Ένα άμεσο αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής και της υπερθέρμανσης του πλανήτη είναι ότι τα θαλάσσια είδη κινούνται προς τους πόλους έως και έξι φορές ταχύτερα από τα ζώα στη στεριά, τα οποία παρεμποδίζονται από την πίεση της ανθρώπινης δραστηριότητας.
Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύεται στο περιοδικό Nature Ecology & Evolution, η υπερθέρμανση του πλανήτη οδηγεί σε μια “αόρατη μετανάστευση” των ισόθερμων – αυτών των γραμμών της ίδιας τιμής θερμοκρασίας — προς τους πόλους σε γεωγραφικό πλάτος και προς τις κορυφές σε υψόμετρο. Για να αντιμετωπίσουν την υπερθέρμανση, πολλά είδη αλλάζουν τις περιοχές κατανομής τους ακολουθώντας την κίνηση αυτών των ισόθερμων προκειμένου να βρουν κλιματολογικές συνθήκες ευνοϊκές για την ανάπτυξή τους και την επιβίωσή τους.
Η μελέτη στηρίχθηκε σε μια βάση δεδομένων που περιέχει περισσότερες από 30.000 παρατηρήσεις μετακίνησης ειδών από 258 μελέτες που δημοσιεύθηκαν στα αγγλικά σε επιστημονικά περιοδικά, η γαλλοαμερικανική μελέτη μπόρεσε να δείξει ότι τα θαλάσσια είδη μετακινούνται προς τους πόλους έξι φορές γρηγορότερα (6 χλμ. ανά έτος κατά μέσο όρο) σε σχέση με τα χερσαία είδη, τα οποία παρεμποδίζονται από τις ανθρώπινες δραστηριότητες. Καθώς το θαλάσσιο οικοσύστημα δεν είναι πολύ κατακερματισμένο, τα είδη μπορούν να μετακινούνται πιο ελεύθερα και κατά τα φαινόμενα ακολουθούν καλύτερα την πορεία των ισόθερμων που μεταναστεύουν προς τους πόλους εξαιτίας της υπερθέρμανσης του πλανήτη.
Αναλύοντας την ταχύτητα της μετακίνησης από περιοχές κατανομής περισσότερων από 12.000 ειδών ζώων και φυτών σε συνάρτηση με αυτή των ισόθερμων σε γεωγραφικό πλάτος και σε υψόμετρο, οι ερευνητές μπόρεσαν να αποδείξουν ότι στη στεριά, οι ανθρώπινες δραστηριότητες — όπως η αστυφιλία, η γεωργία, ή δασοκομία — κατακερματίζουν και απομονώνουν τους φυσικούς οικότοπους, γεγονός που επιβραδύνει την ανακατανομή των ειδών ζώων και φυτών προς τους πόλους.
Οι ερευνητές του Εθνικού Κέντρου Επιστημονικής Έρευνας της Γαλλίας (CNRS), του Πανεπιστημίου Picardie-Jules-Verne (UPJV, στη βόρεια Γαλλία), του Πανεπιστημίου Toulouse III (νοτιοδυτική Γαλλία ) και του Ifremer (Γαλλικού Ινστιτούτου Έρευνας για την εκμετάλλευση της Θάλασσας) υπενθυμίζουν ότι μια “ανισορροπία” διευρύνεται στο χερσαίο περιβάλλον μεταξύ της ανακατανομής των ειδών ζώων και φυτών και της ταχύτητας με την οποία θερμαίνεται το κλίμα.
“Για τα εκτόθερμα (είδη που δεν έχουν μεταβολικούς μηχανισμούς θερμορύθμισης) όπως τα αμφίβια, ο μόνος τρόπος αντίδρασης τους” στην υπερθέρμανση του πλανήτη και τη μετακίνηση των ισόθερμων, “είναι η μετανάστευση”, εξηγεί ο Ζονατάν Λενουάρ, ερευνητής στο CNRS και στο UPJV, ένας από τους συντάκτες της μελέτης που δημοσιεύθηκε στις 25 Μαΐου. “Δεν έχουν άλλη επιλογή παρά να μετακινούνται. Εάν, επιπλέον, κατακερματίζουμε τον βιότοπό τους, τότε τα καταδικάζουμε”, προειδοποιεί.
