Το γάλα αμυγδάλου μπορεί εκ πρώτης όψεως να φαίνεται σαν η καλύτερη εναλλακτική λύση για την αντικατάσταση τα περιβαλλοντικά κοστοβόρων ζωικών γαλακτοκομικών προϊόντών: είναι vegan, έχει ωραία γεύση και είναι κατασκευασμένο από φυτά, άρα θα είναι και περιβαλλοντικά βιώσιμο ως προς την μέθοδο παραγωγής, σωστά;
Δυστυχώς, αυτό δεν ισχύει. Καταρχάς όπως παρατήρησαν πριν μερικά χρόνια οι επιστημονικοι συνεργάτες του οικολογικού περιοδικού Mother Jones, για την δημιουργία ενός και μόνο αμυγδάλου απαιτούνται περίπου 3,87 λίτρα νερού. Ένα πιο πρόσφατο δημοσίευμα του Guardian αποκαλύπτει και κάποιες ακόμα πιο οδυνηρές αλήθειες για την εκμετάλλευση των μελισσών που πεθαίνουν κατά δισεκατομμύρια, καθώς η πίεση των κατασκευαστών για την παραγωγή γάλακτος αμυγδάλου αυξάνεται, μαζί με την αυξανόμενη ζήτηση για vegan διατροφή.
Περισσότερο από τα δύο τρίτα του παγκοσμίου γάλακτος αμυγδάλου παράγεται στην Καλιφόρνια, όπου οι μέλισσες μεταφέρονται σε τεράστιους αριθμούς για να επικονιάσουν τα αμυγδαλιές. Όπως εξηγούν οι εμπειρογνώμονες, αυτό συνεπάγεται την αφύπνιση τους από την χειμερινή αδράνεια στην οποία βρίσκονται, καθώς είναι γνωστό ότι οι αμυγδαλές ανθοφορούν στα τέλη της χειμερινής περιόδου. Αυτή την εποχή, οι περισσότερες μέλισσες συνηθίζουν να “χουχουλιάζουν” στις κυψέλες τους, καταναλώνοντας τροφή και θερμαίνοντας τη βασίλισσά τους.
Αυτό συνεπάγεται ότι η επικονίαση των αμυγδαλών είναι μια εξαιρετικά απαιτητική διαδικασία για τις μέλισσες, καθώς αναγκάζονται να βγουν από τα μελίσσια τους, έως και δύο μήνες νωρίτερα από ότι συνηθίζουν υπό άλλες συνθήκες. Έπειτα η βιομηχανική παραγωγή γάλακτος αμυγδάλου απαιτεί τη μεταφορά τους σε τεράστιες αποστάσεις (που επίσης βλάπτει τις μέλισσες) έτσι ώστε να αναγκαστούν να επικονιάσουν μια περιορισμένη έκταση που φυτεύεται με μία μόνο καλλιέργεια.
Όλα τα παραπάνω δεν μπορεί να αποφέρουν στρες, εξάντληση και ασθένειες στις αποικίες μελισσών. Η κλίμακα του προβλήματος είναι τόσο μεγάλη που ένας επιστήμονας έχει συγκρίνει τη διαδικασία με την «αποστολή των μελισσών σε πόλεμο». Στη μεγάλη θνησιμότητα των μελισσών που επικονιάζουν αμύγδαλα, σύμφωνα πάντα με τον Guardian, φαίνεται να συνεισφέρει και η εκτεταμένη χρήση ζιζανιοκτόνων όπως η γλυφοσάτη της Monsanto, που κατηγορείται από πολλούς ως καρκινογόνα.
«Οι μέλισσες γίνονται αντικείμενο εκμετάλλευσης και δεν αντιμετωπίζονται με σεβασμό» σε αυτές τις καλλιέργειες, δήλωσε ο μελισσοκόμος Πάτρικ Πάινς. «Η αυλή μου είναι γεμάτη με άδεια μελίσσια, που κάποτε φιλοξενούσαν υγιείς πληθυσμούς μελισσών, λέει ο Ντένις Αρπ, ένας μελισσοκόμος που, όπως και πολύ συνάδελφοί του, εξασφαλίζουν σχεδόν το μισό εισόδημά τους από την ενοικίαση των μελισσών τους για την επικονίαση αμυγδαλιών.
Μόνο τον χειμώνα του 2018-2019, εκτιμάται πως στην περιοχή πέθαναν περίπου 50 δισεκατομμύρια μέλισσες. Αυτό είναι πάνω από το ένα τρίτο των ελεγχόμενων αποικιών στις ΗΠΑ και ο μεγαλύτερος αριθμός που έχει καταγραφεί από τα μέσα της δεκαετίας του 2000 που ξεκίνησαν οι μετρήσεις.
Για να γίνει κατανοητό το μέγεθος του προβλήματος, σημειώνεται ότι τα τελευταία πέντε χρόνια, η κατανάλωση γάλακτος αμυγδάλου έχει εκτιναχθεί στα ύψη και, μόνο στις ΗΠΑ, η ζήτηση έχει αυξηθεί κατά 250%, σύμφωνα με την εταιρεία Nielsen.