Μια σημαντική διάκριση στην Εβδομάδα Βιώσιμης Ανάπτυξης, Bravo Sustainability Week 2021 κατέκτησε ένα ερευνητικό πρόγραμμα του ΑΠΘ που μέσα από την δημιουργία φαινολογικών κήπων για την μελέτη της σχέσης κλιματικής αλλαγής και αστικού πρασίνου.
Πρόκειται για μια συνεργασία που αναπτύχθηκε, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος Life CLIVUT «Κλιματική Αξία των Αστικών Δένδρων» του Τμήματος Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του ΑΠΘ, με το εργοστάσιο της Α.Ε. Τσιμέντων ΤΙΤΑΝ στην Ευκαρπία, για την εγκατάσταση του πρώτου από τους τρεις Φαινολογικούς Κήπους που ιδρύθηκαν στην περιοχή της Θεσσαλονίκης. Το Πρόγραμμα Life CLIVUT «Κλιματική Αξία των Αστικών Δένδρων» ξεκίνησε στις 1/9/2019 και θα ολοκληρωθεί στις 28/2/2023.
Με στόχο τη μείωση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, μέσα από σχέδια βιώσιμου αστικού σχεδιασμού και διαχείρισης για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των πόλεων, δημιουργήθηκαν οι 3 Φαινολογικοί Κήποι. Ο πρώτος δημιουργήθηκε στις εγκαταστάσεις του Εργοστασίου ΤΙΤΑΝ και οι άλλοι, στον Δασοβοτανικό κήπο του Τμήματος Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος και στην Αμερικανική Γεωργική Σχολή.
Ο κάθε ένας Φαινολογικός Κήπος έχει έκταση 2500 τμ, στον οποίο φυτεύτηκαν 100 δένδρα και θάμνοι, από 20 διαφορετικά είδη, για να δώσουν την δυνατότητα παρατήρησης και μελέτης των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, καθώς φαίνεται να υπάρχει μετατόπιση της έναρξης των βιολογικών γεγονότων, αλλά και μεταβολή στη διάρκειά τους. Οι Φαινολογικοί Κήποι χρησιμοποιούνται για ερευνητικούς και εκπαιδευτικούς σκοπούς, τόσο κατά τη διάρκεια του προγράμματος, όσο και μετά το πέρας του.
Έτσι, για περίοδο τουλάχιστον 10 ετών, θα καταγράφονται με συστηματικό τρόπο βιολογικά δεδομένα, τα οποία συσχετίζουν τη χρονική στιγμή εκδήλωσης των διαφόρων λειτουργικών φάσεων ανάπτυξης φυτών στον ετήσιο κύκλο, με τις επικρατούσες κλιματικές συνθήκες. Η καταγραφή των δεδομένων θα συνεισφέρει στη γνώση γύρω από την κλιματική αλλαγή, τις επιπτώσεις και την ανάσχεσή της.
Την ίδια στιγμή, σχεδιάζεται η υλοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων για πολίτες και μαθητές σχολείων προκειμένου, μέσα από τη βιωματική συμμετοχή στη δράση καταγραφής, να ενισχυθεί η γνώση και η ευαισθητοποίησή τους απέναντι στο αστικό πράσινο και τον ρόλο του στον αστικό χώρο. Η ευκαιρία για «citizen science» μέσα από το πρόγραμμα LIFE CliVUT θα παράσχει στους πολίτες την ευκαιρία να συμβάλλουν στην καλύτερη κατανόηση της αλλαγής του κλίματος, εκπαιδεύοντας τους κατάλληλα.
Η συνεργασία που προέκυψε από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα LIFE CLIVUT, με επιστημονικά υπεύθυνη την Καθηγήτρια του Τμήματος Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του ΑΠΘ, Θέκλα Τσιτσώνη, διακρίθηκε στην κατηγορία Bravo In Action των Bravo Sustainability Awards 2021, η οποία αναγνωρίζει δημιουργικές συνεργασίες. Τα βραβεία αυτά παρουσιάζονται κατά τη διάρκεια της Εβδομάδας Βιώσιμης Ανάπτυξης που πραγματοποείται από 31 Μαΐου έως 5 Ιουνίου 2021, με κύριο μήνυμα «Άνθρωπος και Περιβάλλον για ένα βιώσιμο μέλλον».
Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στη διάσταση της συνεργασίας δημόσιου και ιδιωτικού φορέα, που είναι άλλωστε ζητούμενο και στο πλαίσιο των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης 2030 του ΟΗΕ και την οποία το συγκεκριμένο πρόγραμμα LIFE CliVUT προωθεί, επιδιώκοντας να ενταχθούν και ιδιωτικοί αστικοί χώροι πρασίνου στις στρατηγικές προσαρμογής των πόλεων στην κλιματική αλλαγή, με βασικό εργαλείο τη διαχείριση και ενίσχυση του αστικού πρασίνου.
Πέρα από τα σημαντικά οφέλη του προγράμματος σε ό,τι αφορά το περιβάλλον, έμφαση δόθηκε και στα κοινωνικά οφέλη, όπως η ενίσχυση της συμμετοχής των πολιτών στη διαχείριση του αστικού πρασίνου, η αναμόρφωση των προγραμμάτων ακαδημαϊκών σπουδών και οι δράσεις εκπαίδευσης και ευαισθητοποίησης για παιδιά και εφήβους.
