Η υψηλή ζήτηση για ελεφαντόδοντο έχει αφανίσει σχεδόν τα δύο τρίτα των αφρικανικών ελεφάντων των δασών μέσα σε μόλις 10 χρόνια, όπως καταδεικνύουν τα αποτελέσματα μιας νέας ανάλυσης που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση PLoS One.
Μετά από τις εκτενέστερες έρευνες που έχουν γίνει πάνω στους αφρικανικούς ελέφαντες των δασών και οι οποίες διήρκεσαν δέκα χρόνια, διεθνής ομάδα 62 επιστημόνων βρήκε ότι, ενώ αυτό το υποείδος ζούσε αρχικά σε μια έκταση άνω των 2 εκ. τετραγωνικών χιλιομέτρων μεταξύ Καμερούν, Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας, Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό, Δημοκρατίας του Κονγκό και Γκαμπόν, σήμερα έχει περιοριστεί στο εν τέταρτο αυτής.
Τα ενήλικα αρσενικά L. Cyclotis σπάνια ξεπερνούν σε ύψος τα 2,5 μέτρα, όταν οι ελέφαντες της Σαβάνα πλησιάζουν τα 4 μέτρα. Τρέφονται κυρίως με φρούτα και οι ερευνητές πιστεύουν ότι διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στη διασπορά των σπόρων, διαμορφώνοντας έτσι το περιβάλλον και τη δομή των δασών.
Μέχρι σήμερα, οι επιστήμονες δεν γνώριζαν ακριβώς πού ζουν αυτοί οι ελέφαντες ή πόσοι υπάρχουν. Από το 2002 έως το 2011 επισκέφθηκαν πάνω από 80 τοποθεσίες στις ζούγκλες της Κεντρικής Αφρικής με επίκεντρο τις πέντε προαναφερθείσες χώρες, καλύπτοντας πεζή χιλιάδες χιλιόμετρα και συλλέγοντας πάνω από 11.000 δείγματα, που τους βοήθησαν να προχωρήσουν σε όσο το δυνατόν ακριβέστερες εκτιμήσεις.
Είδαν ότι τη δεκαετία του 1930 υπήρχαν περίπου μισό εκατομμύριο τέτοιοι ελέφαντες. Σήμερα έχουν περιοριστεί το πολύ σε 100.000, με τις μεγαλύτερες απώλειες να καταγράφονται την τελευταία δεκαετία. Ενδεικτικά, σε προστατευόμενο πάρκο της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό, το 75% του πληθυσμού έχει θανατωθεί από τα τέλη της δεκαετίας του 1990. Στο εθνικό πάρκο της Γκαμπόν έχουν θανατωθεί 11.000 ελέφαντες των δασών από το 2004 μέχρι σήμερα.
«Η ανάλυση επιβεβαιώνει αυτό που φοβούνταν οι οργανώσεις για τη διατήρηση της φύσης: τη ραγδαία πορεία προς τον αφανισμό – ενδεχομένως μέσα στην επόμενη δεκαετία – του ελέφαντα των δασών», δήλωσε η βασική συντάκτρια της έκθεσης Σαμάνθα Στρίντμπεργκ από την Εταιρεία Διατήρησης Άγριας Ζωής (WCS).
Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι το πρόβλημα, σε αυτήν την περίπτωση, δεν είναι τόσο η υποβάθμιση των ενδιαιτημάτων, καθώς οι περιοχές, όπου ζούσαν κάποτε οι ελέφαντες Loxodonta cyclotis εξακολουθούν να καλύπτονται από βλάστηση. «Το πρόβλημα οφείλεται σχεδόν εξ ολοκλήρου στη λαθροθηρία», πρόσθεσε η Στρίντμπεργκ επισημαίνοντας ότι έχει διαπιστωθεί η σχέση μεταξύ της έξαρσης του φαινομένου και της αυξημένης ζήτησης ελεφαντοστού στην Άπω Ανατολή.
Μετά τη δέσμευση της πρωθυπουργού της Ταϊλάνδης να απαγορεύσει το εμπόριο ελεφαντόδοντου στη χώρα της, οι επιστήμονες απηύθυναν έκκληση για επαναξιολόγηση του υπάρχοντος ρυθμιστικού πλαισίου και κάλεσαν τις εμπλεκόμενες χώρες να επενδύσουν, μεταξύ άλλων, στην πληροφόρηση και ευαισθητοποίηση των καταναλωτών για τις συνέπειες του εμπορίου ελεφαντοστού.
