Θα είναι ένα «ιγκλού» διαφορετικό απ’ τα άλλα και σίγουρα δεν θα έχει καμία σχέση με τα αντίστοιχα σπίτια των Ινουίτ της Αλάσκας και του Καναδά: Μια στρογγυλή σκεπή τεραστίων διαστάσεων θα επικαλύψει τον μοιραίο αντιδραστήρα Νο 4 του πυρηνικού σταθμού στο Τσερνόμπιλ.
Οι εργασίες κατασκευής του νέου προστατευτικού στεγάστρου ξεκίνησαν και ήδη, όπως τονίζει σε ρεπορτάζ του το βρετανικό BBC, κλιμακώνονται με αμείωτο ρυθμό.
Το νέο αυτό κέλυφος, από χάλυβα και μπετόν, έχει ύψος 110 μέτρα και πλάτος 260 μέτρα και μέχρι το 2015, οπότε και σχεδιάζεται να έχει ολοκληρωθεί η κατασκευή του «ιγκλού», θα έχει δαπανηθεί σχεδόν ενάμιση δισεκατομμύριο ευρώ με το μεγαλύτερο μέρος του προϋπολογισμού να καλύπτεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τις ΗΠΑ, τον Καναδά και την Ιαπωνία.
Μάλιστα, επειδή ό,τι απέμεινε από τον τιναγμένο αντιδραστήρα Νο 4 είναι ακόμη άκρως ραδιενεργό, η κατασκευή δεν γίνεται ακριβώς από πάνω του, αλλά παραδίπλα, σε ένα πιο ασφαλές μέρος. Όταν τα δυο ξεχωριστά κομμάτια του «ιγκλού» ολοκληρωθούν, θα μεταφερθούν στη Μονάδα 4 και θα συναρμολογηθούν. Η κατασκευή θα έχει διάρκεια ζωής 100 ετών.
«Ποτέ ξανά στο παρελθόν δεν έχει επιχειρηθεί το χτίσιμο μιας τόσο γιγαντιαίας κατασκευής», τονίζει ο Αμερικανός ειδικός επί των πυρηνικών κατασκευών Ντον Κέλι, που εργάζεται για την ευόδωση του μεγαλεπήβολου σχεδίου από κοινού μαζί με συναδέλφους του, ειδικούς από 24 διαφορετικές χώρες του κόσμου -ανάμεσα τους και πρώην Σοβιετικούς μηχανικούς και Ουκρανούς βετεράνους που ήταν παρόντες στη χειρότερη πυρηνική καταστροφή στην Ιστορία, την έκρηξη στον αντιδραστήρα Νο 4, στις 26 Απριλίου 1986.
«Για τον οποιονδήποτε εμπλεκόμενο στην πυρηνική βιομηχανία, αυτό εδώ είναι το σχέδιο στο οποίο θα ήθελε να είναι αναμεμειγμένος», σημειώνει εμφατικά ο Κέλι.
Οι πρώτες εργασίες ξεκίνησαν εδώ και ένα χρόνο. Είναι ένα χρονοβόρο και εξαιρετικά επίπονο έργο, αφού, όπως επισημαίνει ο επικεφαλής Φιλίπ Κας, «δεν είναι τόσο πως είναι επικίνδυνες οι εργασίες, όσο το ότι είναι πολύ πολύ δύσκολες. Πρέπει όλα να οργανωθούν προκειμένου κανείς από τους εργαζομένους να μην διατρέξει κανέναν απολύτως κίνδυνο για τη ζωή του. Αλλά είναι κάτι που αξίζει να γίνει, να κάνουμε την περιοχή γύρω από Τσερνόμπιλ ξανά ασφαλή».
Το δυσκολότερο κομμάτι έχει να κάνει με αυτό που θα γίνει αφού μπει το σκέπαστρο. Τότε θα πρέπει να περισυλλέγουν με απόλυτη προσοχή τα κομμάτια του σπασμένου αντιδραστήρα και των ραδιενεργών του απόβλητων και να ενταφιαστούν κάπου με ασφάλεια. «Η αποκομιδή των αποβλήτων θα αποτελέσει ένα ακόμη μεγαλύτερο σχέδιο και μπορεί συνολικά να πάρει μέχρι και 50 χρόνια για να ολοκληρωθεί», λέει ο Κας.
Είκοσι επτά χρόνια μετά το χειρότερο πυρηνικό δυστύχημα στην ιστορία, ο απολογισμός παραμένει ασαφής. Εκλύθηκαν 6.7 εκατομμύρια τόνοι ραδιενεργών υλικών, που διαχύθηκαν σε όλη την Ευρώπη. Σύμφωνα με έκθεση που δημοσίευσαν το 2005 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας και άλλοι επίσημοι φορείς, 26 εργάτες που διαχειρίστηκαν την κρίση τις ημέρες μετά το ατύχημα πέθαναν λόγω έκθεσης σε ραδιενέργεια.
Η εν λόγω έκθεση εκτιμούσε επίσης ότι προκλήθηκαν 4.000 επιπλέον κρούσματα καρκίνου του θυρεοειδή σε παιδιά, ωστόσο παραμένει ασαφές αν αυτή η παρατηρούμενη αύξηση ήταν πραγματική ή αν οφείλεται στην καλύτερη καταγραφή των περιστατικών καρκίνου. Ωστόσο, ορισμένες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για 60.000 θύματα από λευχαιμία ή καρκινικούς όγκους.
