουν το «τρένο» των αλλαγών που έρχονται. Ο Fink λέει πως οι εταιρίες θα πρέπει να βιαστούν, για να προλάβουν έναν κόσμο που αλλάζει, λόγω της κλιματικής αλλαγής.
Η δε BlackRock, έχει ήδη assets 7 τρισεκατομμυρίων ευρώ, σηματοδοτώντας τη μετατόπιση των παγκόσμιων επενδυτικών τάσεων για τους μεγάλους διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων, έχοντας ήδη γίνει ισχυρός μοχλός για την επιβολή ευρύτερης εταιρικής δράσης.
Ο επικεφαλής της BlackRock, σε δραματικό τόνο, προειδοποίησε τα διοικητικά συμβούλια των εταιριών να δράσουν, εντείνοντας τις προσπάθειές τους για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, αλλιώς θα αντιμετωπίσουν την αυξημένη οργή από τους επενδυτές, που ανησυχούν για το πώς οι μη βιώσιμες επιχειρηματικές πρακτικές θα μπορούσαν να περιορίσουν τον μελλοντικό πλούτο.
Προβλέπει μάλιστα θεμελιώδη αναδιαμόρφωση της οικονομίας, τονίζοντας: «Η κλιματική αλλαγή είναι σχεδόν κατά κανόνα το κορυφαίο θέμα που οι πελάτες απ’ όλο τον κόσμο, θέτουν με τη BlackRock. Από την Ευρώπη στην Αυστραλία, τη Νότια Αμερική στην Κίνα, τη Φλόριντα στο Όρεγκον, οι επενδυτές ρωτούν πώς πρέπει να διαφοροποιήσουν τα χαρτοφυλάκιά τους.
Και επειδή οι κεφαλαιακές αγορές βάζουν μπροστά το μελλοντικό ρίσκο, θα δούμε αλλαγές στις μετατοπίσεις κεφαλαίων πιο γρήγορα από ό,τι βλέπουμε αλλαγές στο ίδιο το κλίμα. Στο κοντινό μέλλον -και πιο σύντομα απ’ ότι περιμένουν οι περισσότεροι- θα υπάρχουν σημαντικές μετατοπίσεις κεφαλαίων».
Σηματοδοτώντας μια σημαντική αλλαγή στη δημόσια θέση της μεγαλύτερης διαχειρίστριας επενδύσεων παγκοσμίως, εν μέσω αυξημένων ανησυχιών για την υπερθέρμανση του πλανήτη, ο Fink εξήγησε ότι η BlackRock θα εγκαταλείψει επενδύσεις που παρουσιάζουν υψηλό κίνδυνο βιωσιμότητας, συμπεριλαμβανομένων των παραγωγών θερμικού άνθρακα, καθώς συμμετέχει σε αυτό που χαρακτήρισε «θεμελιώδη αναμόρφωση της οικονομίας».
Η THUNBERG ΚΑΙ Η ΚΟΝΤΡΑ ΜΕ ΤΙΣ ΗΠΑ
Πώς μια έφηβη… άλλαξε την άτζέντα
«Αναρωτιέμαι, τι θα πείτε στα παιδιά σας»
Μπορεί μια 16χρονη να αλλάξει και να καθορίσει την ατζέντα; Η περίπτωση της Greta Thunberg, η οποία κατάφερε ακόμα και να κλέψει τα φώτα της δημοσιότητας από τον πλανητάρχη, απλά… κοιτάζοντάς τον -μάλλον με απέχθεια- απέδειξε πως ναι. Η έφηβη Σουηδέζα, η οποία εγκατέλειψε το σχολείο για να ασχοληθεί με τη σωτηρία του πλανήτη και έχει εκατομμύρια θαυμαστές ανά τον κόσμο, ήταν, φυσικά, παρούσα, στο WEF.
Στον φετινό λόγο της, δεν είπε εκείνο το “How dare you” που την έκανε διάσημη, όμως έδωσε έναν λόγο που ξεσήκωσε αντιδράσεις, από υψηλότατο επίπεδο: Αυτό, του ΥΠ.ΟΙΚ. των ΗΠΑ, το οποίο έδειξε ότι δεν του αρέσει να του κουνάνε το δάχτυλο έφηβοι.
Στην ομιλία της, η Thunberg είπε ότι η ανθρωπότητα έχει μόλις 8 χρόνια μπροστά της για να σώσει τον πλανήτη και επανέλαβε το κάλεσμά της στους επιχειρηματικούς και πολιτικούς leaders να «ξυπνήσουν» στην κλιματική αλλαγή. «Ακούστε τους επιστήμονες και δράστε τώρα», είπε, επισημαίνοντας ότι η ανθρώποτητα εκπέμπει 42 γιγατόνους CO2 ετησίως και ότι «το σπίτι μας φλέγεται ακόμα». «Αναρωτιέμαι», είπε η Thunberg, «ποιος θα πείτε στα παιδιά σας ότι ήταν ο λόγος που αποτύχατε και τα αφήσατε να αντιμετωπίσουν το κλιματικό χάος, με το οποίο εν γνώσει σας τα φέρατε αντιμέτωπα;».
Eίπαν
DONALD TRUMP (ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΗΠΑ)
«Απορρίψτε τους… αιώνιους προφήτες της καταστροφής»
«Ο φόβος και η αμφιβολία δεν είναι καλή διαδικασία σκέψης. Υπάρχουν κάποιοι αιώνιοι προφήτες της καταστροφής που πρέπει να απορρίψουμε. Απορρίπτω τον πεσιμισμό τους και τις προβλέψεις για την… αποκάλυψη. Παρότι νοιάζομαι για τις εκπομπές ρύπων, υπενθυμίζω ότι οι ΗΠΑ είναι ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς φυσικού αερίου του κόσμου. Και, σήμερα, οι ΗΠΑ στηρίζουν την πρωτοβουλία του ΠΕΦ για ένα τρισεκατομμύριο δέντρα. Είμαι μεγάλος πιστός στο περιβάλλον.
Το περιβάλλον είναι πολύ σημαντικό για εμένα. Το υψηλότερο καθήκον ενός Έθνους είναι στους πολιτες του. Όταν οι κυβερνήσεις βάζουν τους πολίτες τους πρώτα, τότε θα επενδύουν στο φυσικό τους μέλλον».
STEVEN MNUCHIN (ΥΠ.ΟΙΚ. ΗΠΑ)
«H Greta να μας πει τι να κάνουμε, αφού σπουδάσει»
«Είπε η Greta Thunberg ότι η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου πρέπει να απομακρυνθεί άμεσα και πλήρως από τα ορυκτά καύσιμα, με ρωτήσατε; Είναι η επικεφαλής οικονομολόγος; Είναι κάποια; Ποια είναι; Εντάξει, αστειεύομαι. Αυτό ήταν αστείο.
Όμως, αφού πάει και σπουδάσει οικονομικά στο κολέγιο, τότε ίσως να μπορεί να έρθει πίσω σε εμάς και να μας εξηγήσει τι εννοεί».
ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ ΚΑΡΟΛΟΣ
«Χρειαζόμαστε ένα νέο οικονομικό μοντέλο για τον πλανήτη»
«Μόνο μια επανάσταση στον τρόπο με τον οποίο η παγκόσμια οικονομία και οι αγορές λειτουργούν μπορούν να σώσουν τον πλανήτη από την κλιματική αλλαγή και να διασφαλίσουν τις προοπτικές του μέλλοντος. Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε έτσι, με κάθε μήνα να σπάνε τα ρεκόρ θερμοκρασιών. Αν δεν κάνουμε τίποτα, τα πράγματα θα γίνουν πολύ δύσκολα.
Θέλουμε να μείνουμε στην ιστορία ως οι άνθρωποι που δεν έκαναν τίποτα για να επαναφέρουν τον κόσμο από το χείλος της καταστροφής, για να επαναφέρουν την ισορροπία, όταν μπορούσαμε να κάνουμε κάτι; Εγώ, δεν θέλω. Και, ας σκεφτούμε για λίγο, σε τι μπορεί να χρησιμεύσει όλος αυτός ο επιπλέον πλούτος στον κόσμο, ο πλούτος που κερδήθηκε από “business as usual”, αν δεν μπορείς να κάνεις τίποτα με αυτόν, εκτός από το να τον βλέπεις να καίγεται σε καταστροφικές συνθήκες»…
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
