Στην «υλοποίηση των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης» αφιερωμένος ο σημερινός εορτασμός της Παγκόσμιας Ημέρας Περιβαλλοντικής Υγείας
O σημερινός εορτασμός της Παγκόσμιας Ημέρας Περιβαλλοντικής Υγείας (έχει οριστεί από τη Διεθνή Ομοσπονδία Περιβαλλοντικής Υγείας) δεν επιτρέπει ιδιαίτερη αισιοδοξία, αντιθέτως εγρήγορση και δράση για την αναχαίτιση των επιπτώσεων των περιβαλλοντικών αλλαγών στην υγεία του πληθυσμού.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), περίπου το 25% όλων των θανάτων παγκοσμίως ανά έτος σχετίζονται με το περιβάλλον. Μη μεταδοτικά νοσήματα, όπως η ισχαιμική καρδιοπάθεια, τα χρόνια αναπνευστικά νοσήματα και οι νεοπλασίες αποτελούν τα κυριότερα νοσήματα που σχετίζονται με έκθεση σε ανθυγιεινές περιβαλλοντικές συνθήκες. Οι τραυματισμοί, οι αναπνευστικές λοιμώξεις και τα εγκεφαλικά επεισόδια ακολουθούν. Στην Ευρώπη οι περιβαλλοντικοί παράγοντες ευθύνονται για το 12-18% του συνολικού αριθμού των θανάτων στις 53 χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας του ΠΟΥ.
Φέτος, η ημέρα αυτή εστιάζει στην «Ενδυνάμωση των συστημάτων Περιβαλλοντικής Υγείας για την υλοποίηση των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης». Η Περιβαλλοντική Υγεία έχει κομβικό ρόλο στην υλοποίηση των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης που υιοθετήθηκαν από τα Ηνωμένα Έθνη το 2015. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Περιβαλλοντική Υγεία σχετίζεται με 7 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) έχει θεσπίσει ευρύ φάσμα πολιτικών για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων του περιβάλλοντος στην υγεία, όπως η δέσμη μέτρων πολιτικής «Καθαρός αέρας» για την Ευρώπη, ο κανονισμός για την καταχώριση, την αξιολόγηση, την αδειοδότηση και τους περιορισμούς των χημικών προϊόντων (REACH), η στρατηγική για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή κ.λπ. Η Ελλάδα εναρμονίζεται με την Ευρωπαϊκή Πολιτική για την «προστασία των πολιτών της Ένωσης από περιβαλλοντικές πιέσεις και κινδύνους για την υγεία και την ευημερία».
Ο έλεγχος των φυσικών πόρων, των αποβλήτων, της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, κ.λπ., με στόχο την περιβαλλοντική υγεία αποτελεί μία από τις προτεραιότητες του Εθνικού Σχεδίου Δράσης 2021-2025 για την βελτίωση και προάσπιση της Δημόσιας Υγείας. Κατ’ επέκταση, η παρακολούθηση και η εκτίμηση της υγείας του πληθυσμού και των περιβαλλοντικών παραμέτρων που την επηρεάζουν αποτελεί έναν από τους βασικούς στόχους του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ).
Σε αυτό το πλαίσιο, το Γραφείο Περιβαλλοντικής Υγείας του ΕΟΔΥ, που υπάγεται στη Διεύθυνση Επιδημιολογίας και Πρόληψης Μη Μεταδοτικών Νοσημάτων και Τραυματισμών, επικεντρώνει τις προσπάθειές του στην επίτευξη του παραπάνω στόχου, επιδιώκει την επιτυχή διατομεακή και διεπιστημονική συνεργασία με όλους τους αρμόδιους φορείς καθώς και τη δημιουργία και λειτουργία σχετικών υποδομών επιτήρησης και δράσεων παρέμβασης, και παρέχει επιστημονική υποστήριξη για το σχεδιασμό προτάσεων που αφορούν στη βελτίωση του υφιστάμενου επιχειρησιακού και νομοθετικού πλαισίου. Κατά τον τρόπο αυτό ο ΕΟΔΥ συνδράμει στην “Ενδυνάμωση των συστημάτων Περιβαλλοντικής Υγείας για την υλοποίηση των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης” και στη βελτίωση της Περιβαλλοντικής Υγείας στη χώρα μας.
Η υγεία του πληθυσμού επηρεάζεται επίσης αρνητικά από την κλιματική αλλαγή, καθώς εμφανίζονται ακραία καιρικά φαινόμενα – όπως κύματα καύσωνα και πλημμύρες – και γενικότερα κλιματικές αλλαγές που μπορούν να επιφέρουν μεταβολές στην εμφάνιση νοσημάτων. Όπως τονίστηκε στο Ετήσιο Συνέδριο της Διεθνούς Εταιρείας Περιβαλλοντικής Επιδημιολογίας (ISEE), που πραγματοποιήθηκε πριν από λίγες ημέρες στην Αθήνα, (Μέγαρο Συνεδριακό Κέντρο), όταν λαμβάνονται μέτρα για την προσαρμογή και τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής έχουμε ταυτόχρονα οφέλη για την υγεία από την βελτίωση των επιπέδων έκθεσης άλλων περιβαλλοντικών παραγόντων όπως π.χ. της ατμοσφαιρικής ρύπανσης (π.χ. με τη μείωση των μετακινήσεων, την αλλαγή προς καθαρότερες πηγές ενέργειες), της αλλαγής στα διατροφικά πρότυπα (π.χ. με την μείωση κατανάλωσης κόκκινου κρέατος), της αύξησης της φυσικής άσκησης λόγω της αποθάρρυνσης της χρήσης του αυτοκινήτου και της πολιτικής της «ενεργητικής μετακίνησης».
Παρουσιάστηκαν, επίσης, μελέτες για την επίπτωση του καύσωνα του 2021 που συνδυάστηκε με την ύπαρξη δασικής φωτιάς (28 Ιουλίου- 6 Αυγούστου). Η ανάλυση των δεδομένων έδειξε αύξηση στην θνησιμότητα. Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις των ειδικών στο Συνέδριο, παρατηρήθηκε έως 67% αύξηση της θνησιμότητας λόγω του καύσωνα και στο συνδυασμό με την πυρκαγιά, ενώ η αύξηση με τον καύσωνα πριν από την πυρκαγιά βρέθηκε 20%. Στο Συνέδριο παρουσιάστηκαν ανάλογα αποτελέσματα από την Καλιφόρνια και από την Αυστραλία.
