Ο Έλληνας μεγιστάνας επιστράτευσε τον διάσημο καλλιτέχνη για να μετατρέψει το νησί σε «Μέκκα της Τέχνης»
Από τα μέσα Ιουλίου, το εντυπωσιακό megayacht των 35,5 μέτρων «Guilty», με τα περίεργα χρώματα, μετακινείται από νησί σε νησί, στις ελληνικές θάλασσες. Ναι, η εντυπωσιακή θαλαμηγός με το «Razzle Dazzle» χρώμα (το καμουφλάζ των πλοίων του Ά Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά σε εκτυφλωτικά χρώματα) του Ελληνοκύπριου μεγιστάνα Δάκη Ιωάννου, τραβάει τα βλέμματα, όπου βρεθεί.
Όμως, αυτή τη φορά, ο… μισός πλανήτης προσπαθούσε να μάθει εάν ανάμεσα στους επιβάτες του Guilty που, πρώτα έδεσε στην Κέρκυρα και, αυτές τις ημέρες βρίσκεται στην Ύδρα, είναι, εκτός του Ιωάννου, ο Jeff Koons.
Του Γ. Καραγιάννη
Ο Koons, είναι ένας Αμερικανός καλλιτέχνης που δικαιούται να παρουσιάζεται ως κάτι περισσότερο από διάσημος. Από τα πέτρινα χρόνια του βραχύχρονου γάμου του με την Τσιτσιολίνα και του θυελλώδους χωρισμού του, ως σήμερα, έχει καταφέρει να είναι ό,τι πιο hot στον κόσμο της τέχνης. Οι κριτικοί τέχνης και οι συνάδελφοί του λατρεύουν να τον μισούν και για τα έργα του γίνεται… πανικός.
Σε δημοπρασία του Christie’s, το 2013, ένα πορτοκαλί μπαλόνι σε σχήμα σκύλου που είχε σχεδιάσει σε ατσάλι ο Koons, αγοράστηκε από ανώνυμο συλλέκτη για 58,5 εκατομμύρια δολάρια, μετατρέποντάς το στο πιο ακριβό έργο τέχνης που έχει πουλήσει ποτέ εν ζωή καλλιτέχνης. Ο Koons λοιπόν, είναι ο κορυφαίος, ίσως, σύγχρονος καλλιτέχνης του κόσμου, σχεδόν το ίδιο hot με τους Grand Masters. Όμως, τι σχέση μπορεί να έχουν όλα αυτά με τον Δάκη Ιωάννου, το Guilty και την Ύδρα;
Στη θαλαμηγό
Ο Δάκης Ιωάννου δεν είναι απλά ένας ακόμα συλλέκτης έργων τέχνης. Το ArtReview τον χαρακτηρίζει ως τον ισχυρότερο συλλέκτη του κόσμου, έχοντας περισσότερα από 1.500 έργα στη συλλογή του. Είτε είναι, είτε όχι, ο Ιωάννου είναι ο κορυφαίος συλλέκτης έργων του Koons. Σε έναν βαθμό, ο Αμερικανός καλλιτέχνης οφείλει αυτό που είναι σήμερα στον Ελληνοκύπριο επιχειρηματία. Όχι μόνο επειδή ο τελευταίος είναι μέλος του ΔΣ στο New Museum της Νέας Υόρκης, το οποίο φιλοξένησε εκθέσεις τους. Αλλά και επειδή του έχει δώσει την ευκαιρία να ξεχωρίσει.
Ένας τρόπος για να το κάνει αυτό, ήταν με το να φιλοτεχνήσει, μαζί με την Ivana Porfyri, την ολοκαίνουρια θαλαμηγό που είχε αγοράσει. Το εξωτερικό σχέδιο, αλλά και η εσωτερική διακόσμηση – με έντονες παραπομπές στον Iggy Pop, αφού επρόκειτο να πάρει το όνομά του, αρχικά- είναι όλα δημιουργία του Koons. Κατά πολλούς, το Guilty, δεν είναι ένα ακόμα megayacht. Είναι το μεγαλύτερο σε μέγεθος και, σίγουρα το ακριβότερο, έργο τέχνης του Αμερικανού καλλιτέχνη. Το πόσο σημαντικό είναι το Guilty, το φανερώνει και το γεγονός ότι για να μεταφερθεί από τα ιταλικά ναυπηγεία όπου φτιάχτηκε, μέχρι την Ελλάδα όπου παρουσιάστηκε, η θαλαμηγός τυλίχτηκε με χαρτί, ώστε να μη μπορούν να τη φωτογραφήσουν οι παπαράτσι!
Φυσικά, αυτό δεν είναι το μόνο έργο του Koons που έχει στα χέρια του, ο, ούτως ή άλλως megacollector και λάτρης της τέχνης Ιωάννου. Και δεν διαθέτει, στη συλλογή του, έργα μόνο του Αμερικανού καλλιτέχνη. Στο πρόσωπό του, συνδυάζεται ο businessman που εντρυφεί στους «ψυχρούς» αριθμούς και ένας σύγχρονος Mαικήνας της τέχνης. H επαφή του με την τέχνη φαίνεται ότι είχε έναν νομοτελειακό χαρακτήρα ενώ τα γονίδιά του προϊδέαζαν για τον μελλοντικό κοσμοπολιτισμό του.
Γεννημένος σε μια κωμόπολη στα Λεύκαρα της Kύπρου, ξακουστή για τα κεντήματά της, αποφοίτησε από το Aμερικανικό Kολλέγιο Aθηνών, σπούδασε πολιτικός μηχανικός σε Kορνέλ και Kολούμπια στις HΠA και συμπλήρωσε τις ακαδημαϊκές του γνώσεις με ένα διδακτορικό στην αρχιτεκτονική στη Pώμη. Όταν οι γονείς του, μετά το τέλος των σπουδών του τον ρώτησαν τι δώρο θέλει, εκείνος με φυσικότητα απάντησε «ένα έργο τέχνης». Και πήρε το «Il grande bersaglio tricolore», έργο του Λούτσιο ντελ Πέτσο που συνδύαζε την pop art με τη μεταφυσική ζωγραφική.
Aπό τότε που αποσύρθηκε από την απαιτητική καθημερινότητα της διοίκησης του ομίλου J&P αφιερώνει περισσότερο χρόνο και στο Ίδρυμα ΔEΣTE με έδρα τη N. Iωνία. Tο «φυτώριο» νέων ταλέντων και καλλιτεχνών τους οποίους ο Δάκης Iωάννου «ανακαλύπτει» και βοηθά στην εξέλιξή τους. O Iωάννου είναι η «ψυχή» του Iδρύματος, αν και προτιμά να παραμένει «αφανής ήρωας» δίνοντας χώρο και… φως στους νέους καλλιτέχνες. Oι εκθέσεις και τα εικαστικά δρώμενα που διοργανώνει έχουν αφήσει εποχή. Όπως εκείνα που διοργανώνει στα Σφαγεία της Ύδρας, -το ερειπωμένο κτίριο που μετέτρεψε σε γεννήτορα της τέχνης-, στρέφοντας πάνω του όλα τα βλέμματα του διεθνούς jet set.
Το σχέδιο για τα Σφαγεία
Παγκοσμίως διάσημοι καλλιτέχνες, κορυφαίοι γκαλερίστες από κάθε γωνιά της Γης, εκλεκτοί συλλέκτες και τζετ σέτερς λάτρεις της σύγχρονης τέχνης, συρρέουν, αυτές τις μέρες, στην Ύδρα. Η μεγάλη Αμερικανίδα εικαστικός Kiki Smith έχει γεμίσει την αίθουσα των Σφαγείων με γλυπτά της, για την ετήσια έκθεση του Ιδρύματος ΔΕΣΤΕ, που εστιάζει στην παγκόσμια τέχνη.
Απο νωρίς το καλοκαίρι, στη Νέα Υόρκη, τη μητρόπολη της παγκόσμιας τέχνης, μεταδιδόταν η φήμη ότι στη φετινή έκθεση του ΔΕΣΤΕ, στην Ύδρα, θα ήταν παρών ο Koons. Ήδη, οι Times και το artnet έγραφαν ότι ο μεγάλος καλλιτέχνης θα κάνει διακοπές στην Κέρκυρα, στο yacht του Έλληνα, το οποίο ο ίδιος σχεδίασε. Το κλίμα ήταν ήδη «έτοιμο». Αφού ο Koons έκανε διακοπές μεταξύ του Guilty και του Κόλπου του Κομμένου, όπου βρίσκεται το εξοχικό του Δάκη Ιωάννου στο Νησί των Φαιάκων.
Στην Ύδρα, στα εγκαίνια της έκθεσης, ο συλλέκτης Frank Moore ήταν με το μαγιό και συνομιλούσε με τον έμπορο Mike Egan του χώρου τέχνης Ramiken Crucible της Νέας Υόρκης , ενώ ο διευθυντής του Μουσείου Whitney, Adam Weinberg με σορτς και T-shirt, συζητούσαν με τον Maurizio Cattelan και τον Jeffrey Deitch, στη «σκιά» του Guilty, που είχε δέσει στο νησί. Και ενώ συζητούσαν «αν θα έρθει ο Koons», ο μεγάλος καλλιτέχνης ξεπρόβαλε. Η παρουσία και μόνο του Jeff Koons στην Ύδρα, για τα εγκαίνια της έκθεσης του ΔΕΣΤΕ, δεν τη βάζει στο «χάρτη» της παγκόσμιας τέχνης απλά, δεν τη μετατρέπει σε ένα hot spot των προορισμών που πρέπει να έχει επισκεφθεί ένας τζετ σετερ. Ο Nate Freeman, απεσταλμένος του Artsy στο νησί, γράφει ότι «ο Ιωάννου μετέτρεψε το μικρό νησί σε Μέκκα της τέχνης».
Ο «Δάκης», όπως τον αποκαλούν οι ντόπιοι του νησιού που λατρεύει, έκανε δώρο, ουσιαστικά, στην Ύδρα, τα Σφαγεία. Ο χώρος που το 2009 άνοιξε ως projectspace του ΔΕΣΤΕ, μετατράπηκε σε κόμβο συνάντησης ανθρώπων της σύγχρονης τέχνης και του διεθνούς τζετ σετ. Επιμελητές biennale, μεγαλοσυλλέκτες, διευθυντές Μουσείων, καθηγητές Πανεπιστημίων και διάσημοι καλλιτέχνες απολαμβάνουν ούζο και σύγχρονη τέχνη που πολλές φορές σοκάρει με τη σφραγίδα του ΔΕΣΤΕ. Όμως το έργο του Ιωάννου δεν έχει τελειώσει εδώ.
Ο Freeman δεν γράφει τυχαία για «Μέκκα της τέχνης». Συναντώντας τον Koons, σε κάποιο σοκάκι της Ύδρας, τον άκουσε να λέει ότι είναι πολύ ενθουσιασμένος. Όταν τον ρώτησε γιατί, ο Koons απάντησε ότι «είναι ένα πολύ ιδιαίτερο μέρος και θα αναλάβω την καλοκαιρινή έκθεση εδώ, το επόμενο έτος». Ο Ιωάννου το επιβεβαίωσε και, για την επόμενη χρονιά, ήδη οι rich and famous, οι ισχυρότεροι συλλέκτες, οι jet setters, οι άνθρωποι της τέχνης -με όποιον τρόπο και αν σχετίζονται με αυτή- ετοιμάζονται για το πιο καυτό γεγονός της δεκαετίας. Ο ακριβότερος εν ζωή καλλιτέχνης θα εκθέσει τα έργα του σε ένα παλιό σφαγείο, στη γραφική Ύδρα. Εάν αυτό το σχέδιο που συνέλαβε ο νους του Δάκη Ιωάννου δεν είναι το μεγαλύτερο δώρο στην Ύδρα και την Ελλάδα, τον πολιτισμό της, τότε, τι;
Η ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΗΣ ΣΚΥΤΑΛΗΣ, Η ΠΤΩΧΕΥΣΗ ΤΗΣ ΜΗΤΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΟ «ΔΙΑΖΥΓΙΟ»
Ο δεύτερος κύκλος στη «νέα εποχή» της AVAX
Ένα «δακτυλίδι», μια πτώχευση και ένα «διαζύγιο» χαρακτηρίζουν τη «νέα εποχή» του κατασκευαστικού ομίλου J&P Άβαξ, από το καλοκαίρι του 2013, όταν ο Δάκης Ιωάννου πήρε την απόφαση να αποσυρθεί από τη διοίκηση. Το «δακτυλίδι» της διαδοχής μαζί με το «τιμόνι», αλλά και το βάρος των ευθυνών για την περαιτέρω πορεία ανέλαβε ο γιος του Χρήστος Ιωάννου, που μέχρι τότε είχε ασχοληθεί περισσότερο με την Food Plus (Pizza Hut, KFC). Έκτοτε, όμως, βρέθηκε αντιμέτωπος με μεγάλες προκλήσεις και «φουρτούνες».
Η ταραχώδης σχέση με την οικογένεια Παρασκευαΐδη που οδήγησε αρχικά στο διαχωρισμό των περιοχών δραστηριοποίησης της μητρικής J&P Overseas, η μετέπειτα κατάρρευση και τελικά η πτώχευσή της ήταν σίγουρα μια από τις εντονότερες. Ο Χρ. Ιωάννου, με τη συμπαράσταση του πατέρα του σε όλες τις δύσκολες αποφάσεις, έδειξε από νωρίς ότι ήθελε να «θωρακίσει» τον αυτόνομο ελληνικό βραχίονα. Παράλληλα χειρίστηκε το θέμα των «ορφανών» projects της Overseas στις αραβικές χώρες μέσω της εξαγοράς των τοπικών θυγατρικών.
Κυρίως, χάραξε μια διαφορετική στρατηγική για τον ελληνικό όμιλο, με αφετηρία την ολοκλήρωση του «διαζυγίου» με την οικογένεια Παρασκευαΐδη μέσω της σταδιακής μείωσης των μετοχικών ποσοστών της και της αντίστοιχης ενίσχυσης της πλευράς Ιωάννου.
Στις 27 Μαρτίου άνοιξε και τυπικά ο δεύτερος κύκλος σε αυτή τη νέα ιστορική περίοδο, με τη μετονομασία του ομίλου σε AVAX, αποκόπτοντας κάθε σχέση με την πτωχευμένη κυπριακή μητρική. Εκεί οριστικοποιήθηκε η ΑΜΚ 20 εκ. ευρώ που θα ισχυροποιήσει τις θέσεις των Ιωάννου, Μιτζάλη και Κουβαρά, ενώ μπήκαν οι κεντρικές κατευθύνσεις για την περαιτέρω πορεία. Έτσι, ο όμιλος πλέον θα εστιάσει στα μεγάλα έργα παραχώρησης στην Ελλάδα (μετρό, νέοι οδικοί άξονες, ΣΔΙΤ απορριμμάτων) και στην ανάπτυξη του ενεργειακού βραχίονα της Volterra, διεκδικώντας παράλληλα σύνθετα κατασκευαστικά και ενεργειακά έργα στο εξωτερικό.
Στο πλαίσιο αυτό, η AVAX είναι ο ένας εκ των δύο μνηστήρων για τη Γραμμή 4 του μετρό Αθήνας, ενώ πρόσφατα κέρδισε το συμβόλαιο για την κατασκευή του ελληνοβουλγαρικού αγωγού φυσικού αερίου IGB. Εκτός από τον κατασκευαστικό όμιλο, στα χέρια του Χρ. Ιωάννου βρίσκεται και ο τομέας των ξενοδοχειακών business της οικογένειας (Intercontinental, YES Hotels), για τις οποίες επίσης χαράζεται η «επόμενη μέρα»…
ΚΛΗΡΟΝΟΜΗΣΑΝ ΤΗΝ ΕΦΕΣΗ ΣΤΙΣ BUSINESS ΚΑΙ ΤΙΣ… ΤΕΧΝΕΣ
Οι διάδοχοι της δυναστείας
Είτε είναι στο Κομμένο, είτε στην Ύδρα, είτε μεταξύ Αθήνας και Λονδίνου, είτε στον Trump Tower (στον 48ο όροφο του οποίου ο Δάκης Ιωάννου έχει αγοράσει ένα διαμέρισμα από τον σημερινό πλανητάρχη), όλοι έχουν να πουν για το πάντα χαμογελαστό και ευγενικό ζευγάρι του Δάκη και της Λιέτας Ιωάννου. Και φαίνεται πως τα 4 παιδιά του επιχειρηματία, οι δύο γιοι και οι δύο κόρες, έχουν «κληρονομήσει», πέρα από τον χαρακτήρα του, την «έφεσή» του στις business και τις τέχνες.
Οι κόρες τους Μαρία και Ελλη (παντρεμένη με τον Γιώργο Τάνε) ασχολούνται κυρίως με τα ξενοδοχεία. Ο 46χρονος σήμερα Χρήστος έχει αναλάβει το «τιμόνι» στην Avax, ενώ έχει διατελέσει μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Coca-Cola 3Ε, καθώς και των διοικητικών συμβουλίων των Athenaeum Intercontinental Hotel, YES Hotels, Food Plus και Aegean Airlines.
Την πιο καλλιτεχνική φλέβα στην οικογένεια έχει ο πρωτότοκος γιος της οικογένειας, Στέλιος. Ενώ δραστηριοποιείται στις επιχειρήσεις, όπως πχ στην Foodplus (Pizza Hut, KFC κ.α.), μαζί με τον αδελφό του, αλλά και στη Soloi, έχοντας παράλληλα ανοίξει τα πανιά του στη ναυτιλία, κάνει καριέρα ως διεθνούς φήμης dj. Ως λάτρης της μουσικής, είναι ο δημιουργός της Velix music που παίζει μουσική από το Μαϊάμι και το Pazazu της Κέρκυρας έως το Paradise club Μυκόνου, μαζί με παγκοσμίου φήμης djs, όπως ο Don Diablo και ο Tiesto. Ένας από τους στενούς του φίλους είναι ο Σάκης Ρουβάς.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ