Η αιθάλη που μαυρίζει τον ουρανό της Αθήνας και πολλών άλλων πόλεων σε όλο τον κόσμο επιτείνει την κλιματική αλλαγή πολύ περισσότερο από ό,τι νομίζαμε, αποκαλύπτει νέα μελέτη.
Μάλιστα οι ερευνητές εκτιμούν ότι η καπνιά είναι ο δεύτερος σημαντικότερος παράγοντας μετά το διοξείδιο του άνθρακα.
Τα σωματίδια
Εδώ και δεκαετίες είναι γνωστό ότι τα σκούρα σωματίδια αιθάλης απορροφούν την ηλιακή ακτινοβολία και θερμαίνουν έτσι την ατμόσφαιρα. Σημαντικές ποσότητες καταλήγουν ακόμα και στους πάγους των πόλων, όπου μαυρίζουν την λευκή, ανακλαστική τους επιφάνεια και επιταχύνουν την τήξη.
Αν και πολλοί επιστήμονες υποψιάζονταν ότι ο ρόλος του μαύρου άνθρακα είχε υποτιμηθεί, οι νέοι υπολογιστές εξέπληξαν ακόμα και τους ερευνητές που υπογράφουν τη νέα μελέτη, σχολιάζει στο Nature.com ο Ντέιβιντ Φάχεϊ, συνεπικεφαλής της έρευνας στην αμερικανική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας.
Τα αποτελέσματα δημοσιεύονται στο «Journal of Geophysical Research». «Ελαφρώς σοκαριστικά» χαρακτήρισε τα ευρήματα και η Σάρα Ντόερτι, επίσης μέλος της ερευνητικής ομάδας. Όπως επισήμανε στο BBC, στην έκθεση που δημοσίευσε το 2007 η Διακυβερνητική Επιτροπή του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) πάνω στην οποία βασίζονται οι διεθνείς προσπάθειες κατά της παγκόσμιας θέρμανσης, η επίπτωση της αιθάλης είχε υπολογιστεί στο μισό της νέας μελέτης.
Οι υπολογισμοί
Σύμφωνα όμως με τους νέους υπολογισμούς, η θέρμανση λόγω αιθάλης αντιστοιχεί στα δύο τρίτα της θέρμανσης της ατμόσφαιρας λόγω του διοξειδίου του άνθρακα, του σημαντικότερου αερίου του θερμοκηπίου.
Οι ερευνητές τόνισαν πάντως ότι, σε αντίθεση με το διοξείδιο του άνθρακα που παραμένει στην ατμόσφαιρα για αιώνες, τα σωματίδια αιθάλης είναι μάλλον βραχύβια. Αυτό σημαίνει ότι η μείωση των εκπομπών θα οδηγούσε σε άμεση επιβράδυνση της θέρμανσης.
Οι σημαντικότερες πηγές αιθάλης στις ανεπτυγμένες χώρες είναι οι κινητήρες ντίζελ και οι δασικές πυρκαγιές. Στον αναπτυσσόμενο κόσμο σημαντικότερη πηγή είναι τα τζάκια και κάθε είδους εστία που καίει βιομάζα.
Οι εκπομπές αερίων
Έρευνα που είχε δημοσιευτεί πέρυσι στο περιοδικό Science εκτιμούσε ότι, αν βρίσκαμε τρόπο να μειωθούν δραστικά αυτές οι εκπομπές, μαζί με τις εκπομπές μεθανίου, ο ρυθμός ανόδου της θερμοκρασίας στη Γη θα μειωνόταν στο μισό σε διάστημα 40 ετών.
Πράγματι, 25 χώρες δημιούργησαν πέρυσι το Συνασπισμό Κλίματος και Καθαρού Αέρα για τη Μείωση των Βραχύβιων Κλιματικών Ρύπων, με στόχο τη μείωση των εκπομπών αιθάλης. Η μείωση θα ωφελούσε βέβαια όχι μόνο το κλίμα αλλά και την ανθρώπινη υγεία, αφού η καπνιά ενοχοποιείται για εκατομμύρια θανάτους το χρόνο, κυρίως στον αναπτυσσόμενο κόσμο.
Οι επιστήμονες επισημαίνουν πάντως ότι υπάρχει ακόμα μια σημαντική αβεβαιότητα ως προς την αξία της μείωσης των εκπομπών: οι πηγές αιθάλης εκπέμπουν ταυτόχρονα και άλλα σωματίδια, ορισμένα από τα οποία ανακλούν την εισερχόμενη ακτινοβολία και δροσίζουν τη Γη. Και η συνισταμένη αυτών των αντίθετων επιδράσεων στο κλίμα δεν είναι εύκολο να υπολογιστεί.
