Η σοβαρότητα των απωλειών των καλλιεργειών που οφείλονται στα φαινόμενακαύσωνα και ξηρασίας τριπλασιάστηκε τα τελευταία πενήντα χρόνια στην Ευρώπη, σύμφωνα με μια μελέτη που υπογραμμίζει την ευπάθεια της γεωργικής παραγωγής στην κλιματική αλλαγή.
Η έρευνα που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο περιοδικό Environmental Research Letters, εξέτασε τη γεωργική παραγωγή σε 28 ευρωπαϊκές χώρες – τη σημερινή Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ηνωμένο Βασίλειο – από το 1961 έως το 2018. Το συνέκριναν με δεδομένα σχετικά με ακραία καιρικά φαινόμενα (ξηρασία, καύσωνας, πλημμύρες, κύμα ψύχους) και βρήκαν στοιχεία που υποδηλώνουν ότι «η κλιματική αλλαγή ήδη οδηγεί σε αυξανόμενες απώλειες καλλιεργειών στα αρχεία παρατήρησης».
Συγκεκριμένα, από μια μείωση 2,2% της παραγωγής για την περίοδο 1964-1990 φτάσαμε σε μείωση 7,3% για την περίοδο 1991-2015. Η μελέτη διαπίστωσε ότι η ξηρασία ειδικότερα, η οποία γίνεται συχνότερη, γίνεται επίσης όλο και πιο έντονη: «τα μεγαλύτερης δριμύτηταςεπεισόδια γίνονται δυσανάλογα πιο σοβαρά».
«Παρότι οι αποδόσεις των ευρωπαϊκών καλλιεργειών αυξήθηκαν κατά 150% περίπου μεταξύ 1964-1990 και 1991-2015, διαπιστώσαμε ότι οι ξηρασίες και τα κύματα καύσωνα είχαν σοβαρότερες συνέπειες κατά την πιο πρόσφατη περίοδο για τους διαφόρους τύπους καλλιεργειών», σχολίασε η κύρια συντάκτρια της μελέτης Τερέζα Μπρας του Nova School of Science and Technology στη Λισαβόνα.
Οι ερευνητές δεν περίμεναν οι επιπτώσεις αυτές να είναι «τόσο σοβαρές» πρόσθεσε ο Γιόνας Γιάγκερμεϊρ, του Ινστιτούτου Διαστημικών Μελετών Goddard της Nasa. Τα πρώτα θύματα είναι τα σιτηρά, σε αντίθεση με άλλες καλλιέργειες (λαχανικά, αμπέλια, φρούτα κ.λπ.) που χρησιμοποιούν πολύ περισσότερο την άρδευση, σημειώνει η μελέτη.
«Τα σιτηρά, ένα βασικό τρόφιμο που καταλαμβάνει σχεδόν το 65% της καλλιεργούμενης έκτασης της ΕΕ και το οποίο χρησιμοποιείται κυρίως για τη διατροφή των ζώων είναι η σοβαρότερα πληγείσα καλλιέργεια. Ειδικότερα, διαπιστώσαμε ότι, για κάθε έτος που σημαδεύεται από ένα επεισόδιο ξηρασίας, οι απώλειες των σιτηρών αυξάνονται κατά 3%», διευκρίνισε η Τερέζα Μπρας.
Ενώ αυτά τα ακραία καιρικά φαινόμενα αναμένεται να πολλαπλασιαστούν με την υπερθέρμανση του πλανήτη, οι συντάκτες της μελέτης προτρέπουν να εξεταστούν «στρατηγικές και προτεραιότητες με σκοπό τη βελτίωση της ανθεκτικότητας του αγροδιατροφικού συστήματος».Αυτό «απαιτεί μια νέα ματιά σε πιο ανθεκτικά είδη τροφίμων», σχολίασε η δρ Ζούλια Σέισας, επίσης του La Nova School στη Λισαβόνα.
καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ένας από τους πρώτους παραγωγούς και εξαγωγείς γεωργικών προϊόντων. Επομένως, αυτό που συμβαίνει μπορεί να έχει «επιπτώσεις στο παγκόσμιο αγροδιατροφικό σύστημα», είτε στις τιμές είτε στη διαθεσιμότητα των προϊόντων, σημειώνει η μελέτη. Κατά συνέπεια, ο καύσωνας και η ξηρασία του 2018 στην Ευρώπη «προκάλεσαν μείωση της παραγωγής των σιτηρών κατά 8% σε σχέση με τα προηγούμενα πέντε χρόνια, με αποτέλεσμα ελλείψεις σε ζωοτροφές και αύξηση των τιμών».
Σημειώνεται ότι μια επίσης πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Geoscience διαπίστωσε ότι οι πρόσφατες ξηρασίες στην Ευρώπη ήταν οι πιο σοβαρές που η περιοχή έχει δει τα τελευταία 2.110 χρόνια, ενώ επεσήμανε και μια ξαφνική ένταση των φαινομένων από το 2015.
