Τα φυτά στην Ανταρκτική αναπτύσσονται πιο γρήγορα λόγω της κλιματικής αλλαγής, η οποία θα μπορούσε να αποτελέσει ένα πιθανό σημείο καμπής για το μεταβαλλόμενο οικοσύστημα της περιοχής.
Οι επιστήμονες έχουν ήδη παρατηρήσει αυξημένη ανάπτυξη χλωρίδας λόγω της ανόδου της θερμοκρασίας στο βόρειο ημισφαίριο, αλλά αυτή είναι η πρώτη καταγεγραμμένη αλλαγή στη νότια Ανταρκτική. Με δημοσίευση της στην επιθεώρηση «Current Biology» ερευνητική παρουσιάζει την πρώτη μελέτη για τις μεταβολές που έχουν υπάρξει στα πολικά οικοσυστήματα την τελευταία δεκαετία.
Η Nicoletta Cannone στο Πανεπιστήμιο της Insubria της Ιταλίας και οι συνεργάτες της μέτρησαν την ανάπτυξη των δύο μόνο ενδημικών ανθοφόρων φυτών της Ανταρκτικής, του Deschampsia antarctica και του Colobanthus prettynsis, σε διάφορες τοποθεσίες στο νησί Signy, που ανήκει στο νησιωτικό σύμπλεγμα South Orkney Islands στον Νότιο Ειρηνικό 500 περίπου χλμ. μακριά από τις ακτές της Ανταρκτικής Χερσονήσου, από το 2009 έως το 2019.
Στη συνέχεια, οι ερευνητές συνέκριναν τις παρατηρήσεις τους με έρευνες των προηγούμενων 50 ετών και διαπίστωσαν ότι όχι μόνο οι τοποθεσίες είχαν γίνει πιο πυκνοκατοικημένες από τα φυτά, αλλά αυξάνονταν γρηγορότερα κάθε χρόνο καθώς το κλίμα θερμαινόταν. Το Deschampsia αυξήθηκε τόσο πολύ τη 10ετία όσο και τα 50 χρόνια από το 1960 έως το 2009, και το Colobanthus είχε αυξηθεί πέντε φορές περισσότερο κατά τις ίδιες περιόδους.
«Το πιο νέο χαρακτηριστικό αυτού δεν είναι η ιδέα ότι κάτι αναπτύσσεται πιο γρήγορα», λέει το μέλος της ομάδας Peter Convey στο British Antarctic Survey, αλλά μάλλον ότι η ανάπτυξη φαίνεται να επιταχύνεται. «Είναι ότι πιστεύουμε ότι αρχίζουμε να βλέπουμε αυτό που μοιάζει σχεδόν με μια αλλαγή βήματος ή ένα σημείο καμπής».
«Τα οικοσυστήματα στη στεριά της Ανταρκτικής ανταποκρίνονται πολύ γρήγορα στα νέα κλιματικά δεδομένα. Ανέμενα μια αύξηση στα συγκεκριμένα είδη φυτών αλλά όχι σε αυτή την έκταση. Εντοπίζουμε συνεχώς αποδείξεις που δείχνουν ότι συντελούνται μεγάλες αλλαγές στην Ανταρκτική» αναφέρει η Νικολέτα Κανόνε, καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Insumbria στο Κόμο της Ιταλίας που ήταν επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας.
Σύμφωνα με τους ερευνητές η αύξηση αυτή οφείλεται ότι σε εμφάνιση πιο θερμών καλοκαιριών με τον θερμότερο αέρα να παίζει κεντρικό ρόλο στην επέκταση της χλωρίδας. Την επέκταση αυτών των δύο φυτών βοήθησε επίσης η μείωση της παρουσίας στο νησί ενός είδους φώκιας που κινούμενη στην στεριά «ποδοπατά» και καταστρέφει τα συγκεκριμένα είδη φυτών. Η επέκταση αυτών των φυτών θα προκαλέσει μεταβολές στην χημική σύσταση του εδάφους, θα επηρεάσει τα βακτήρια και τους μύκητες που υπάρχουν εκεί καθώς και το πώς αποσυντίθεται η οργανική ύλη.
Σύμφωνα με τους ερευνητές τα ευρήματα στο Signy δεν αποτελούν τοπικό φαινόμενο αλλά αντανακλώνται σε ολόκληρη την περιοχή της Ανταρκτικής και δεδομένων των προβλέψεων ότι η τάση της αύξησης της θερμοκρασίας θα συνεχιστεί και τα επόμενα χρόνια αναμένονται δομικού χαρακτήρα μεταβολές στα τοπικά οικοσυστήματα.
