Ο φόβος ότι χάνει στροφές η οικονομική ατμομηχανή της Ευρώπης και οι πιέσεις
Η ατμομηχανή της ευρωπαϊκής οικονομίας αντιμετωπίζει κάτι που αρχίζει να μοιάζει σαν την τέλεια καταιγίδα. Η παραδοσιακή βιομηχανική κυριαρχία της Γερμανίας τίθεται υπό αμφισβήτηση λόγω του σκανδάλου με τους ρύπους της Volkswagen, της επιβράδυνσης της κινεζικής οικονομίας που απειλεί τις εξαγωγές της και του κύματος των μεταναστών που ασκεί πιέσεις στα δημόσια οικονομικά της χώρας.
Με την ανάκαμψη της Ευρωζώνης να εξαρτάται άμεσα από την κατάσταση της γερμανικής οικονομίας, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Mario Draghi παρακολουθεί στενά όλες αυτές τις προκλήσεις. Μια νέα πτώση στις τιμές του πετρελαίου αντισταθμίζει την επίδραση του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, επαναφέροντας τον πληθωρισμό σε αρνητικά επίπεδα και ανοίγοντας μία δημόσια συζήτηση για το εάν η ευρωπαϊκή οικονομία χρειάζεται πρόσθετα μέτρα στήριξης. Πάντως, εάν η ανάκαμψη της Γερμανίας χάσει το momentum της, τότε το σίγουρο είναι ότι ο Draghi θα πρέπει να δράσει.
«Η Γερμανία έχει τη δυνατότητα να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες, αλλά ίσως να έχουμε κάποιες αρνητικές εκπλήξεις», σημειώνει ο Stefan Schneider, οικονομολόγος της Deutsche Bank. «Οι προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας έχουν επιδεινωθεί και ατό δεν θα βοηθήσει τις επενδυτικές δαπάνες».
Μία πρώτη ένδειξη ήρθε αυτές τις μέρες με τη δημοσιοποίηση του δείκτη της Markit Economics για τη μεταποίηση και τις υπηρεσίες, ο οποίος έδειξε μεγαλύτερη των αρχικών εκτιμήσεων πτώση της δραστηριότητας. Ο δείκτης PMI υποχώρησε το Σεπτέμβριο στο 54,1 από 55 τον προηγούμενο μήνα. Η αρχική ένδειξή του ήταν στο 54,3.
«Το χειρότερο σενάριο θα ήταν εάν η σφραγίδα ποιότητας του ‘Made in Germany’ πληγεί και η ζήτηση από άλλες βιομηχανίες μειωθεί», σημειώνει ο Holger Sandte, επικεφαλής αναλυτής της Nordea Markets για την Ευρώπη. Όπως εξηγεί, εάν η παραγωγή της Volkswagen μειωθεί 10%, η γερμανική ανάπτυξη χάνει 0,25 της ποσοστιαίας μονάδας.
Η αυτοκινητοβιομηχανία, που σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της UniCredit αποτελεί το 10% του γερμανικού ΑΕΠ, είναι ένας σημαντικός πυλώνας για αυτή την οικονομία που είναι στραμμένη στις εξαγωγές. Περίπου το 22% των γερμανικών εξαγωγών πέρυσι ήταν αυτοκίνητα και φορτηγά.
Από την άλλη, βέβαια, η κατανάλωση στη Γερμανία ενισχύεται από την πτώση στις τιμές του πετρελαίου και τη βελτίωση της αγοράς απασχόλησης, η οποία έχει δημιουργήσει 150.000 νέες θέσεις εργασίας από τις αρχές του έτους, με αποτέλεσμα η ανεργία να υποχωρεί στα χαμηλότερα επίπεδα από την επανένωση. Οι μισθοί έχουν αρχίσει να τρέχουν, καθώς αυξήθηκαν κατά 3%, την ίδια ώρα που ο πληθωρισμός είναι πλέον στάσιμος.
Μία πρόσκαιρη τόνωση στις δαπάνες αναμένεται και από την άφιξη των περίπου 800.000 αιτούντων άσυλο που αναμένονται μόνο φέτος στη Γερμανία. Από την άλλη, το προσφυγικό κύμα θέτει σε κίνδυνο το στόχο του Wolfgang Schaeuble για ισοσκελισμένο προϋπολογισμό το 2016.
